Spis treści
Zobacz też: Nowa praca w całości zdalnie. Jak zacząć pracę zdalną, która podkreśli Twoje kompetencje?
Co oznacza praca w systemie home office?
Home office nazywa się zamiennie pracą zdalną bądź telepracą. Polega to na wykonywaniu obowiązków zawodowych przez pracownika poza siedzibą firmy bądź biurem, czyli najczęściej w miejscu zamieszkania. Praca zdalna w Polsce i na świecie zyskała na popularności w 2020 roku wraz z wybuchem pandemii koronawirusa, kiedy na szeroką skalę delegowano pracowników do wykonywania obowiązków zawodowych w domu w trosce o ograniczenie ryzyka zachorowań.
Wykorzystuje się do tego środki komunikacji elektronicznej. Narzędziem pracy jest zazwyczaj komputer bądź laptop ze stałym dostępem do internetu. Wielu osobom wydaje się, że praca zdalna wiąże się z unikaniem obowiązków zawodowych, jednak jest wprost przeciwnie. Pracownicy wykonujący pracę w domu mają wytyczone obowiązki oraz muszą pozostawać w stałym kontakcie ze swoimi przełożonymi.
Art. 67 Kodeksu pracy wskazuje, że "telepracownikiem jest pracownik, który wykonuje pracę w warunkach określonych w § 1 i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej".
Home office sprawdza się przede wszystkim w tych zawodach, w których pracownicy zajmują się analizowaniem i przetwarzaniem informacji. Przekazanie wyników pracy nie wymaga kontaktu fizycznego z pracodawcą lub wyniki te mają charakter niematerialny. Home office jest możliwe w przypadku zawodów takich jak dziennikarz, specjalista SEO, copywriter, grafik, montażysta lub tłumacz.
Jakie są wady i zalety home office?
Każdy pracownik przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu pracy w formie zdalnej powinien uwzględnić przede wszystkim swoje własne preferencje. Jedni na pierwszym miejscu stawiają kontakt z drugim człowiekiem, zaś dla innych najważniejsza jest możliwość wykonywania pracy z dowolnego miejsca na Ziemi.
Niezwykle istotna jest także odpowiednia koordynacja pracy zdalnej. Należy też wiedzieć o tym, że wielu pracodawców daje możliwość wykonywania pracy hybrydowo. Polega to na tym, że pracownicy wykonują pracę zarówno w domu jak i w biurze zgodnie z wytyczonym grafikiem.
Home office — czy jest korzystne dla pracowników?
Najważniejszą korzyścią wynikającą z wybrania pracy zdalnej jest niewątpliwie oszczędność czasu i pieniędzy. Pracownicy na home office nie muszą każdego dnia stać w korkach ani wydawać pieniędzy na benzynę czy zakup biletów autobusowych. Dodatkowym atutem pracy zdalnej jest fakt, że można ją wykonywać z dowolnego miejsca - wystarczy, że mamy urządzenie ze stałym dostępem do internetu.
Home office niesie także za sobą określone zagrożenia. Chodzi tutaj przede wszystkim o trudności z oddzieleniem obowiązków zawodowych od sfery prywatnej. Dla wielu osób minusem pracy zdalnej jest także brak osobistego kontaktu z pozostałymi pracownikami. W związku z tym, każdy pracownik musi podjąć decyzję o ewentualnym przejściu na tryb home office uwzględniając swoje własne preferencje.
Dlaczego home office opłaca się pracodawcom?
Wprowadzenie trybu home office z pewnością opłaci się także pracodawcom.
- ograniczenie kosztów związanych z wynajmem powierzchni biurowej, opłacaniem mediów czy zakupem artykułów spożywczych (kawa, słodycze itp.),
- brak konieczności organizowania miejsc dla pracowników, co skutkuje ograniczeniem kosztów związanych z zakupem i konserwacją komputerów,
- zaoferowanie pracy zdalnej może być jedynym sposobem na znalezienie wykwalifikowanych fachowców, którzy przebywają daleko od siedziby przedsiębiorstwa,
- firma oferująca możliwość wykonywania pracy zdalnie jest postrzegana jako nowoczesna i odpowiadająca aktualnym trendom.
Zagrożenia wynikające z pracy zdalnej
Praca zdalna może nieść za sobą także określone zagrożenia. Jednym z najważniejszych problemów może być zła komunikacja pomiędzy pracownikiem a przełożonym. Aby zapewnić właściwy przepływ informacji, firma powinna dysponować dedykowanym systemem służącym do komunikacji wewnętrznej. Każdy z pracowników powinien dokładnie znać swoje zadania, a następnie być rozliczony z ich wykonania.
Kolejnym zagrożeniem jest możliwość kradzieży firmowych danych z powodu przypadkowego pobrania przez jednego z pracowników złośliwego oprogramowania. Aby tego uniknąć, warto zorganizować pracownikom szkolenie na temat tego, w jaki sposób chronić się przed rozmaitymi zagrożeniami w sieci.
Warto też uczulić pracowników, by przy wykonywaniu pracy zdalnej łączyli się wyłącznie z sieciami prywatnymi. Korzystanie z publicznych WiFi niesie za sobą całą masę zagrożeń cybernetycznych.
Innym problemem, który może pojawić się przy pracy zdalnej, jest brak samodyscypliny pracowników i samodzielności. Przełożeni powinni na bieżąco sprawdzać, jak poszczególni pracownicy radzą sobie w takim trybie pracy i w razie konieczności podejmować stosowne kroki, np. o przywróceniu pracy stacjonarnej.
Praca w domu – czy dalej obowiązują zasady BHP?
Miejsce pracy musi być całkowicie bezpieczne, by nikomu nic się nie stało. Leży to w interesie pracodawcy, jak i pracownika. Jeśli inspekcja BHP wykaże jakieś nieprawidłowości, firma będzie zobowiązania do zapłacenia grzywny i oczywiście do wprowadzenia zmian, dzięki którym miejsce pracy będzie zgodne z przepisami. Jeśli natomiast zatrudniony pracuje na home office, jego pracodawca nie ma wpływu na warunki, jakie panują w jego domu podczas pracy zdalnej. Pracownik sam niejako zobowiązuje się do pracowania w higienicznych, bezpiecznych warunkach, w którym nie dojdzie do nieszczęśliwego wypadku.
Jednak nawet w momentach, gdy jesteśmy ostrożni, a wszystko wydaje się spełniać wszelkie normy bezpieczeństwa, może dojść do wypadku. Pytanie brzmi, czy w takich sytuacjach można ubiegać się odszkodowanie. Czy wypadek na home office w godzinach pracy w domu, jest wypadkiem w miejscu pracy?
Wypadek w domu podczas pracy – czy możemy mówić o odszkodowaniu?
Jeśli wypadek będzie miał miejsce w domu, poszkodowany może liczyć na odszkodowanie. Jednak tak samo jak w przypadku wypadku w biurze, w fabryce czy warsztacie, muszą zostać spełnione pewne warunki, o których wspominaliśmy powyżej. Wypadek musi być nagły, spowodowany przyczyną zewnętrzną oraz musi wywołać uraz lub śmierć danej osoby.
O wypadku w domu należy powiadomić pracodawcę niezwłocznie lub w momencie, gdy będzie to tylko możliwe (np. po opuszczeniu szpitala). Pracodawca ma obowiązek powołać specjalny zespół powypadkowy, którego zadaniem jest zbadanie okoliczności, w jakich doszło do wypadku. Pracownik powinien wpuścić taki zespół do mieszkania - leży to w jego interesie. Zespół powypadkowy może orzec na korzyść pracownika, jednak musi zostać wykazane, iż do wypadku doszło faktycznie podczas wykonywania obowiązków służbowych, a nie podczas robienia prania lub schodzenia z drabinki podczas wieszania zasłon.
Środki ostrożności, które powinniśmy przestrzegać, pracując z domu
Istnieje ryzyko, że nie uda nam się wykazać, iż dany wypadek był faktycznie wypadkiem w miejscu pracy. Dlatego też ważne jest, by zachować ostrożność podczas wykonywania pracy w domu. Jak to robić? Nie jest to trudne - w końcu każdy z nas pragnie mieszkać w bezpiecznym miejscu. Rozpoczynając pracę, upewnijmy się, że nasze mieszkanie jest posprzątane, śmieci wyrzucone, a wszystkie rzeczy odstawione na swoje miejsce. Porządek i ład pomaga zadbać nam o swoje własne bezpieczeństwo, minimalizując ryzyko wypadku.
Podsumowanie sytuacji, gdy pracownik ulegnie wypadkowi podczas pracy w domu
Zdalna praca to w większości praca przy komputerze. Siedząc przy biurku, nie grozi nam wiele. Jednak można poślizgnąć się podczas wstawania z krzesła i doznać urazu głowy. Można oparzyć się podczas parzenia kawy w czasie szybkiej przerwy od obowiązków, można zaciąć się nożem podczas przygotowywania sobie kanapki na drugie śniadanie. Nawet w zaciszu swoich czterech ścian zdarzają się wypadki i trzeba być tego świadomym.
Jednak nasze przepisy prawne nie są do końca sprecyzowane, dlatego praca zespołów powypadkowych, które orzekają o tym, czy faktycznie wypadek podczas pracy zdalnej był wypadkiem w miejscu pracy, jest tak trudna. Takich sytuacji jest na szczęście stosunkowo mało, więc o ile będziemy dbać o czystość i porządek w mieszkaniu podczas home office, nic nam nie powinno grozić. Jeśli mamy jakieś wątpliwości, dobrze jest na ten temat porozmawiać z doradcą lub samym pracodawcą. Wiele większych firm, które zatrudniają pracowników na home office, ustala reguły, o których informuje nowo zatrudnionych pracowników. Pozwala to lepiej zorientować się w sytuacji, naszych prawach i obowiązkach.
- Praca zdalna, zwana także home office lub telepracą, polega na wykonywaniu obowiązków zawodowych poza siedzibą firmy bądź biurem, najczęściej w miejscu zamieszkania z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
- Praca zdalna zyskała na popularności w 2020 roku wraz z wybuchem pandemii koronawirusa, kiedy to na szeroką skalę delegowano pracowników do wykonywania obowiązków zawodowych w domu w trosce o ograniczenie ryzyka zachorowań.
- Praca zdalna zapewnia oszczędność czasu i pieniędzy dla pracowników, ale może niesie ze sobą także określone zagrożenia, takie jak trudności z oddzielaniem obowiązków zawodowych od sfery prywatnej, brak osobistego kontaktu z pozostałymi pracownikami czy kradzież firmowych danych. Dlatego ważne jest, aby pracodawcy zapewnili właściwą koordynację pracy zdalnej.
- Praca zdalna może opłacać się także pracodawcom, jednak wymaga również odpowiedniego systemu komunikacji wewnętrznej, zapewnienia szkoleń na temat bezpieczeństwa w sieci oraz monitorowania samodyscypliny pracowników.