Pracownik - prawa i obowiązki

Czym jest pełnomocnictwo i jakie są jego rodzaje? Upoważnienie a pełnomocnictwo - różnice

21 kwietnia 2021

3 z 5

Ocena: 3 z 5 | 17 głosów

17 głosów

7 komentarzy
Czym jest pełnomocnictwo i jakie są jego rodzaje? Upoważnienie a pełnomocnictwo - różnice
Udzielenie pełnomocnictwa to wyrażenie zgody, by inna osoba działała w naszym imieniu. Przydaje się w sytuacjach, gdy nie możemy osobiście załatwić jakiejś sprawy. Jakie warunki musi spełnić pełnomocnictwo? Jakie są jego rodzaje? Czym rożni się od upoważnienia? Niniejszy artykuł stanowi kompendium wiedzy w zakresie pełnomocnictwa, które zawiera odpowiedzi na te i inne pytania.

Czym jest pełnomocnictwo i w jakich sytuacjach się przyda?

Pełnomocnictwo zgodnie z prawem to jednostronne upoważnienie osoby trzeciej do wykonywania wskazanych czynności za osobę udzielającą tego pełnomocnictwa. Pełnomocnik wykonuje określone czynności legalnie, a podejmowane przez niego decyzje są wiążące. Dokument pełnomocnictwa musi szczegółowo określać zakres kompetencji, które wchodzą w jego skład. W sytuacji, gdy ustawa lub zakres udzielonego pełnomocnictwa na to pozwala, pełnomocnik może udzielić pełnomocnictwa substytucyjnego kolejnym osobom.

Jak wspomniano we wstępie pełnomocnictwo sprawdza się w sytuacji, kiedy nie możemy samodzielnie załatwić pilnej sprawy, w związku z czym wyznaczamy do tego inną osobę. Stosownego pełnomocnictwa wymagają banki, urzędy, czy nawet poczta. Pełnomocnik może reprezentować nas również w sądzie.

Rodzaj pełnomocnictwa - jaki wybrać?

W zależności od rodzaju sprawy, którą ma w naszym imieniu załatwić pełnomocnik wyróżnia się następujące rodzaje pełnomocnictw: ogólne, szczególne, rodzajowe oraz procesowe.

Decyzja odnośnie tego, jakie pełnomocnictwo powinniśmy ustanowić musi wynikać z bieżących potrzeb oraz rodzaju spraw, które pełnomocnik ma za nas załatwić. Pełnomocnictwo ogólne, jak sama nazwa wskazuje ma najszerszy zakres i sprawdzi się przy czynnościach należących do zwykłego zarządu. Pełnomocnictwo szczególne uprawnia natomiast wyłącznie do czynności, która została w nim konkretnie wskazana. Jeszcze inną moc posiada pełnomocnictwo rodzajowe, które definiuje rodzaj oraz zakres czynności, które mają zostać dokonane przez osobę reprezentującą. Szczególnym rodzajem jest zaś pełnomocnictwo procesowe, które upoważnia do reprezentowania przed sądem.

Video

Co obejmuje pełnomocnictwo ogólne i szczególne?

Jak już wspomniano pełnomocnictwo ogólne obejmuje swym zakresem czynności zwykłego zarządu.

Należy do nich między innymi:

Szukasz pracy?
Dodana

Pracownik produkcji

Mundivie S.A.

  • Jasienica
Dodana

OPERATOR MASZYN

Mundivie S.A.

  • Jasienica
Dodana

Operator maszyn stolarskich

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Krynki
Dodana
  • odbieranie wezwań i zawiadomień, które nie są czynnościami prawnymi;
  • składanie oświadczeń i wniosków w urzędach, sądach i innych instytucjach państwowych;
  • reprezentowanie mocodawcy w sprawach administracyjnych.

Tego typu pełnomocnictwo musi zostać sporządzone w formie pisemnej, co decyduje o jego ważności. Jako przykład pełnomocnictwa ogólnego można podać prokurę, która nie umożliwia ustanowienia przez prokurenta kolejnych pełnomocników w ramach pełnomocnictwa sybstytucyjnego.

Pełnomocnictwo szczególne zwane również notarialnym obejmuje natomiast ściśle określone czynności, do wykonania których upoważniamy daną osobę. W jego treści muszą znaleźć się konkretne wytyczne, które jasno wskazują wykonanie tych czynności. Przykładem może być udzielenie pełnomocnictwa do sprzedaży nieruchomości. Tego typu dokument jest ważny jedynie w przypadku wykonywania wskazanej czynności, co jest równoznaczne z tym, że nie można go honorować w żadnym innym przypadku. Jak wskazuje potoczna nazwa, pełnomocnictwo notarialne musi zostać sporządzone przez notariusza, który swoją pieczęcią potwierdza dobrowolne wyrażenie woli mocodawcy oraz konkretny zakres dokumentu. Notariusz dba również o to, by udzielone pełnomocnictwo było zgodne z prawem i by można było go legalnie użyć.

Podpis na pełnomocnictwie

Z czego wynikają źródła pełnomocnictwa?

Zgodnie z polskim prawem wyróżnia się 2 źródła pełnomocnictwa, a mianowicie:

  • z upoważnienia - czyli z woli danej osoby, która upoważnia osobę trzecią do wykonywania czynności wchodzących w zakres pełnomocnictwa;
  • z mocy prawa - takim pełnomocnictwem dysponują m.in. rodzice jako przedstawiciele ustawowi swoich dzieci. Mogą oni reprezentować dziecko i dokonywać czynności w jego imieniu do ukończenia przez nie 18 roku życia.

Kto może być pełnomocnikiem do określonego rodzaju sprawy?

O tym, kto może być pełnomocnikiem w konkretnej sprawie decyduje rodzaj czynności do której zostało ono udzielone, i tak:

  • w sprawach cywilnych przed sądem - pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny lub członek najbliższej rodziny (mąż, żona, matka, ojciec, syn, córka). W niektórych sprawach rolę pełnomocnika może pełnić również przedstawiciel organu państwowego, np. Rzecznik Praw Konsumentów w sprawach dotyczących ochrony konsumenta;
  • w sprawach karnych - pełnomocnikiem może być jedynie adwokat. Odstępstwo od tej zasady obowiązuje tylko w przypadku spraw o wykroczenia, gdzie pełnomocnikiem oprócz adwokata może być również radca prawny;
  • w sprawach administracyjnych w urzędach i instytucjach państwowych - pełnomocnikiem może być każda osoba, która jest pełnoletnia i posiada zdolność do czynności prawnych.

Pełnomocnictwo - jakiej wymaga formy?

Polskie prawo nie określa szczególnej formy udzielenia pełnomocnictwa. Zazwyczaj jest ono udzielane w formie pisemnej, jednak pełnomocnictwo ustne również może być wiążące. Jeżeli jednak do dokonania czynności prawnej wymagana jest szczególna forma to pełnomocnictwo w tym zakresie również musi zostać udzielone w takiej samej szczególnej formie, np. umowa sprzedaży nieruchomości sporządzana jest w formie aktu notarialnego, w związku z czym pełnomocnictwo do sprzedaży również musi zostać udzielone w formie takiego aktu.

Zaświadczenie w formie pełnomocnictwa

Co powinien zawierać dokument pełnomocnictwa?

Pełnomocnictwo sporządzone na piśmie musi zawierać określone informacje, które sprawią, że będzie miało ono moc prawną. Brak którejkolwiek z tych informacji powoduje, że dokument nie może być honorowany.

<b>Dane, które należy zamieścić w pisemnym pełnomocnictwie to:</b>

  • miejsce i data jego sporządzenia;
  • tytuł dokumentu - pełnomocnictwo;
  • zaznaczenie kto i komu udziela pełnomocnictwa - wraz ze wskazaniem ich dokładnych danych tj. imiona i nazwiska, miejsca zamieszkania, numer PESEL itp.;
  • wskazanie zakresu umocowania, czyli do jakich czynności umocowany jest pełnomocnik. Jest to ważny element, ponieważ z treści pełnomocnictwa odczytujemy jego zakres i wiemy czy daną czynność pełnomocnik może wykonać;
  • podpis mocodawcy.

Wzór pełnomocnictwa ogólnego - pobierz darmowy wzór

Pełnomocnictwo ogólne ma najszerszy zakres zastosowania, pozwalając na dokonywanie czynności w ramach zwykłego zarządu. Aby było wiążące musi zawierać odpowiednie informacje, które jasno wskazują kto i komu udziela pełnomocnictwa. Sporządzenie takiego pisma umożliwia skorzystanie z udostępnionego przez nas bezpłatnego wzoru.

Video

Kto może być osobą upoważnioną - forma upoważnienia

Upoważnienie to oddelegowanie innej osoby do wykonywania czynności w naszym imieniu. Zgodnie z prawem upoważnić można każdego, jednak w trosce o własny interes warto zadbać o to, by była to osoba godna zaufania i uczciwa. Jest to ważne, ponieważ człowiek ten działa w naszym imieniu i to my ponosimy za to odpowiedzialność. W przypadku przedsiębiorców upoważnienie często posiadają pracownicy biura rachunkowego, którzy mogą dzięki niemu wykonywać czynności w imieniu swojego klienta.

Wykazanie pełnomocnictwa

Co powinien zawierać dokument upoważnienia?

Upoważnienie to wyrażenie dobrowolnej woli by konkretnie wskazana osoba trzecia podejmowała określone czynności w naszym imieniu.

Powinno być ono sporządzone na piśmie i zawierać następujące elementy:

  • w prawym górnym rogu wskazujemy miejscowość, w której upoważnienie jest udzielane oraz datę;
  • pod miejscowością i datą, ale z lewej strony wskazujemy adres do korespondencji;
  • tytuł pisma, czyli upoważnienie;
  • dane osoby, która upoważnia oraz dane osoby, która jest upoważniana - wskazujemy tutaj ich imiona i nazwiska, numer PESEL oraz numer dowodu osobistego;
  • oświadczenie, w jakim celu upoważnione zostaje udzielone;
  • czytelny podpis osoby upoważniającej - jeżeli upoważniającym jest firma to powinna być również jej pieczątka.

Jak napisać upoważnienie? Porady i przykładowe pismo

Samo napisanie upoważnienia jest bardzo proste i można tego dokonać na zwykłej kartce papieru. Należy jednak pamiętać by zawierało ono wszystkie wymienione wyżej elementy. Istotne jest również dokładne spisanie danych z dowodu osobistego osoby, która będzie upoważniona, ponieważ nawet mały błąd uniemożliwi identyfikację osoby upoważnionej i umożliwienie jej dokonania wskazanej czynności.

Poniżej znajduje się przykładowy wzór pisma, które upoważnia do odbioru dokumentu.

Upoważnienie a pełnomocnictwo - różnice, co jest lepsze?

Dla wielu osób pojęcia te są tożsame, co stanowi błąd w ich rozumieniu. Upoważnienie pozwala osobie trzeciej dokonywać czynności, które zostały powierzone przez upoważniającego, ale bez możliwości wyrażania jego woli, ponieważ do tego potrzebne jest pełnomocnictwo. W praktyce wygląda to tak, że pełnomocnik ma prawo do zawarcia umowy w imieniu mocodawcy, a osoba upoważniona może jedynie składać, czy odbierać pisma w imieniu upoważniającego.

Które rozwiązanie jest lepsze? Wszystko zależy od tego sprawy, wymagającej załatwienia. Pełnomocnictwo ma większe "ciężar gatunkowy" i umożliwia wykonywanie czynności za osobę, która go udzieliła, a nie jedynie w jej imieniu. Upoważnienie zaś sprawdzi się w prostych sytuacjach, takich jak m.in. odbiór przesyłki za inną osobę, czy złożenia dokumentów w jej imieniu.

Pełnomocnictwo to narzędzie, które może przydać się każdemu, kto nie może w danej chwili osobiście załatwić swojej sprawy. Należy jednak znać zasady dotyczące tego zagadnienia, ponieważ niewiedza może skutkować tym, że udzielone pełnomocnictwo nie będzie honorowane.

Podsumowanie:
  • Pełnomocnictwo to ustanowienie osoby, która może działać w naszym imieniu w określonych sytuacjach, takich jak sprawy bankowe, urzędowe czy sądowe.
  • Wyróżnia się różne rodzaje pełnomocnictw: ogólne, szczególne, rodzajowe oraz procesowe, a ich rodzaj zależy od potrzeb i rodzaju spraw do załatwienia przez pełnomocnika.
  • Pełnomocnictwo może być udzielane w formie pisemnej lub ustnej, jednak niektóre czynności prawne wymagają szczególnej formy pełnomocnictwa, na przykład aktu notarialnego.

Najczęściej zadawane pytania

Czy pełnomocnictwo zawsze musi być zawarte u notariusza?

Nie. Pełnomocnictwo nie musi nawet być sporządzone w formie pisemnej, ponieważ zgodnie z polskim prawem wiążące jest również pełnomocnictwo ustne. Najczęściej jednak opracowane zostaje na piśmie. Pełnomocnictwo musi przybrać formę aktu notarialnego w sytuacji, gdy dokonanie czynności do której upoważnia również wymaga sporządzenia aktu notarialnego. Jako przykład można podać umowę sprzedaży domu, która obligatoryjnie musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego, w związku z czym pełnomocnictwo do dokonania tej sprzedaży również musi zostać sporządzone u notariusza.

Czy członek rodziny może być pełnomocnikiem w cywilnej sprawie sądowej?

Tak, pełnomocnictwo procesowe dla członka rodziny obejmuje najbliższą rodzinę, czyli współmałżonka, rodzica lub dziecko. Oprócz tego w tego typu sprawach pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny, a nawet przedstawiciel konkretnego organu państwowego.

Czy pełnomocnictwo i upoważnienie jest tym samym?

Nie. Pełnomocnictwo umożliwia pełnomocnikowi wyrażenie woli mocodawcy, np. w formie podpisania umowy. Upoważnienie natomiast pozwala na podejmowanie konkretnych działań w imieniu osoby upoważniającej, np. odbiór dokumentu, czy złożenie wniosku.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

7 komentarzy

Harenda

Harenda

Pełnomocnictwo często jest wykorzystywane w biznesie, szczególnie przez przedsiębiorców, którzy potrzebują pomocy w załatwianiu różnych spraw. Warto jednak pamiętać, aby dokładnie przemyśleć wybór pełnomocnika i wybrać kogoś, na kim można polegać i kto będzie działał zgodnie z naszymi potrzebami oraz wartościami.
Konwalia

Konwalia

Nie wiedziałem, że istnieje tyle rodzajów pełnomocnictwa. Ważne jest, aby wybrać odpowiedni rodzaj i wiedzieć co dokładnie upoważnia do zrobienia. Bardzo przydatna informacja dla osób, które potrzebują pomocy i chcą skorzystać z pomocy pełnomocnika.
SoS

SoS

Nie zdawałam sobie wcześniej sprawy z faktu, że pełnomocnictwo może okazać się tak ważne w niektórych sytuacjach. To ciekawy sposób na załatwienie pilnych spraw, zwłaszcza kiedy nie mamy czasu lub możliwości aby osobiście zajmować się tymi sprawami.
Puder

Puder

Pełnomocnictwo to bardzo przydatny dokument, szczególnie w sytuacjach, kiedy nie możemy załatwić pilnej sprawy samodzielnie. Bardzo ważne jest, aby wybrać odpowiedni rodzaj pełnomocnictwa, który odpowiada naszym potrzebom i umożliwi nam zrealizowanie potrzebnych czynności.
Barbara

Barbara

Szkoda, że nie napisaliście, że bez opłaty skarbowej pełnomocnictwo w wielu przypadkach nie jest ważne
Artur

Artur

Dlaczego nie robi się obowiązkowych szkoleń dla o pracowników rożnych instytucji ? Najczęściej nie maja pojęcia co to pełnomocnictwo i upoważnienie i stosują własne wydumane kryteria
Karina

Karina

Dobrze wiedzieć wszystko na ten temat. Pełnomocnictwo często jest honorowane, a często to samo nie jest honorowane. Tu jest wielki problem w wielu sytuacjach.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.