Spis treści
Okazuje się, że poziom odczuwanego stresu w pracy zależy od wielu czynników. Wśród nich można wymienić wiek, płeć, a nawet wykonywany zawód. Najbardziej stresują się osoby pracujące w takich sektorach jak sprzedaż detaliczna, rekreacja oraz służba zdrowia. Najmniej odczuwają go informatycy i pracownicy firm telekomunikacyjnych. Wykazano także, że stres w pracy doskwiera bardziej kobietom oraz osobom przed 55 rokiem życia.
Stres w miejscu pracy – jakie są przyczyny
Przyczyn stresu w pracy może być naprawdę dużo. Są one związane z różnymi jej elementami, takimi jak współpracownicy, szef albo warunki pracy. Najwięcej osób jako przyczynę stresu w miejscu pracy wymienia presję czasu. Goniące terminy i projekty, które miały być oddane na „wczoraj” mogą być spowodowane przeciążeniem danego pracownika zbyt wieloma obowiązkami. Z kolei w zakładach pracy, takich jak fabryki może być to związane z tempem pracy narzucanym przez maszyny. Z badań wynika, że pracownicy wolą, kiedy ich praca jest przemyślana i zaplanowana.
Kolejnym czynnikiem wywołującym stres w miejscu pracy jest przeciążenie jakościowe i ilościowe. Występuje ono wtedy, kiedy pracownik ma zbyt dużo trudnych i wymagających skupienia zadań. Mogą do nich należeć odpowiedzialność za inne osoby lub mienie o dużej wartości czy podejmowanie trudnych decyzji, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami. Nadmiar obowiązków wiąże się również z innym czynnikiem stresogennym, którym są nadgodziny.
Jeśli są one dobrze płatne, to nie powodują negatywnych skutków, ponieważ pracownik jest zmotywowany. Jednak, gdy nie dostaje za nie dodatkowego wynagrodzenia, to prowadzi to do poczucia wykorzystania i zwiększonego poziomu stresu. Zbyt prosta i monotonna praca poniżej możliwości danego pracownika również może być czynnikiem stresogennym.
Stres w miejscu pracy może wiązać się też ze współzawodnictwem między pracownikami. Nie od dziś wiadomo, że tego typu rywalizacja jest potrzebna, ponieważ zmusza do większego wysiłku i mobilizacji. Permanentny stan pobudzenia wywołany adrenaliną sprawia, że spada nasza efektywność i stajemy się coraz bardziej zmęczeni. Inną przyczyną stresu w pracy może być także ograniczony zakres decydowania o sposobie pracy czy przerwach. Wpływ na to mają także częste zmiany organizacyjne, brak wiedzy na temat celu pracy czy jej efektów. Taki pracownik nie widzi sensu w wykonywanych przez siebie czynnościach. Brak informacji może również dotyczyć niesprecyzowanych przez firmę obowiązków wobec pracownika.
Bardzo ważnym czynnikiem mającym wpływ na samopoczucie pracowników są relacje z kolegami. Mając u swojego boku wspierających ludzi łatwiej znosimy stresujące sytuacje. Jeśli jednak mamy wrażenie, że każda osoba patrzy nam na ręce i czeka na naszą pomyłkę, to atmosfera zaczyna robić się napięta. Jeszcze ważniejsze od relacji ze współpracownikami są relacje z szefem. W tym przypadku stresujący może okazać się brak szacunku czy faworyzowanie konkretnych osób, a także wykorzystywanie przez przełożonego swojej pozycji do mobbingu czy molestowania seksualnego.
Do innych stresorów spowodowanych pracą można zaliczyć złe warunku na stanowisku pracy (nieodpowiednia temperatura, hałas, czy często psujący się sprzęt), strach przed utratą pracy, brak możliwości awansu, częste wyjazdy służbowe i brak równowagi między życiem prywatnym i zawodowym.
Jak radzić sobie ze stresem w pracy
W dzisiejszych czasach niestety nie da się uniknąć stresujących sytuacji, dlatego warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić. Jeśli doskwiera ci tzw. „wyścig szczurów”, to najlepszą opcją jest nabranie dystansu. Nie oglądaj się za siebie i wykonuj swoje obowiązku najlepiej jak potrafisz. A może Twój stres związany jest z nadgodzinami? Jeśli tak, to musisz się zastanowić czy masz z tego korzyści finansowe oraz czy na przykład nie jest to przejściowa sytuacja. Jeśli nie, to możesz spróbować na spokojnie porozmawiać z przełożonym o swoim problemie.
Możesz spróbować także innych metod radzenia sobie ze stresem. Pierwszą z nich jest aktywność fizyczna. Jak wiadomo sport to zdrowie, więc postaraj się znaleźć czas na bieganie, jazdę na rowerze czy wizytę na basenie. Dzięki temu oderwiesz myśli od pracy oraz dostarczysz swojemu organizmowi dużą dawkę endorfin, czyli hormonu szczęścia. Dobrą metodą są też ćwiczenia oddechowe. Można je wykonywać w każdym miejscu – nawet w pracy. Ćwiczenia te uspokoją Twoje ciało i sprawią, że będziesz bardziej zrelaksowany. Ważna w tym wypadku jest koncentracja na oddechu. Pamiętaj także, aby wdychając powietrze napiąć mięśnie, a wydychając rozluźnić je.
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500 zł brutto / mc
- Kajetanów
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Pamiętaj o śnie!
Jest on bardzo ważny w walce ze stresem. Przeciętny człowiek potrzebuje około 7-8 godzin snu, aby się zregenerować. Ważne jest także uregulowanie jego cyklu. Dlatego postaraj się kłaść codziennie o tej samej porze. Przed pójściem spać oraz zaraz po przebudzeniu nie korzystaj z telefonów komórkowych czy komputera. Są one bowiem kolejnym źródłem stresu.
Aby stres nie był aż tak dokuczliwy możesz pomyśleć o zmianie nawyków żywieniowych. Zrezygnuj z kawy oraz napojów energetycznych czy alkoholu. Zamiast tego pij dużo wody lub zielonej herbaty. Pamiętaj również o zjedzeniu rano śniadania. Z kolei podczas pracy możesz podjadać zdrowe przekąski, takie jak owoce, warzywa czy orzechy.
Jak inaczej radzić sobie ze stresem? Pomocne może okazać się słuchanie muzyki, gorąca kąpiel czy medytacja.
Niekorzystne skutki stresu w pracy
Długotrwały stres może mieć poważne konsekwencje dla naszego organizmu. Osłabia on układ odpornościowy, przez co możemy być bardziej narażeni na przeziębienia. Zwiększa się również ryzyko takich chorób jak cukrzyca typu I, choroby Hashimoto czy chorób serca i układu krążenia. Konsekwencją stresu może być także zmęczenie, depresja, nerwice czy wypalenie zawodowe. Możemy także odczuwać bóle mięśniowe i kostne, cierpieć na problemy z układem pokarmowym (wrzody) czy mieć problemy ze snem.
Z kolei wysoki poziom kortyzolu, adrenaliny i aldosteronu może skutkować nadciśnieniem, zawałem, bądź wylewem. Ponadto może się zwiększyć poziom złego cholesterolu, co skutkuje zatorami w żyłach i tętnicach. Do innych skutków stresu zalicza się zespół jelita drażliwego, biegunki, zgagę, problemy z cerą, grzybice, nadmierną potliwość, łysienie, a nawet większe ryzyko nowotworów czy możliwość uzależnienia od alkoholu.
Jak skutecznie zredukować stres w pracy?
Stres to nie błahostka. Określa się go mianem choroby XXI wieku, a to oznacza, że nie należy go bagatelizować. Czynników wywołujących stres jest wiele, jednak to praca jest najczęściej wskazywanym powodem. Bez względu na to, czy dotyka nas codziennie czy w poszczególnych sytuacjach – warto dołożyć wszelkich starań, by go zredukować a najlepiej przegonić raz na zawsze. Sprawdź, co powinieneś uczynić, by stres w pracy stał się tylko przykrym wspomnieniem.
Stres stanowi nieprzyjemne napięcie, uczucie dyskomfortu psychicznego i fizycznego. Zna je niemal każdy i każdy na swój sposób sobie z nim radzi. W związku z tym, że większą cześć swojego dnia spędzamy w pracy, to tam najczęściej odczuwamy jego skutki. Stresujące napięcia mogą, lecz nie muszą, być wywołane nieprzyjemną atmosferą w pracy, goniącymi terminami albo brakiem pożądanych przez przełożonego kompetencji. Czasem jednak stres jest skutkiem kompilacji wielu sytuacji, na przykład kłótni z bliskimi, czy kiepskiego stanu zdrowia, a drobne niepowodzenie zawodowe dolewa oliwy do ognia i odczuwamy przykre objawy.
Objawy stresu w pracy
Objawy stresu są zjawiskiem indywidualnym. Mogą przybierać formę objawów fizycznych – uczucie zmęczenia, ból mięśni, pleców, głowy, brak apetytu, niestrawność, nienajlepszy humor, zniechęcenie, brak motywacji i koncentracji. Kiedy stadium stresu jest bardziej zaawansowane stres może jawić się dolegliwościami psychicznymi – dochodzą wahania nastroju, lęk, niepokój, a nawet depresja. Czasem może prowadzić to do kompulsywnego objadania się albo wręcz przeciwnie – do niedojadania i nagłego spadku wagi. W konsekwencji osoba staje się wyczerpana, brakuje jej motywacji nie tylko do pracy, ale również do funkcjonowania w innych sferach życia. Odbija się to na złych wynikach zawodowych i zdrowotnych.
W przypadku, gdy stres jest nasilony i długotrwały, mogą pojawić się objawy takie jak wycofanie z relacji społecznych, izolowanie się od innych, konflikty z osobami najbliższymi. Zdarza się, że niektóre osoby chcąc poradzić sobie z sytuacją stresową sięgają po używki, np. papierosy, alkohol lub narkotyki. U innych pojawiają się zachowania nerwicowe – obgryzanie paznokci, rwanie włosów, tiki nerwowe. Skutki stresu w pracy bywają naprawdę bolesne i dokuczliwe – warto więc już we wczesnym stadium ingerować.
Jak radzić sobie ze stresem w pracy?
-
Poznaj źródło stresu
Stres w pracy może mieć różne podłoże. Czasem to napięta atmosfera ze współpracownikami, czasem zbyt wymagający szef, a czasem natłok obowiązków. Warto zbadać podłoże stresu, by skutecznie móc z nim walczyć. Jak to uczynić? Najlepiej wypisz na kartce wszystkie sytuacje, zdarzenia i osoby, które wywołują u ciebie nieprzyjemne napięcie, rozgoryczenie lub złość. Następnie uszereguj je od najsilniejszego do najsłabszego. Te w czołówce tabeli są najprawdopodobniej głównymi przyczynami stresu, ale zapewne to też one będą najtrudniejsze w zwalczeniu. Warto zatem rozpocząć od mniejszych kroków i zastanowić się, jak wyeliminować te czynniki z dołu tabeli. Dzięki temu krok po kroku poprawisz swoje samopoczucie, a zmierzenie się z największym wyzwaniem będzie prostsze niż myślisz.
-
Zmień podejście
Niestety, gdyby wszystko było takie proste to pewnie nikt nie chodziłby zestresowany. Są takie sytuacje, których nie będziemy w stanie wyeliminować. Możesz natomiast zrobić wszystko, by mniej cię dotykały.
Jak to uczynić? Kąśliwe komentarze współpracowników przyjmuj z uśmiechem na twarzy albo dziękując za cenne uwagi – owszem, może to być bardzo trudne, jednak to skuteczny sposób, by zniechęcić takie osoby do dalszego ubliżania. Jeśli stresujesz się, że nie zdążysz z terminami na czas – ponegocjuj z szefem nadgodziny. Lepiej lojalnie uprzedzić o tym, że możemy z czymś nie zdążyć, niż w dniu rozliczenia z zadania nie być przygotowanym. Jeśli natomiast najwięcej dyskomfortu dostarczają ci wystąpienia publiczne – spróbuj się do nich sumiennie przygotowywać. Z biegiem czasu stanie się to twoją rutyną i zapomnisz o napięciu.
Być może źle odbierasz pewne sytuacje, za bardzo je analizujesz albo sobie dopowiadasz? Zacznij bardziej obserwować otoczenie – być może szef bywa zgryźliwy wobec wszystkich pracowników, a pewne sytuacje świadczą jednak, że jest zadowolony z efektów twojej pracy. Uśmiechaj się, bądź życzliwy i sumiennie wykonuj swoje obowiązki. Im mniej dasz innym powodów do zaczepek, tym większe prawdopodobieństwo, że stres ustanie. I wcale nie dlatego, że zmienią się inni – to ty zmienisz podejście! Będziesz pewniejszy siebie, a to poskutkuje tym, że zwiększy się twoja odporność na stres. Przekonaj się!
-
Naucz się odpoczywać
Brak dostatecznego wypoczynku przekłada się na mniejszą odporność na stres. Ciężko jest odpocząć, będąc nieustannie online, wertując maile, dokumenty albo wisząc na służbowej komórce. Niektóre zawody wymagają, by w określonym czasie być w zasięgu prze 24 godziny na dobę, jednak jeśli nie ma takiej konieczności lepiej odpuścić. Praca bez chwili wytchnienia może poważnie odbić się na naszym zdrowiu. Niezwykle istotne jest wykorzystywanie należnego urlopu i spędzanie dni wolnych od pracy na wypoczynku, najlepiej aktywnym. Ruch, szczególnie ten na świeżym powietrzu, poprawia kondycję, pozytywnie wpływa na stan zdrowia, ale także pomaga w walce ze stresem i jest doskonałym antydepresantem. Sport pomaga oderwać się zawodowych rozterek i gwarantuje lepsze samopoczucie. Jeśli więc nie chcesz dać się zawodowemu stresowi, postaraj się zorganizować dni wolne od obowiązków służbowych – oddaj się błogiemu lenistwu, spotkaniom z bliskim, uprawianiem sportów albo realizowaniu hobby.
-
Zapanuj nad stresem
Reagowanie pod wpływem emocji najczęściej nie przyniesie pożądanych rezultatów. Emocjonalne zachowanie wywołuje bowiem większe napięcie, nasilenie konfliktu i wyższe ryzyko niepowodzenia. Warto przygotować się na nerwowe momenty wcześniej, by w stresującej sytuacji zachować spokój. Najczęściej wystarczy głęboki oddech, kilkuminutowy spacer albo posłuchanie ulubionej piosenki. Jeśli nauczysz się trzymać nerwy na wodzy, stres w pracy będzie stanowił mniejszy problem niż dotychczas. Dlaczego?
Ponieważ kłopotliwe sytuacje nie będą się piętrzyły, a ty pokażesz przełożonym oraz współpracownikom, że jesteś osobą opanowaną i profesjonalną. W dzisiejszych czasach to bardzo pożądane cechy.
Stres w pracy jest czasami nieunikniony. Trzeba jednak umieć rozróżnić, kiedy jest potrzebny i daje nam energię do działania, a kiedy wpływa na nas negatywnie. Pamiętajmy także, że każdy z nas jest inny i inaczej znosi stresujące sytuacje. Ważne jest, aby umieć sobie z nimi radzić i znaleźć własny sposób na zminimalizowanie ich skutków ubocznych. Dzięki temu będziemy bardziej zrelaksowani i mniej podatni na podobne incydenty w przyszłości.
Choć stres jest zjawiskiem powszechnym, niewiele osób jest w stanie podać jego definicję. Specjaliści, którzy zajmują się tym tematem podkreślają, że jest on nam niezbędny, ale w nadmiarze może szkodzić. W sytuacji, gdy wysoki poziom stresu utrzymuje się przez długi czas, osoba go doświadczająca może być narażona na szereg chorób. Szczególnie zagrożone odczuwaniem stresu są osoby bezrobotne. W ich przypadku następuje kumulacja nie tylko stresu związanego z brakiem zatrudnienia i dochodów, lecz także obniżoną samooceną. O czym powinny pamiętać takie osoby? W jaki sposób walczyć ze stresem przed rozmową kwalifikacyjną?
Jak objawia się stres?
Według specjalistów stres może objawiać się przynajmniej na kilka sposobów. Dużo zależy od samej osobowości osoby, która doświadcza tego uczucia. Często mówi się o tym, że objawem stresu może być nerwowość lub uczucie wypalenia. Osoba żyjąca w ciągłym stresie może mieć problemy z zasypianiem i samym snem. Inną możliwością jest pojawienie się skłonności do konfliktów – wówczas specjaliści obserwują nasilenie się kłótni np. między małżonkami.
Poza reakcjami emocjonalnymi może pojawić się też szereg reakcji fizjologicznych. Poza osłabioną odpornością, pojawić mogą się np. choroby układu krążenia czy przewlekłe zmęczenie. To kolejne oznaki tego, że stresu jest zbyt dużo i należy działać.
Bezrobocie źródłem stresu
W odniesieniu do osób bezrobotnych często pojawia się zagadnienie stresu. Wszystko dlatego, że niemożność znalezienia posady ma negatywny wpływ na pozostałe sfery życia. Zdarza się, że osoby bezrobotne mają problemy finansowe. Wszystkie te problemy kumulują się w taki sposób, że bezrobotny nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. Wówczas niezbędna jest specjalistyczna pomoc. Bo choć ze stresem można walczyć samodzielnie, w przypadku tego długotrwałego i połączonego z dodatkowymi problemami, jest to praktycznie niemożliwe. Dobrym wyjściem z takiej sytuacji jest poszukanie publicznej placówki zdrowia, która zatrudnia np. psychologa. Nie bez znaczenia może być też uczestnictwo w grupach wsparcia.
Stres przed rozmową kwalifikacyjną
Gdy mowa o stresie warto pamiętać, że może pojawić się on również przed rozmową kwalifikacyjną. Jak sobie wówczas z nim radzić? Rozwiązaniem może być gruntowne przygotowanie się do spotkania z potencjalnym pracodawcą. Trzeba pamiętać, że autoprezentacja jest równie ważna jak informacje zamieszczone w dokumentach aplikacyjnych.
Pomocy w zakresie przygotowań się do rozmowy kwalifikacyjnej szukać można również u doradców zawodowych. Nieodpłatne porady udzielane są np. przez doradców zatrudnionych w powiatowych urzędach pracy. Każdy bezrobotny, który zgłosi się do takiego doradcy ma możliwość skorzystania z szeregu porad, przygotowania swojego CV czy listu motywacyjnego. Opanowanie, w tym przypadku, jest rzeczywiście kluczem do sukcesu.
Poznaj swój organizm
Jak walczyć ze stresem na co dzień? Specjaliści nie mają wątpliwości, że istotne jest tu poznanie własnego organizmu i sposobu, w jaki reaguje on na stres. Dzięki temu możliwe jest wyrobienie sobie reakcji obronnych. Praca nad sobą jest jednak żmudna i wymaga pozytywnego myślenia nawet wówczas, gdy warunki są niesprzyjające.
W 2014 r. badania dotyczące stresu przeprowadziła firma OECD Employment Outlook. Wynika z nich, że niemal połowa Polaków odczuwa stres w miejscu zatrudnienia. To bardzo niepokojące dane, bo wskazują, że pracodawcy nie są w stanie wdrażać skutecznych rozwiązań, które pozwoliłyby uniknąć ich pracownikom stresu. W zależności od miejsca, w którym pracujesz, stres może mieć wiele przyczyn. Naucz się, jak skutecznie walczyć ze stresem.
Jakie są przyczyny stresu?
Źródła stresu mogą być różne. Oto przykładowe:
- Strach przed porażką. Jeżeli pracujesz na stanowisku, na którym pracę wykonujesz samodzielnie, możesz obawiać się porażki. Szczególnie bolesna może ona być wówczas, gdy zostało ci powierzone wykonanie bardzo ważnego zadania, od którego zależy to, czy firma otrzyma kontrakt. W takim przypadku strach może cię sparaliżować, a Ty nie będziesz w stanie wykonać zadania, które zostało ci powierzone.
- Strach przed popełnieniem błędu. Wykonując pracę wymagającą skupienia się i wyjątkowych umiejętności, możemy obawiać się popełnienia błędu.
- Strach przed zwolnieniem. O pracę ubiegamy się z różnych powodów. Nawet, gdy zależy nam na rozwoju, pieniądze są równie ważne. Osoby mające trudną sytuację finansową mogą obawiać się zwolnienia.
Jak radzić sobie ze stresem?
Stres może mieć destrukcyjny wpływ na nasze życie. Jeżeli ustaliłeś przyczyny stresu, to nie tylko powinieneś podjąć kroki, które pozwolą ci wyeliminować to uczucie, lecz także opracować metody radzenia sobie z nim.
Jak radzić sobie ze stresem? Okazuje się, że nie jest to wcale tak trudne, jakby się wydawało. Najprostsze i najczęściej polecane przez specjalistów sposoby to:
- Aktywność fizyczna. Życie zawodowe, obowiązki domowe… – może nam brakować czasu na aktywność fizyczną. Nie warto jednak z niej rezygnować. Od dawna wiadomo, że ruch to zdrowie, bo dzięki niemu w naszym organizmie zwiększa się choćby poziom hormonu szczęścia.
- Odpoczynek. Niestety, wielu z nas ma poważny problem z odpoczynkiem. Takim nie można nazwać np. siedzenie przez telewizorem. Jako osoba aktywna zawodowo, musisz pamiętać o odpowiedniej dawce odpoczynku. Osiągniecie work-life balance jest trudne, ale nie jest niemożliwe.
- Wyciszenie emocji. Stres pojawia się wówczas, gdy jesteśmy zdenerwowani lub martwimy się. Skutecznym sposobem na jego przezwyciężenie jest wyciszenie emocji. Na to najczęściej potrzebny jest czas – daj go sobie, aby poczuć się lepiej.
A czy Ty znasz inne sposoby, dzięki którym świetnie radzisz sobie ze stresem?
