Kodeks pracy przewiduje pulę środków, po jakie może sięgnąć pracodawca chcąc zdyscyplinować swojego pracownika. Z uwagi na to, jakiego przewinienia dopuścił się zatrudniony, wyróżnić można między innymi odpowiedzialność porządkową. Kiedy szef może sięgnąć po takie sankcje?
Ostatnia aktualizacja: 03.11.2020.
Ustawodawca przewidział, że pracodawca może zastosować wobec swoich pracowników różnorodne sankcje, jeżeli naruszą oni ład ustalony w zakładzie pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przesłankami odpowiedzialności porządkowej jest np. naruszenie obowiązków związanych bezpośrednio z porządkiem prac lub wina pracownika. Za naruszenie obowiązków pracownika, które związane są właśnie z porządkiem w pracy, ustawodawca uznaje między innymi opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia, stawianie się do pracy w stanie nietrzeźwym czy też nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowych.
Spis treści
Kara porządkowa dla pracownika
Pracodawca, który zdecydował się na nałożenie na pracownika kary, musi zapoznać się z przepisami Kodeksu pracy. Zgodnie z katalogiem przewidzianych praw, może on zastosować określone sankcje. Mowa tu o:
- karze upomnienia,
- karze nagany,
- karze pieniężnej.
Warto przy tym zauważyć, że pracodawca nie jest zobligowany do tego, aby wachlarz kar poszerzać według własnego mniemania. Inaczej mówiąc, rozszerzanie czy też zawężanie katalogu kar jest niedopuszczalne. Ustawodawca dość dokładnie wskazał, za jakie przewinienia można stosować wyżej wymienione kary.
Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwienia nieobecności w pracy, pracodawca może stosować: karę upomnienia i karę nagany.
z art. 108 § 1 Kodeksu pracy
Kara pieniężna
Skoro za wskazane wyżej przewinienia dozwolone są jedynie kary w postaci upomnienia lub nagany, w jakich sytuacjach pracodawca ma prawo nałożyć karę pieniężną? Kwestię tę reguluje dalsza część art. 108 K.p., która określa, za jakie przewinienia można nałożyć taką karę oraz w jakiej wysokości. Możliwe sposoby potrącenia z wynagrodzenia w ramach nałożonej kary pieniężnej podaje natomiast art. 87 oraz 871 K.p.
Zgodnie z przepisami pracodawca może nałożyć karę pieniężną wyłącznie za:
- nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych,
- opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia,
- stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.
Tryb nakładania kary porządkowej na pracownika
W Kodeksie pracy znaleźć można również szczegółowe wytyczne, które dotyczą trybu nakładania kary porządkowej na pracownika. Podmiot zatrudniający powinien przede wszystkim wziąć pod uwagę rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika, jak i jego dotychczasowy stosunek do pracy.
Ponadto, ograniczenie w zakresie nakładania kar przewiduje art. 109 Kodeksu pracy. I tak, kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. Co więcej, pracodawca nie może nałożyć kary porządkowej na pracownika po upływie 2 tygodni „od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia”. Oznacza to zarazem, że w tym czasie pracownik może ustosunkować się do stawianych mu zarzutów.
Kara porządkowa a nieobecność pracownika
Kodeks pracy reguluje też sytuację, w której zatrudniony, który dopuścił się przewinienia, jest nieobecny. Wówczas zastosowanie ma art. 109 § 3 Kodeksu pracy „bieg dwutygodniowego terminu przewidzianego przez ustawodawcę nie rozpoczyna się, zaś rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika w pracy.”
Kara porządkowa – pracownikowi przysługuje odwołanie
Każdy zatrudniony, który został zawiadomiony o karze porządkowej i uważa, że jego prawa zostały naruszone, ma możliwość odwołać się od tej decyzji pracodawcy. W takim przypadku konieczne jest wniesienie w ciągu 7 dni sprzeciwu do podmiotu, który nałożył na niego karę, czyli podmiotu zatrudniającego. Pracodawca sprzeciw wobec kary porządkowej powinien rozpatrzyć wraz z zakładową organizacją związkową (jeśli istnieje). Warto przy tym zauważyć, że zgodnie z praktyką, w sytuacji gdy odrzucenie sprzeciwu nie nastąpi w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia, jest to równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.
Jeżeli pracodawca zdecyduje się odrzucić skargę, to może on jeszcze odwołać się do wyższej instancji. Zgodnie z art. 112 § 2, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary porządkowej. W razie ewentualnego uwzględnienia sprzeciwu lub jego uchylenia przez sąd pracy, pracodawca jest zobowiązany zwrócić pracownikowi równowartość kwoty kary.
Loading...
