Spis treści
Z artykułu dowiesz się:
- na czym polega praca stand-upera,
- jakie są cechy dobrego stand-upera,
- ile zarabia stand-uper,
- co wpływa na wysokość jego zarobków,
- czy do pracy na tym stanowisku potrzeba specjalistycznego wykształcenia bądź szkoleń,
- jakie są możliwości zatrudnienia w zawodzie,
- czy zawód stand-upera jest przyszłościowy.
Stand-uper - na czym polega praca?
Stand-uperzy często bywają nazywani komikami, jednak w rzeczywistości ich praca skupia się na nieco innych aspektach. Rolą jednych i drugich jest rozśmieszanie publiczności, jednak stand-uperzy coraz częściej występują nie tylko na żywo, lecz również nagrywają tematyczne filmy. Stand-uper zawsze występuje solo. Najczęściej na scenie nie korzysta też z rekwizytów - operuje natomiast głosem oraz dobiera tematy, które budzą zaciekawienie publiczności.
Do jego głównych obowiązków należy:
- planowanie występów,
- rozśmieszanie publiczności swoimi występami, anegdotami czy twierdzeniami,
- nawiązywanie współpracy z organizatorami imprez czy festiwali,
- planowanie ogólnej koncepcji tematów, na których będzie się skupiać w swojej karierze,
- coraz częściej także poruszanie ważnych problemów, w tym społecznych - w sposób humorystyczny, lecz dający do myślenia.
Cechy dobrego stand-upera
Dobry stand-uper to osoba, która ma nie tylko poczucie humoru, lecz przede wszystkim prawidłowe jego wyczucie. W swoich występach nie może bowiem obrażać innych. Należy również umieć wczuć się w publiczność i jej oczekiwania. Występy nie mogą być nachalne czy mieć charakteru drwiącego - ważne jest znalezienie złotego środka.
Predyspozycje do pracy w zawodzie stand-upera to między innymi:
- umiejętność rozbawiania innych,
- umiejętność doboru tematów, które zaciekawią publiczność,
- empatia,
- umiejętność prawidłowego operowania głosem czy gestami,
- brak trudności w komunikowaniu się z innymi,
- umiejętność opanowania stresu,
- umiejętność obsługi urządzeń technicznych pozwalających na przykład kręcić filmy.
Warto także pamiętać o pewnych predyspozycjach zdrowotnych, wśród których wymienia się:
- nienaganną dykcję,
- dobry wzrok,
- dobry słuch,
- dobrą kondycję fizyczną,
- odpowiednią kondycję psychiczną,
- możliwość pracy w pozycji stojącej.
Ile zarabia stand-uper?
Zarobki stand-uperów nie są jednolite, jednak można stwierdzić, że w Polsce wciąż plasują się na stosunkowo niskim poziomie. Za granicą, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, najlepsi stand-uperzy zarabiają nawet po kilka milionów dolarów rocznie. W naszym kraju zarobki artystów są znacznie niższe. Stand-uper otrzymuje wynagrodzenie za każdy wykonany występ - w danym miesiącu może więc zarobić kilka tysięcy złotych brutto, lecz czasami nawet i kilkanaście tysięcy, zwłaszcza w lepszych okresach. Więcej informacji na temat zarobków stand-uperów znaleźć można w tabeli.
DOŚWIADCZENIE |
ZAROBKI |
---|---|
POCZĄTKUJĄCY |
Od paruset złotych za wystep |
DOŚWIADCZONY |
Od kilku tysięcy za występ, nie ma górnej granicy zarobków |
Co wpływa na wysokość zarobków w pracy stand-upera?
Wynagrodzenie stand-upera zależy w dużej mierze od tego, jakimi kanałami próbuje dojść do publiczności, zdobywając popularność. Najmniej zarabiają osoby, które zajmują się wyłącznie występami na scenie. W ich przypadku wysokość pensji zależy tylko i wyłącznie od tego, ile razy w danym miesiącu się na niej pojawią. Tymczasem stand-uper może również publikować filmy w sieci - w przypadku dużej liczby wyświetleń będzie czerpał dodatkowe dochody z reklam. Jednocześnie dobry artysta powinien ciągle promować markę własną. Coraz więcej stand-uperów prowadzi restaurację, wypuszcza na rynek własną linię gadżetów reklamowych bądź prowadzi spotkania autorskie, za które pobiera wynagrodzenie. Najlepsi stand-uperzy publikują też książki lub artykuły tematyczne, a nawet prowadzą szkolenia zawodowe.
Czy do pracy na stanowisku stand-upera potrzebne są studia lub dodatkowe szkolenia?
W zawodzie stand-upera liczy się przede wszystkim duży talent i odpowiednie podejście do publiczności. Dlatego też od artystów nie wymaga się posiadania wykształcenia wyższego, choć oczywiście w pewnych przypadkach może być ono pomocne. Dobrym rozwiązaniem będą studia na kierunku filologia polska, które pozwolą zadbać o prawidłowy język wypowiedzi bądź na kierunku humanistycznym, który znacznie poszerza horyzonty myślowe. Coraz częściej można też znaleźć oferty szkoleń dla stand-uperów, które prowadzą inni artyści cieszący się dużą popularnością. Warto także zainwestować w kursy językowe w przypadku, gdy stand-uper planuje dotrzeć do szerszego grona zainteresowanych, czyli do publiczności zagranicznej. Więcej informacji na temat wykształcenia stand-upera przedstawia poniższa tabela.
CO POTRZEBNE | SZKOŁY / STUDIA | KURSY / SZKOLENIA |
---|---|---|
WYMAGANE |
- |
- |
PRZYDATNE |
Szkoła teatralna |
Kursy improwizacji |
Jakie są możliwości zatrudnienia w zawodzie stand-upera?
Stand-uper to osoba, która zazwyczaj nawiązuje współpracę z różnego typu instytucjami w ramach umowy zlecenia bądź umowy o dzieło. Artyści najczęściej nie są zatrudniani na umowę o pracę, co budzi wiele wątpliwości w kontekście na przykład ubezpieczenia społecznego czy zdrowotnego. Niemniej jednak mogą oni współpracować z ośrodkami kultury, teatrami czy stowarzyszeniami. Coraz częściej można znaleźć oferty firm prywatnych, które poszukują artystów na organizowane przez siebie festiwale. Stand-uperzy prowadzą również własną działalność, promują tym samym siebie i swoje występy. Mogą oni nie tylko współpracować z innymi podmiotami, lecz również próbować swoich sił, publikując filmy w sieci.
Czy zawód stand-upera jest przyszłościowy?
Stand-up w Polsce rozwija się coraz prężniej, dlatego zawód stand-upera rzeczywiście można uznać za przyszłościowy. Niemniej jednak należy mieć na uwadze kilka istotnych kwestii. Pierwsza z nich dotyczy specyfiki pracy - nie jest to typowe zatrudnienie na etacie, a raczej ciągła próba zdobycia popularności i nowych kontraktów. W tym aspekcie w przyszłości niewiele się zmieni, gdyż stand-uper to tak naprawdę artysta-freelancer. Warto pamiętać, że stand-up sam w sobie ciągle przechodzi liczne metamorfozy, a artyści muszą dopasowywać się do oczekiwań przeciętnego widza. Chcąc się rozwijać w tym zawodzie, należy więc śledzić bieżące trendy oraz trafnie dobierać tematykę swoich występów, tak aby utrzymać się na szczytach popularności.