Spis treści
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym zajmuje się terapeuta środowiskowy;
- jak rozpocząć pracę w tym zawodzie;
- jaki powinien być dobry terapeuta środowiskowy;
- na jakie zarobki można liczyć w tym zawodzie;
- jakie studia i kursy należy ukończyć, aby pracować jako terapeuta środowiskowy;
- gdzie może pracować terapeuta środowiskowy;
- czy jest to przyszłościowy zawód.
Terapeuta środowiskowy - na czym polega praca?
Głównym zadaniem terapeuty środowiskowego jest praca z ludźmi, którzy mają problem z odnalezieniem swojego miejsca w strukturze społecznej. Zadaniem terapeuty środowiskowego jest odnalezienie źródła problemu, a następnie wdrożenie odpowiedniego procesu terapeutycznego. Niekiedy może wiązać się to ze skierowaniem pacjenta do innego specjalisty, np. psychoterapeuty o konkretnej specjalizacji lub lekarza psychiatry, jeżeli niezbędne okaże się wsparcie farmakologiczne.
- badanie potrzeb społecznych oraz możliwości pacjenta w tym zakresie;
- zaplanowanie i wdrożenie adekwatnego do danego pacjenta sposobu terapii;
- prowadzenie treningu umiejętności społecznych;
- edukacja zarówno pacjenta, jak i jego otoczenia w zakresie zidentyfikowanych zaburzeń;
- interwencje środowiskowe;
- współpraca z innymi specjalistami i placówkami medycznymi;
- edukacja społeczeństwa na temat zdrowia psychicznego i zapobieganie stygmatyzacji osób z zaburzeniami psychicznymi;
- pomoc pacjentom w odnalezieniu się w społeczeństwie, np. pomoc w znalezieniu zatrudnienia.
Terapeuta środowiskowy może pracować z pacjentem indywidualnie lub objąć terapią całą jego rodzinę, jeżeli taka forma okaże się najbardziej skuteczna. Nie bez znaczenia będzie też postawa najbliższego otoczenia pacjenta, np. sąsiadów, przyjaciół. Te osoby powinny wiedzieć, jakie zachowania są wspierające dla pacjenta, a jakich postaw należy unikać, aby nie niweczyć efektów pracy z terapeutą środowiskowym.
Jak zostać terapeutą środowiskowym?
Przede wszystkim warto na początku wyraźnie podkreślić, że terapeuta środowiskowy, psycholog oraz psychiatra nie zajmują się tym samym, a ich kompetencje są różne i ukierunkowane na inne potrzeby społeczne. Terapeuta środowiskowy nie musi być psychologiem ani tym bardziej psychiatrą. Ten ostatni to lekarz o specjalizacji z zakresu psychiatrii, którego głównym zadaniem jest dobór odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Leki mają zazwyczaj za zadanie wspierać efekty terapii lub umożliwić pacjentowi zdrowe funkcjonowanie w społeczeństwie.
Osoba, która chce zostać terapeutą środowiskowym, musi posiadać co najmniej średnie wykształcenie i ukończyć kurs z zakresu terapii środowiskowej. Jest to szkolenie o bardzo szerokim zakresie, ponieważ obejmuje takie dziedziny, jak psychologia, geriatria, pedagogika, psychiatria, techniki terapeutyczne w podstawowym zakresie oraz wiedzę z zakresu patologii klinicznych. Do szkolenia może także przystąpić absolwent studiów psychologicznych lub innych pokrewnych.
Cechy dobrego terapeuty środowiskowego
Kandydat na stanowisko terapeuty środowiskowego powinien szczerze lubić pracę z ludźmi i czuć w sobie pasję do niesienia im pomocy. W przeciwnym wypadku zawód ten może być bardzo obciążający psychicznie, a także nie będzie przynosił żadnej satysfakcji.
- umiejętność zarządzania konfliktem, zdolności mediacyjne;
- umiejętność pracy w grupie, pracy z ludźmi - pomoc pacjentowi często wymaga skierowania do innego specjalisty lub znalezienia dla niego kursu bądź szkolenia, aby aktywizować pacjenta zawodowo;
- bardzo dobra organizacja pracy własnej i wyznaczania hierarchii zadań - pozwala to uniknąć szybkiego wypalenia zawodowego i przemęczenia własnego systemu nerwowego;
- cierpliwość i umiejętność zachowania dystansu do otoczenia;
- empatia, współczucie, poczucie misji - nie jest to zdecydowanie praca od do, niekiedy wymaga dokształcenia się we własnym zakresie po godzinach lub poświęcenia prywatnego czasu, aby pomóc pacjentowi.
Ile zarabia terapeuta środowiskowy?
Poniżej ujęcie zarobków w formie tabeli, na jakie może liczyć terapeuta środowiskowy.
| POZIOM WYNAGRODZENIA | ZAROBKI BRUTTO | ZAROBKI NETTO |
|---|---|---|
| MINIMALNE | 3 500 zł | 2 702 zł |
| ŚREDNIE | 4 400 zł | 3 277 zł |
| WYSOKIE | 4 800 zł | 3 532 zł |
Czy do pracy na stanowisku terapeuty środowiskowego potrzebne są studia lub dodatkowe szkolenia?
W tabeli poniżej prezentujemy studia oraz kursy, jakie musi ukończyć kandydat na terapeutę środowiskowego.
| CZY POTRZEBNE? | SZKOŁY / STUDIA | KURSY / SZKOLENIA |
|---|---|---|
| WYMAGANE | Osoby, które chcą wykonywać pracę na stanowisku terapeuty środowiskowego muszą posiadać wykształcenie przynajmniej średnie. | - |
| PRZYDATNE | Istnieje możliwość ukończenia studiów wyższych z zakresu terapii środowiskowej. | Istnieje możliwość ukończenia szkolenia z zakresu terapii środowiskowej. |
Jakie są możliwości zatrudnienia w zawodzie terapeuty środowiskowego?
Możliwości zatrudnienia w tym zawodzie są bardzo rozległe. Miejscem pracy terapeuty środowiskowego może być dom pomocy społecznej (zazwyczaj będzie to wsparcie terapeutyczne osób w podeszłym wieku), ośrodek dla trudnej młodzieży, a także wszelkie placówki, których zadaniem jest niesienie pomocy i wsparcia psychicznego. Te są bardzo często prowadzone w ramach fundacji, które specjalizują się w konkretnych przypadkach, np. DDA, DDD, czy prowadzące ośrodki terapii zajęciowej dla osób z zaburzeniami rozwoju psychicznego. Terapeuta środowiskowy może specjalizować się w pracy z dorosłymi bądź wyłącznie z dziećmi i młodzieżą. Może także pracować ze zróżnicowanymi wiekowo grupami społecznymi.
- dobra kondycja fizyczna - konieczność prowadzenia interwencji, zazwyczaj w środowiskach patologicznych wymaga pewnego stopnia sprawności; w skrajnych przypadkach, interwencja może odbywać się w asyście patrolu policyjnego;
- samoświadomość i dbanie o własne zdrowie psychiczne - aby móc realnie pomagać innym, terapeuta środowiskowy musi być świadomy swoich emocji i ewentualnych obszarów do przerobienia;
- odporność na stres.
Czy zawód terapeuty środowiskowego jest przyszłościowy?
W dobie obecnego rozkwity psychologii oraz ogólnego zainteresowania tematem uczuć, emocji i samorozwoju duchowego, zawód ten wydaje się być bardzo przyszłościowy. Osoby potrzebujące wsparcia psychologicznego nie wstydzą się już poprosić o pomoc, jak miało to miejsce jeszcze choćby dekadę temu. Pójście do terapeuty nie jest już powodem powszechnej stygmatyzacji i przyczepienia takiej osobie łatki wariata.
- Terapeuta środowiskowy zajmuje się pracą z ludźmi, którzy mają problem z odnalezieniem swojego miejsca w strukturze społecznej, a jego głównym zadaniem jest odnalezienie źródła problemu oraz wdrożenie odpowiedniego procesu terapeutycznego.
- Aby zostać terapeutą środowiskowym, należy posiadać co najmniej średnie wykształcenie i ukończyć kurs z zakresu terapii środowiskowej, a także mieć pasję w niesieniu pomocy innym.
- Miejscem pracy terapeuty środowiskowego może być dom pomocy społecznej, ośrodek dla trudnej młodzieży czy także wszelkie placówki, których zadaniem jest niesienie pomocy i wsparcia psychicznego.
- W dobie obecnego rozkwitu psychologii oraz ogólnego zainteresowania tematem uczuć, emocji i samorozwoju duchowego, zawód terapeuty środowiskowego wydaje się być bardzo przyszłościowy.
