Spis treści
Praca na etacie Cię męczy, a nie masz pomysłu na własny biznes? Jeśli masz trochę zmysłu ekonomicznego i samodyscypliny, franczyza może być rozwiązaniem dla Ciebie. To taki biznesowy odpowiednik „zrób to sam” na podstawie dostarczonych Ci instrukcji. Opowiemy, co musisz wziąć pod uwagę.
Czym jest franczyza?
Franczyza to specyficzny sposób prowadzenia biznesu. Pomysłodawca, przeważnie właściciel firmy, udziela licencji innym osobom na korzystanie z jego znaku towarowego, modelu biznesowego i wsparcia. W zamian franczyzobiorca uiszcza opłaty oraz zachowuje zgodność z określonymi standardami i procedurami. To ogromne ułatwienie, dzięki któremu przedsiębiorcy mają okazję prowadzić własną działalność, ale korzystają z siły marki funkcjonującej już na rynku.
Franczyza – pakiet startowy
Założenie franczyzy nie oznacza, że nie poniesiesz żadnych kosztów. Pierwszym z nich jest zakup pakietu startowego. Jego cena waha się na ogół od kilku do nawet kilkuset tysięcy złotych.
Czym jest pakiet startowy? To kompletna wiedza know-how, materiały promocyjne i pomoc przez cały okres prowadzenia działalności.
Przedsiębiorca płaci za wszystkie niezbędne narzędzia do tego, aby zacząć zarabiać. Na pierwszy rzut tego nie widać, ale jest to zdecydowanie korzystna oferta. Franczyzobiorca nie ponosi kosztów związanych z otworzeniem własnego biznesu, takich np. zaprojektowanie logo, stworzenie strategii komunikacji, przygotowanie standardów obsługi klienta i inne. Dodatkowym plusem jest możliwość korzystania z reklamy.
W wypełnieniu i złożeniu wszystkich niezbędnych dokumentów może pomóc profesjonalne biuro rachunkowe (więcej w artykule: „Z jakim biurem rachunkowym nawiązać współpracę?”). Z drugiej strony dochodzą jeszcze koszty wyposażenia lub zaopatrzenia punktu handlowo-usługowego. W zależności od branży, w której przedsiębiorca zamierza prowadzić działalność, nakłady inwestycyjne będą różniły się od siebie.
Franczyza a prowizja od obrotów
Otworzenie działalności gospodarczej w formie franczyzy wiąże się z odprowadzaniem prowizji od bieżących obrotów. Jej wysokość jest uzależniona od wynegocjowanych warunków i rodzaju biznesu. Inne marże obowiązują w branży spożywczej, inne zaś w przypadku właścicieli aptek. Przykładowo w branży odzieżowej prowizja, którą franczyzobiorca musi odprowadzać, wynosi od 20 do nawet 40% dochodu.
Franczyza w Polsce ma się całkiem dobrze i systematycznie się rozwija. Tak wynika z cyklicznie publikowanych na stronie internetowej Franchising.pl raportów.
Ponieważ zainteresowanie takim modelem biznesu jest coraz większe, sieci franczyzowe dość elastycznie podchodzą do negocjowania warunków z franczyzobiorcami. Sieciom zależy na pomnażaniu dochodów, zatem ich przedstawiciele mogą obniżyć wysokość prowizji np. w przypadku długiej współpracy.
Koszty prowadzenia franczyzy
Choć działanie pod marką innego przedsiębiorcy może być opłacalne, nie można zapomnieć, że zakup licencji czy wypłacenie prowizji od obrotów to nie jedyne koszty ponoszone przez franczyzobiorcę. Nie może on zapomnieć o innych wydatkach. Do kosztów prowadzenia franczyzy w początkowych miesiącach należy wliczyć:
- wynajem lokalu,
- pakiet startowy,
- pensje pracowników,
- zatowarowanie,
- prowizję od obrotu,
- niezbędne składki (ZUS, składka zdrowotna, itd.).
W początkowych miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca może nie mieć wystarczającej kwoty pieniędzy, aby zapłacić wszystkie opłaty, nie mówiąc już o uzyskaniu dochodów, które zaspokoją jego oczekiwania. Jako osoba zainteresowana franczyzą, musisz mieć tego świadomość. Poduszka finansowa zapewni Ci nie tylko wypłacalność, ale także komfort psychiczny. Bez niej utrzymanie się w ciągu pierwszych 6 miesięcy może być dużym wyzwaniem.
Umowa franczyzy
Kiedy myślisz o prowadzeniu biznesu franczyzowego, jednym z kluczowych elementów jest umowa franczyzy. To porozumienie pomiędzy franczyzodawcą, który jest właścicielem marki franczyzowej, a franczyzobiorcą. Umowa franczyzy określa prawa i obowiązki obu stron, szczegółowo określa zasady współpracy oraz warunki, jakie musi spełniać franczyzobiorca.
Przed podpisaniem umowy franczyzowej warto zasięgnąć porady prawnej, aby upewnić się, że rozumiemy wszystkie jej elementy. Pamiętaj, że taką umowę możesz negocjować.
Rodzaje franczyzy
Na rynku franczyzy występuje wiele rodzajów modeli biznesowych, które różnią się od siebie w zależności od branży, struktury organizacyjnej, wysokości opłat licencyjnych i prowizji, a także obszaru działania.
- usługowe – na przykład restauracje, siłownie, kina i inne miejsca, które świadczą usługi;
- dystrybucyjne, nazywane także handlowymi – do takich należą sieci spożywcze, apteki, sklepy obuwnicze czy drogerie.
Franczyzy działają w wielu branżach. Są obecne w sektorze:
- spożywczym,
- odzieżowym,
- obuwniczym,
- paliwowym,
- telekomunikacyjnym,
- usługowym,
i wielu, wielu innych. Dlatego jeśli masz już jakieś doświadczenie zawodowe, sprawdź, czy możesz je wykorzystać w prowadzeniu franczyzy.
Wady franczyzy
Choć franczyza może wydawać się atrakcyjnym modelem biznesowym, ma też swoje wady. Zależność od franczyzodawcy i konieczność przestrzegania zasad systemu franczyzowego mogą ograniczać elastyczność i niezależność franczyzobiorcy. Dodatkowo, niepowodzenia franczyzodawcy mogą negatywnie wpływać na franczyzobiorcę. Dlatego tak ważne jest dokładne zrozumienie i analiza umowy franczyzy przed jej podpisaniem.
Po co firmy decydują się na model franczyzowy?
Franczyza jest często wykorzystywana jako strategia rozwoju firmy, zarówno przez dużych graczy na rynku, jak i mniejsze przedsiębiorstwa. Dzięki systemowi franczyzowemu przedsiębiorcy mogą rozszerzyć swoją działalność, korzystając z doświadczenia, know-how i znanej marki franczyzodawcy. Franczyza to także sposób na zminimalizowanie ryzyka związanego z otwarciem własnego biznesu, zwłaszcza dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z przedsiębiorczością.
Podsumowanie – czy franczyza to model dla Ciebie?
Jeśli zastanawiasz się nad własnym biznesem i unikaniem startowych trudności, franczyza może być dla Ciebie świetnym wyborem. Pozwala ona na skorzystanie z gotowego modelu biznesowego i renomy marki, jednak wymaga zainwestowania w pakiet startowy oraz opłatę od obrotów. To realne ułatwienie, ale pamiętaj, że istnieją różne koszty związane z franczyzą, takie jak prowizja od obrotów czy koszty wynajmu lokalu.
Nie zapomnij dokładnie przeanalizować umowy franczyzowej i zrozumieć ograniczeń związanych z zależnością od franczyzodawcy. Sprawdź, czy branża i model franczyzowy pasują do Twoich doświadczeń i aspiracji biznesowych. Franczyza może okazać się korzystną strategią rozwoju, umożliwiając rozszerzenie działalności i zmniejszenie ryzyka, szczególnie jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z przedsiębiorczością.
A jeśli chcesz dalej zgłębiać temat franczyz, zachęcamy Cię do obejrzenia tego filmiku:
To może Cię również zainteresować