Spis treści
Zecer - na czym polega praca?
Zaliczany jest do wymarłych zawodów. Zecerem był określany wysoko wykwalifikowany pracownik, który trudnił się wykonywaniem składu ręcznego lub maszynowego, co było podyktowane koniecznością wykonania druku typograficznego. Głównym zadaniem zecera było składanie ze specjalistycznego materiału zecerskiego, m.in. czcionek i innych elementów, prostych form drukowych. Jednocześnie był odpowiedzialny za przygotowywanie elementów do tych form, np.: szpalt, tabeli, wzorów, które były później wykorzystywane do metrampaża. Zecerem określano osoby, które pracowały w pojedynczych i gotowych czcionkach fabrycznych. Mianem tym był nazywany też operator odlewarki monotypowej. Składał on tekst z obecnie odlewanych pojedynczych czcionek składanych. Zecerstwo było określane jako rzemiosło, które wymagało olbrzymiej wiedzy i doświadczenia. Jego przedstawiciele potrafili biegle czytać tekst do góry nogami jak i w odbiciu lustrzanym.
W drukarniach nie są już spotykani zecerzy, zostali oni wyparci przez postęp technologiczny. Nie zachodzi potrzeba zatrudniania osób, które są odpowiedzialne za skład czcionki na potrzeby druku topograficznego. We współczesnych czasach, zawód najbardziej zbliżony do zecera to operator DTP, określany również jako składacz tekstu.
Obowiązki stawiane przed składaczem tekstu to m.in.:
- zapoznawanie się z materiałem wydawniczym przeznaczonym do druku, a także z odbitkami szpaltowymi do łamania jak i odbitkami korekty autorskiej,
- dostosowanie maszyn do składania tekstu, poprzez wybór odpowiedniego formatu wierszy, kroju, a także wielkości czcionek. Składacz musi dopasować układ graficzny i sposób łamania,
- odczytywanie tekstu przekazanego przez autora na komputerze, wraz z jego późniejszym dostosowaniem w różnych edytorach, aby mógł być docelowo odtworzony w edytorze wydawniczym (edytowanie parametrów strony, stworzenie wydruku komputerowego tekstu przeznaczonego do dalszej obróbki),
- umieszczanie wyróżnień w tekście zgodnie z otrzymanymi zaleceniami od redaktora technicznego,
- formatowanie tekstu w obrębie kolumn i stron wraz z nanoszeniem poprawek i uwag pochodzących od korektora i redaktora technicznego,
- obliczanie końcowej objętości tekstu,
- prawidłowe postępowanie z powierzonym sprzętem.
Ile zarabia zecer?
Drukarz
Dimograf
- Bielsko-Biała
Maszynista Offsetowy / Drukarz
e-work HR Company Poland
- 6 000-8 200 zł brutto / mc
- Pruszcz Gdański
Drukarz offsetowy
SGP GROUP
- Niepołomice
Pomocnik drukarza
Dimograf
- Bielsko-Biała
Drukarz arkuszowy/drukarz offsetowy
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Starachowice
Wielu zecerów musiało się przekwalifikować, ponieważ utrzymywanie tej posady nie było w ogóle rentowne. Korzystniejszym rozwiązaniem było wykorzystanie metod oferowanych przez postęp technologiczny. W rezultacie na stanowisku zecera zatrudniano składaczy tekstów, którzy dokonują poprawek w ramach edytora tekstu. Zarobki aktualnych następców zecerów prezentuje poniższa tabela.
| POZIOM WYNAGRODZENIA | ZAROBKI BRUTTO | ZAROBKI NETTO |
|---|---|---|
| MINIMALNE | 4120zł / msc | 3098zł / msc |
| ŚREDNIE | 4750zł / msc | 3501zł / msc |
| WYSOKIE | 5960zł / msc | 4291zł / msc |
W jakich warunkach pracuje zecer?
Warunki pracy zecerów nie były zaliczane do szczególnie korzystnych. Wpływ na to posiadało kilka aspektów. W pierwszej kolejności należy wskazać ogromną odpowiedzialność. Nawet najmniejszy błąd popełniony przez zecera mógł sporo kosztować drukarnię. Równolegle należy wskazać, że w drukarniach panowało bardzo duże natężenie hałasu, dlatego do chorób zawodowych zecerów zaliczane były problemy ze słuchem. W rezultacie często na stanowisku zecera były zatrudniane osoby niesłyszące. Jednocześnie należy wskazać, że czcionki wykorzystywane przez pracowników były wykonywane z ołowiu. Po wielu latach pracy u zecerów dostrzegalne było odkładanie się tego pierwiastka w organizmie, co wywoływało szereg rozmaitych dolegliwości.
Współcześnie składacz tekstu w głównej mierze wykonuje swoją pracę przed komputerem, dlatego zminimalizowane zostały zagrożenia, które były charakterystyczne dla pracy zecera. Składacz tekstu, jak każda osoba pracująca przed ekranem, powinna zadbać o właściwą ergonomię stanowiska pracy oraz o posiadanie okularów z filtrem światła niebieskiego.
Czy do pracy na stanowisku zecera potrzebne są studia lub dodatkowe szkolenia?
Praca na stanowisku zecera zaliczana była do zajęć elitarnych, ponieważ wymagała ogromnych umiejętności z zakresu czytania jak i zasad języka. Istotne było przestrzeganie reguł związanych z estetycznym układem tekstu. Zecer musiał posiadać wyobraźnię związaną z prawidłowym ułożeniem wyrazów na stronie, dlatego często zmuszony był do manipulowania wielkością czcionek. W kierowanych wówczas ofertach pracy kładziono nacisk na aspekty związane ze wskazanymi umiejętnościami.
Współcześnie osoby, które chcą zajmować się komputerowym składaniem tekstu powinny przejść kurs, który przedstawi sposób obsługi specjalistycznych narzędzi oraz wskaże istotne informacje przydatne w codziennej pracy. Aspekty, na które zwracają uwagę pracodawcy zostały przedstawione w poniższej tabeli.
| CZY POTRZEBNE? | SZKOŁY / STUDIA | KURSY / SZKOLENIA |
|---|---|---|
| WYMAGANE | - | Kurs obsługi programów graficznych |
| PRZYDATNE | Wykształcenie kierunkowe związane z grafiką | - |
Jakie są możliwości zatrudnienia w zawodzie zecer?
Współcześnie występuje praktycznie zerowa szansa na znalezienie zatrudnienia na stanowisku zecera. Jedyną szansą jest posada w muzeum, w którym będzie prezentowany dawny sposób druku, jednak to będzie praca dorywcza. Większość zecerów z powodzeniem się przebranżowiło. W wielu przypadkach wystarczające było opanowanie obsługi specjalistycznych programów. Zecerzy posiadali znaczącą przewagę nad innymi osobami w procesie rekrutacji ze względu na posiadane wykształcenie i sporą wiedzą poligraficzną. Współczesne odpowiednicy zecerów poszukiwani są przez drukarnie i firmy edytorskie.
Jakie czynniki szkodliwe występują na stanowisku zecera?
Zecerzy pracowali w bardzo dużym hałasie, dlatego po kilku latach dostrzegalne były zaburzenia słuchu. Równolegle nieustanny kontakt z ołowiem powodował nagromadzenie tej substancji w organizmie. Szkodliwe działanie tych czynników było dostrzegalne dopiero po kilku latach pracy, jednak spustoszenie wywołane w organizmie w większości przypadków było nieodwracalne. Należy wskazać, że ich zniwelowanie to kolejna zaleta postępu technologicznego.
Czy zawód zecer jest przyszłościowy?
Ze względu na fakt, że zawód zecera zaliczany jest do archaicznych, to żadne szkolenia nie pozwolą na znalezienie pracy na tym stanowisku. Lepszym wyborem będzie wybór pracy na stanowisku składacza tekstu. Choć papierowe wersje książek stają się coraz mniej popularne, to wzrostem zainteresowania cieszą się ich elektroniczne wersje, np. e-booki. Równolegle należy dostrzec, że tworzenie elektronicznych książek, poradników jest o wiele prostsze, dlatego zwiększa się grono potencjalnych autorów, którzy powinni skorzystać z pomocy profesjonalnego składacza tekstów.
