Spis treści
Pracodawca ma obowiązek, aby zapewnić pracownikom odpowiednie warunki pracy, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny. Musi także kontrolować, czy wszystkie zasady BHP są przez pracowników przestrzegane. W innym wypadku, jeśli dojdzie do naruszenia przepisów higieny pracy, pracodawca narażony jest na karę grzywny. Zabronione jest m.in. dźwiganie przez pracowników zbyt ciężkich przedmiotów.
Normy dźwigania – przepisy i obowiązki pracodawcy
Zasady dotyczące wagi przedmiotów i pakunków dźwiganych przez pracowników ustala ustawa wprowadzona przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w kwestii bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych. Z ustawy wynika, że pracownik, który wykonuje powierzone obowiązki polegające na dźwiganiu przedmiotów, powinien posiadać informacje na temat specyfiki tej czynności.
Zatrudniający jest zobowiązany, aby przekazać pracownikowi wiedzę na temat charakterystyki przenoszonych przedmiotów, np. o tym, jak się rozkłada ciężar, ile waży przedmiot i gdzie odnaleźć odpowiedni środek ciężkości. Należy również poinformować pracownika, jakie ryzyko może wiązać się z wykonywaniem powierzonych mu obowiązków oraz wskazać sposoby zapobiegania potencjalnym uszkodzeniom zdrowia. Trzeba także przykładać dużą wagę do ergonomii stanowiska pracy, która uwzględnia fizyczne i psychicznie zdolności pracownika. Pracodawca powinien poinformować pracownika również o zasadach ergonomii pracy zawartych w Kodeksie pracy. Brak przekazania takiej wiedzy przez pracodawcę może być karalny.
Pamiętajmy, że bardzo ważny jest sposób, w jaki podnosimy ciężary w pracy, nie tylko ich waga i gabaryty. Poniższy materiał podaje kilka cennych rad w tej kwestii:
Noszenie ciężarów w pracy: ile może dźwigać kobieta, a ile mężczyzna?
Normy dźwigania w pracy są ściśle określone przez przepisy BHP. W zależności m.in. od wieku i płci dopuszczalne są odpowiednie maksymalne ciężary, które mogą podnosić pracownicy, by nie ryzykować uszczerbkiem na zdrowiu.
Normy dźwigania dla mężczyzn wynoszą 30 kg przy pracy stałej (na odległość maksymalnie 25 m) i 50 kg w trakcie pracy dorywczej. W przypadku kobiet waga ciężaru jest niższa, ponieważ jest to związane z odmiennością ich budowy oraz ilością ich tkanki mięśniowej i wydolności fizycznej niższej niż u mężczyzn. To odmienne traktowanie norm dźwigania dla mężczyzn i kobiet nie przeczy zasadzie równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy.
Kobiety nie mogą dźwigać przedmiotów ważących więcej niż 12 kg przy pracy stałej (na odległość nie dłuższą niż 25 m) i 20 kg, jeśli jest to praca dorywcza. W sytuacji, gdy pracodawca wymaga od pracownika dźwigania cięższych przedmiotów, pracownik może wysłać powiadomienie do Państwowej Inspekcji Pracy. Często dźwiganie ciężkich przedmiotów wymaga pracy zespołowej. Kiedy towary podnoszone są przez kilka osób, waga musi być równomiernie rozłożona. Zasada ta obejmuje przedmioty, które są cięższe niż 30 kg i dłuższe niż 4 m. Jeśli dźwigające osoby pracują w trybie stałym, wówczas ciężar na każdego z nich musi rozkładać się po 25 kg.
W przypadku osób wykonujących pracę dorywczą ciężar nie może przekraczać 42 kg. Niektóre towary są jednak tak ciężkie, że nawet grupa ludzi nie może ich podnieść (np. jeśli przedmioty ważą więcej niż 500 kg lub muszą być przeniesione na odległość większą niż 25 m). Wtedy pracę ludzkich rąk należy zastąpić maszynami.
Warto przy tym pamiętać, że to pracownik powinien podnosić ciężary w odpowiedni sposób, omawiany na szkoleniach BHP. W razie wypadku przy podnoszeniu ciężkich przedmiotów, jeśli poszkodowany uległ mu wskutek złamania przepisów BHP, będzie musiał ponieść pełną odpowiedzialność i nie otrzyma odszkodowania.
Normy dźwigania dla młodocianych
Pracownik młodociany to taki, który ukończył już 16 lat, ale nie jest jeszcze pełnoletni. W kwestii norm dźwigania w pracy obowiązują go inne zasady niż dorosłych pracowników. Chłopcy pracujący dorywczo mogą dźwigać do 20 kg, a dziewczyny maksymalnie 14 kg.
Pracownicy młodociani, pracujący w trybie stałym, mogą dźwigać tylko 12 kg (chłopcy) i 8 kg (dziewczyny). Jeśli przedmiot musi być wniesiony pod górę, normą dźwigania dla chłopców w przypadku pracy dorywczej jest 15 kg, a u dziewczyn 10 kg. W zasadach uwzględnione jest także tzw. obciążenie powtarzalne, które porównywalne jest do stałej pracy – wówczas chłopcy mogą dźwigać maksymalnie 8 kg, a dziewczyny 5 kg.
Normy dźwigania a pracownica w ciąży
O normach dźwigania, stosowania sprzętu pomocniczego oraz ergonomii stanowiska pracy w przypadku kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersi można przeczytać w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz.U. z 2000 r. nr 26, poz. 313) na temat bezpieczeństwa i higieny pracy przy transportowych pracach ręcznych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym. Rozporządzenie to zawiera także załącznik z wykazem wszystkich prac niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych dla kobiety w ciąży lub karmiącej piersią.
Według rozporządzenia kobiety w ciąży mają kategoryczny zakaz przenoszenia towarów ważących więcej niż 3 kg, zarówno w przypadku pracy stałej, jak i dorywczej. Jednak określając normy dźwigania dla kobiet w ciąży, należy wziąć pod uwagę nie tylko ciężar przenoszonych przedmiotów, ale także intensywność wysiłku fizycznego, który towarzyszy tej czynności. Wysiłek ten powinien być mierzony za pomocą wydatku energetycznego i uwzględniać odległość i wysokość, na jaką towary muszą być przenoszone.
Według rozporządzenia dotyczącego prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, regulacje przedstawiają się następująco.
- Wykonywać prac, które przekraczają 2900 kJ na zmianę roboczą, a w przypadku pracy dorywczej 7,5 kJ na minut,
- Własnoręcznie przenosić towarów ciekłych (żrących, gorących, niebezpiecznych dla zdrowia),
- Podnosić własnoręcznie towarów, ważących więcej niż 3 kg,
- Wnosić przedmiotów ważących więcej niż 1 kg własnoręcznie pod górę,
- Przemieszczać przedmiotów, jeśli do tego ruchu potrzeba siły o wartości 30 N przy pchaniu i 25 N przy ciągnięciu,
- Pracować w wymuszonej pozycji,
- Przewozić towarów na wózku jednokołowym i wielokołowym,
- Wtaczać i przetaczać przedmiotów okrągłych własnoręcznie,
- Brać udział w grupowym przenoszeniu przedmiotów.
Należy pamiętać, że to nie pracodawca, ale przepisy decydują o normach dźwigania i przenoszenia ładunków w pracy. Określając maksymalny ciężar, który może dźwigać pracownik, nie bierze się pod uwagę masy jego ciała. Wielu pracowników próbuje negować te zasady, uważając, że osób o drobnej budowie nie powinny obowiązywać takie same normy dźwigania, jak osób zbudowanych i silnych. Ustawodawca ustalił jednak normy obejmujące podział na płci, kobiety w ciąży i karmiące oraz pracowników młodocianych. Chociaż można z tym polemizować, takie są zasady i należy ich przestrzegać. Warto pamiętać, że niedostosowanie się do norm dźwigania narusza zasady BHP i może być niebezpieczne dla zdrowia.
Skutki podnoszenia nadmiernie ciężkich przedmiotów
Pracownicy pomimo przyjętych norm, często lekceważą ostrzeżenia mówiące o przykrych konsekwencjach podnoszenia nadmiernie ciężkich przedmiotów. Wiele osób wychodzi z założenia, że da radę przenieść kilka cięższych paczek, jednak nawet niewielka ich ilość, może skutkować kontuzją, czy nawet kalectwem.
Istnieją dwa rodzaje urazów występujących w wyniku przedźwigania się:
- Urazy kumulacyjne – w wyniku wielokrotnego i długotrwałego podnoszenia ciężarów.
- Urazy ostre – w wyniku podnoszenia ciężarów, które przekraczają nasze normy.
Wieloletnie przenoszenie ciężarów, może doprowadzić pracownika do sytuacji kryzysowej, w której będzie zmuszony skorzystać z rehabilitacji kręgosłupa. Warto pamiętać, że to my mamy obowiązek stosować się do zasad BHP i w razie kontuzji wynikającej z łamania tych zasad, poniesiemy pełną odpowiedzialność za koszty leczenia oraz nie będzie nam przysługiwać odszkodowanie.
To może Cię również zainteresować