Spis treści
Świadectwo pracy a zaświadczenie o pracy
Świadectwo pracy jest, najprościej rzecz ujmując, dokumentem, który pracodawca ma obowiązek wystawić swojemu pracownikowi w związku z wygaśnięciem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Inaczej jest w przypadku zaświadczenia o pracy. Ponieważ nie jest ono uregulowane w przepisach prawa, zatrudniony nie ma możliwości dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. O ile zatem wystawienie pierwszego jest zapisane w kanonie obowiązków pracodawcy, o tyle wydanie drugiego uzależnione jest tylko od jego dobrej woli.
Jak wygląda świadectwo pracy? Dla wszystkich zainteresowanych tym dokumentem udostępniono wzór na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Zaświadczenie o pracy – przydatne nie tylko w banku
Zaświadczenie o zatrudnieniu wydawane jest zwyczajowo na wniosek pracownika, przy czym nie ma konieczności składania go pisemnie. W praktyce najczęściej zatrudnieni chcą, by wystawić zaświadczenie pracy z powodu konieczności przedłożenia dokumentu w banku, spółdzielni mieszkaniowej, przedszkolu czy szkole celem uzyskania odpowiednich świadczeń. W aktualnych przepisach brak jednak szczegółowych wytycznych dotyczących bezpośrednio treści, formy, jak i terminu wydawania takiego zaświadczenia.
Zaświadczenie o zatrudnieniu zwykle dostosowane jest do wymogów, jakie narzuci dana instytucja, która takiego zaświadczenia o pracę wymaga. W przypadku banków najczęściej wymagane jest podanie wysokości zarobków, na podstawie której ocenia się zdolność kredytową klienta. Pracodawca nie może odmówić pracownikowi wydania takiego zaświadczenia, ponieważ taka odmowa mogłaby zostać uznana za działanie na szkodę pracownika. Jednocześnie nie ma też limitów w wydawaniu tego pisma, nawet jeśli pracownik poprosi o nie kilka razy do roku.
Kwestia wydania takiego zaświadczenia dotyczy art. 94 pkt 10 Kodeksu pracy, a więc obowiązku pracodawcy do kształtowania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy. Naruszenie tych zasad przez pracodawcę (uczciwego działania, dobrych obyczajów, przyzwoitości, lojalności wobec pracownika) stanowi czyn niedozwolony w świetle prawa. Termin wydania takiego zaświadczenia o pracy regulowany jest wyłącznie w jednostkach samorządowych i wynosi 7 dni.
Kiedy dostaniesz świadectwo pracy?
Tryb wydawania świadectwa pracy uregulowany jest zarówno w Kodeksie pracy, jak i Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 czerwca 2018 roku (Dz.U.2018 poz.1289) w sprawie świadectwa pracy.
Zgodnie z zapisami, świadectwo pracy zostać wydane niezwłocznie po ustaniu stosunku pracy, czyli w dniu, w którym nastąpiło rozwiązanie lub też wygaśnięcie zawartej umowy. Wydaje się je pracownikowi lub osobie, która została przez niego upoważniona do jego odbioru. W żadnym przypadku wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Zatrudniony ma możliwość do 14 dniu wnieść do pracodawcy żądanie o sprostowanie świadectwa pracy. Pracodawca ma zaś dni 7 na odpowiedź, czyli na:
- wydanie nowego świadectwa pracy, lub
- zawiadomienie o negatywnym rozpatrzeniu wniosku byłego pracownika.
- Jak wygląda sprostowanie świadectwa pracy? Korekta świadectwa pracy oznacza w praktyce wydanie nowego dokumentu, zgodnego ze stanem faktycznym ze zaktualizowaną datą jego ponownego wydania.
- Co robić, jeśli nie otrzymasz świadectwa pracy? W przypadku odmowy wydania świadectwa pracy przez pracodawcę lub wydania dokumentu o niewłaściwej treści, masz prawo do odszkodowania będącego równowartością wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu.
Wzór zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu
Nie istnieje jeden sformalizowany wzór zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Zaświadczenie o pracy jest dokumentem, w którym z reguły znajdują się informacje wymagane przez podmiot, do którego tenże dokument jest kierowany. Często same banki przy ubieganiu się danego pracownika o pożyczkę lub kredyt wymagają wypełnienia przez pracodawcę stosownego, przygotowanego odpowiednio wcześniej formularza. Wówczas w zaświadczeniu znaleźć mogą się informacje o średnim miesięcznym wynagrodzeniu zasadniczym netto z ostatnich trzech lub sześciu miesięcy lub też dane o ewentualnych obciążeniach dochodów tytułami egzekucyjnymi. Na podstawie takiego zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach dana instytucja finansowa podejmuje decyzję o ewentualnej zdolności kredytowej starającego się o przyznanie pożyczki czy też kredytu.
Co powinno zawierać świadectwo pracy?
Inaczej w przypadku świadectwa pracy. Ustawodawca dokładnie wyszczególnia informacje, które muszą znaleźć się w tym dokumencie. I tak pracodawca, sporządzając pismo, musi zawrzeć między innymi takie dane, jak:
- okres i rodzaj wykonywanej pracy,
- okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy,
- zajmowane przez pracownika stanowisko,
- wymiar czasu pracy zatrudnionego,
- informacje dotyczące urlopu wypoczynkowego, który został wykorzystany przez pracownika w danym roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy,
- informacje dotyczące wykorzystanego urlopu wychowawczego lub też bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia.
Z powyższego widać, że ustawodawca zobowiązuje pracodawcę do wyszczególnienia wszystkich najważniejszych elementów stosunku pracy. Warto również pamiętać, że w świetle przepisów RODO dotyczących danych osobowych pracodawcy muszą stosować się do obowiązujących zasad i wystawiać świadectwo pracy według najnowszego wzoru. Więcej o tej kwestii w poniższym filmiku:
Informacje dodatkowe na zaświadczeniu o pracę
Warto zauważyć, że zarówno w zaświadczeniu o pracy, jak i świadectwie pracy znaleźć może się kanon dodatkowych informacji. O ile jednak w tym pierwszym będą to wszystkie dane, które ustalą pomiędzy sobą zainteresowane strony, o tyle w przypadku świadectwa pracy ponownie to ustawodawca wskazuje, jakie dodatkowe informacje mogą znaleźć się w dokumencie.
A zatem na wyraźne żądanie pracownika zatrudniający może w świadectwie pracy podać informacje o wysokości i składnikach wynagrodzenia, typie umowy, na podstawie której jest zatrudniony pracownik, jak i uzyskanych kwalifikacjach. Często podaje się także informację, jakie stanowisko zajmuje dany pracownik. Poza danymi, które zostały wskazane powyżej, nie jest możliwe modyfikowanie świadectwa pracy we własnym zakresie. I pod tym kątem różnią się te dwa, omówione powyżej dokumenty.
Zagubione świadectwo pracy
Jeśli były pracownik zgubi świadectwo pracy, ma prawo zgłosić się do Ciebie z prośbą o duplikat. Zgodnie z obowiązującym prawem, musisz przechowywać świadectwo pracy przez 10 lat. Czas ten zaczyna biec z końcem roku, w którym ustał stosunek pracy.
Podsumowując, świadectwo pracy jest usankcjonowaną prawnie formą dokumentu w której pracodawca zamieszcza konkretne dane związane z przebiegiem zatrudnienia pracownika. Z kolei w zaświadczeniu o pracę mogą znaleźć się informacje wymagane przez instytucje, do których ten dokument będzie przedłożony przez pracownika.
To może Cię również zainteresować
Świadectwo pracy - co powinno zawierać i kiedy powinniśmy je otrzymać?