Pracownik - prawa i obowiązki

Prawo do odpoczynku pracownika: zrozum i zastosuj

13 lipca 2023

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 6 głosów

6 głosów

5 komentarzy
Prawo do odpoczynku pracownika: zrozum i zastosuj
Każdy pracownik ma prawo do odpoczynku. Kiedy zatrudniony będzie odpoczywał? Jakie obowiązki w tej sferze ma pracodawca?

Prawo do wypoczynku a Kodeks pracy

Zgodnie z art. 14 Kodeksu pracy: Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o prawie czasu pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Z powyższego wynika zatem, że zatrudniony ma prawo do odpoczynku, które wywodzi się z różnych źródeł. Pracodawca ma obowiązek zapewnić wypoczynek zarówno codzienny, cotygodniowy, jak i coroczny. Dzięki temu zatrudniony regeneruje swoje siły fizyczne, jak i psychiczne. Nie od dziś wiadomo, że wypoczęty pracownik o wiele lepiej wypełnia ciążące na nim obowiązki, zaś jego praca jest wydajniejsza. Właśnie z uwagi na ten fakt i w interesie pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi odpowiedniego wypoczynku. Dodatkowo warto podkreślić, że ustawodawca chroni zatrudnionego i zapewnia mu odpowiedni wypoczynek również przez wskazanie maksymalnej ilości nadgodzin w roku kalendarzowym.

Ile odpoczywa pracownik? Czy 11 godzin odpoczynku jest gwarantowane?

Zgodnie z regulacjami, które znajdują się w Kodeksie pracy, każdy z zatrudniających ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpoczynek dobowy. Ten przysługuje zatrudnionemu w każdej dobie w wysokości co najmniej 11 godzin. Od zasady tej istnieją co prawda wyjątki. Dotyczą one osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, jak również przypadków ewentualnej konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub też zdrowia ludzi albo mienia lub środowiska, jak również usunięcia awarii. W takim przypadku odpoczynek dobowy może zostać skrócony, jednak pracownikom należy się  w okresie rozliczeniowym równoważny czas odpoczynku.

Szukasz pracy?

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Żory
Dodana

Prace magazynowe

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Tychy
Dodana

Pracownik magazynu

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Tychy
Dodana

Kasjer/Sprzedawca Opole ul. Hubala

Golden Serwis Sp. z o. o.

  • 28-28 zł brutto / h
  • Opole
Dodana

Specjalista/Specjalistka w biurze Fundacji

American Heart of Poland Spółka Akcyjna

  • Katowice
Dodana

Warto doprecyzować, co oznacza, że pracodawca ma obowiązek zapewnić zatrudnionemu nieprzerwany odpoczynek dobowy. Zgodnie z wykładnią, oznacza to, że w okresie 24 godzin od rozpoczęcia przez pracownika pracy powinien on wypoczywać 11 godzin nieprzerwanie.

Dodatkowo każdy pracownik ma prawo do odpoczynku tygodniowego, czyli w każdym tygodniu pracy powinno nastąpić minimum 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. W czas odpoczynku tygodniowego wlicza się odpoczynek dobowy.

Tak rozumiany odpoczynek zarówno dobowy, jak i tygodniowy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić swoim pracownikom. W przypadku, gdy nie dostosuje się on do uregulowań zawartych w przepisach, o których wspomniano powyżej, łamie on prawa pracownicze. W takim przypadku pracownik może dochodzić roszczeń  i gdy udowodnieni swoje racje, zatrudniający może ponieść surowe konsekwencje.

Pracodawco, przestrzegaj i promuj prawo do odpoczynku pracowników, dbając o ich dobrobyt, dbasz o efektywność swojego zespołu.

Poza dobowym, jak i tygodniowym odpoczynkiem, każdy z pracowników ma również prawo do przerwy w pracy. Zgodnie z art. 134 Kodeksu pracy: Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Warto jednak zauważyć, że kwestia ta, zwłaszcza w przypadku, gdy zatrudniony świadczy pracę znacznie dłużej, może być dodatkowo rozstrzygnięta na jego korzyść w przepisach wewnątrzzakładowych, choćby regulaminie pracy. 15 minut, które ustanowił ustawodawca jest jedynie minimalną wartością czasu pracy, zaś wszelkie akty prawa wewnętrznego danego zakładu pracy mogą ten aspekt rozwiązywać w zupełnie inny sposób.

Dlaczego prawo do odpoczynku jest takie istotne?

Prawo do wypoczynku jest bardzo ważne, ponieważ wypoczęty pracownik jest znacznie bardziej efektywny niż zmęczony. Odpowiednia ilość odpoczynku ma pozytywny wpływ zarówno na psychikę, jak i na ciało. A przecież nie od dziś wiadomo, że kondycja psychiczna i fizyczna pracownika ma bezpośredni wpływ na efektywną pracę oraz zaangażowanie w wykonywane obowiązki.

Wypoczęty i zrelaksowany pracownik, który nie musi martwić się o swoje prawa, to prawdziwy skarb dla firmy. Taka osoba jest nie tylko bardziej skuteczna, ale przede wszystkim lojalna, co w dzisiejszym biznesie jest niezmiernie ważne. Respektowanie przez pracodawcę prawa do wypoczynku stanowi najlepszą motywację do intensywnego wysiłku oraz efektywnej pracy – warto o tym pamiętać, zwłaszcza gdy pracy jest sporo.

Dobrym rozwiązaniem jest również zapewnienie pracownikom wygodnego, ergonomicznego miejsca pracy. Jednak najważniejsze jest to, aby pracownicy wracali do pracy wypoczęci, dlatego pracodawca powinien dbać o to, by zapewniać im odpowiednią ilość czasu na relaks poza godzinami pracy. Niektórzy pracodawcy idą nawet o krok dalej i zapewniają swoim pracownikom krótkie masaże biurowe, działające odprężająco.

Ciekawostki i dodatkowe informacje

  • W Japonii istnieje kultura "inemuri", czyli drzemki w miejscu pracy, które są widziane jako oznaka ciężkiej pracy, a nie lenistwa.
  • Krótkie przerwy na ćwiczenia w ciągu dnia pracy mogą poprawić nastrój, koncentrację i wydajność.
  • Pierwsza oficjalna przerwa na lunch w USA została wprowadzona w 1866 roku przez zakłady pracy w Milwaukee.
  • Przerwy na herbatę są uważane za podstawową część kultury pracy w Wielkiej Brytanii.
  • Ciekawostka: Wielu pracowników biurowych używa techniki Pomodoro, która polega na pracowaniu przez 25 minut, a następnie na 5-minutowej przerwie.
  • 15% amerykańskich pracowników biurowych twierdzi, że nie robią przerw w ciągu dnia, poza przerwą na lunch.
  • Z badań wynika, że 20% pracowników biurowych zwykle spożywa lunch przy swoim biurku.
  • 90% pracowników twierdzi, że przerwy na pracę pomagają im być bardziej produktywnymi. 
  • Przerwa na lunch trwa średnio 35 minut.
  • Średnio pracownicy robią przerwę po około 52 minutach pracy.

 

To może Cię również zainteresować

Prawa pracownika - nawet nie wiesz, ile Ci się należy

Najczęściej zadawane pytania

Czym jest czas pracy według prawa pracy?

Czas pracy to okres, w którym pracownik jest do dyspozycji pracodawcy i wykonuje obowiązki zgodnie z umową o pracę.

Jakie są zasady dobowego odpoczynku pracownika?

Pracownik ma prawo do co najmniej 11 godzin odpoczynku dobowego, który niekoniecznie musi być ciągłym okresem między dwoma dniami pracy.

Czy istnieje prawo do odpoczynku tygodniowego?

Tak, prawo pracy gwarantuje pracownikowi prawo do nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego.

Czy pracodawca może naruszyć prawo do odpoczynku pracownika?

Pracodawca ma obowiązek przestrzegać prawa do odpoczynku pracownika. Naruszenie tego prawa może prowadzić do konsekwencji prawnych.

Jakie są korzyści z przestrzegania prawa do odpoczynku pracownika?

Przestrzeganie prawa do odpoczynku pracownika przyczynia się do poprawy efektywności, motywacji, a także satysfakcji z pracy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Jakub Strykowski

Copywriter

Jestem copywriterem dla Aplikuj.pl. Przygotowuję teksty na strony www, pracowałem też w researchu.
Zawsze interesowało mnie prawo pracy i wszystko, co związane z prowadzeniem firmy.

5 komentarzy

majka

majka

Każdy ma prawo do odpoczynku, szkoda tylko że w pewnym momencie nie przysługuje więcej płatnego urlopu na ten cel.
Ja Roman

Ja Roman

Prawda jest taka, że pracownik w Polsce to po prostu niewolnik. Całe prawo czy to kodeks pracy czy inne przepisy regulujące stosunek pracy zostały napisane przez pracodawców dla dobra ich firm przynoszących im krocie. W dzisiejszych czasach pracodawca może zmusić swojego pracownika do wszystkiego. Może zmusić go do nadgodzin, wstrzymać mu nawet planowany wcześniej urlop i robić tak prawie przez cały rok, może na urlopie zmusić go jak psa do powrotu do pracy, dla dobra swojej firmy obniżyć mu pęsje nawet do najniższej krajowej. W prawie często jest tak ładnie napisane "uwzględniając szczegulne potrzeby pracodawcy", a gdzie są do ch... potrzeby tych, którzy zarabiają na ich wczasy, wille i limuzyny? Pracodawca niby lepiej ma wiedzieć kiedy ty czy ja potrzebujemy urlopy, bo nie wytrzymuje już psychicznie w tym "wyścigu szczurów", który nam zafundowali? W kodeksie pracy jest też tak ładnie napisalo, że "pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy". Zupełnie jak dziwka, do wykorzystania na zawołanie. Nie tak to powinno wyglądać! Pracownik bowiem nie jest winien swojemu pracodawcy słurzalczości i posłuszeństwa na zawołanie jak niewolnik, jest mu jedynie winien usługę, którą zgodził się dla niego wykonać i za którą otrzymuje zapłatę będącą nie łaską od "pana" lecz zasłużonym wynagrodzeniem za dobrze wykonaną pracę!!!
Bajtel

Bajtel

Urlop jest ściśle regulowany przez przepisy i wiele jest jego rodzajów. Bez tego nie ma rusz. Bardzo interesujący temat dla wszystkich pracownik.
Wiesia Kornecka

Wiesia Kornecka

Pracownik ma prawo do odpoczynku. W zależności od umowy o pracę i stażu przysługują mu dni wolne ( urlop wypoczynkowy). Jest też urlop okolicznościowy, macierzyński. Wszystko to znajduje się w odpowiednich przepisach - kodeksie Pracy a nawet w konstytucji. Może za zgodą pracodawcy wziąć też urlop bezpłatny.
Honorata

Honorata

Wymiar urlopu zależny jest oczywiście od stażu pracy. Grafik w firmie pozwala na regulacje całej kadry w danym dziale. To bardzo dobra opcja i warto o tym wiedzieć.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.