Spis treści
Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy czasem zostają po godzinach. Ich zadania mogą wymagać większego zaangażowania w określonych sytuacjach, co prowadzi do pracy w godzinach ponadwymiarowych. Dlatego ważne jest, aby zarówno pracodawca, jak i pracownik mieli jasno określone zasady dotyczące limitu godzin pracy ponad wymiar i rozliczania nadgodzin.
Zapewnienie klarownych zapisów w umowie o pracę i ich egzekwowanie pozwala na skuteczną ochronę pracowników zatrudnionych w różnych wymiarach czasu pracy.
nadgodziny">Praca na niepełny etat a nadgodziny
Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracy wymiar etatu, w jakim zatrudniony jest pracownik, nie ma wpływu na fakt występowania pracy ponad normę. Inaczej mówiąc, zarówno zatrudnieni w pełnym, jak i niepełnym wymiarze godzin mogą wykonywać pracę w nadgodzinach.
Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
Normy podstawowe to 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin pracy w pięciodniowym tygodniu pracy. Warto przy tym zauważyć, że przy tak skonstruowanym wymiarze czasu pracy, pracownik niepełnoetatowy bardzo rzadko będzie mógł wyrobić „prawdziwe” nadgodziny, gdyż te występują dopiero po przekroczeniu wspomnianych limitów.
Prawidłowa konstrukcja umowy
Z uwagi na ochronę osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy, jak również zapewnienie im ewentualnej rekompensaty za pracę w nadgodzinach, ustawodawca ustanowił art. 151 § 5 Kodeksu pracy. Przepis przytaczamy poniżej.
Specjalista/Specjalistka w biurze Fundacji
American Heart of Poland Spółka Akcyjna
- Katowice
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Gliwice
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Żory
Pracownik produkcji – cebulki kwiatowe (start 02-12-2024)
Duijndam Works Sp. z o.o.
- Holandia
Merchandiser - wykładanie towaru KAUFLAND WĄGROWIEC
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Wągrowiec
Strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia.
Taki dodatkowy punkt więcej w umowie to dla pracownika gwarancja rekompensaty za pracę w nadgodzinach przy jednoczesnym określeniu, kiedy mają one miejsce.
Prawo chroni pracownika – także na niepełnym etacie
Cytowany powyżej artykuł nakłada na pracodawcę konieczność wskazania w umowie z pracownikiem, świadczącym pracę w niepełnym wymiarze czasu, liczby godzin powyżej wymiaru określonego w umowie. Jej przekroczenie będzie zobowiązywało pracodawcę do wypłaty dodatku za nadgodziny.
Pracownik, który przekroczy swój czas pracy, nie od razu świadczy obowiązki w nadgodzinach. Taka praca jest pracą ponadwymiarową, ale nie od razu nadliczbową. Oznacza to tyle, że godziny, które de facto są nadgodzinami, ale nie przekraczają zapisów dokonanych w umowie, nie będą dodatkowo rekompensowane.
Oznacza to, że za godzinę od 13:00 do 14:00 otrzymasz takie samo wynagrodzenie, jak za zwykły czas pracy, natomiast za godzinę między 14:00 a 15:00 będzie Ci przysługiwał także dodatek za nadgodziny.
Pracodawca wskazuje limit godzin ponadwymiarowych
Pracodawca może wskazać limit godzin, które pracownik niepełnoetatowy będzie mógł wykonać bez dodatkowej rekompensaty. Może on odnieść się choćby do wymiaru dobowego pracownika, biorąc pod uwagę wielkość etatu lub też średni tygodniowo wymiar czasu pracy.
Warto przy tym pamiętać, że same zapisy w kodeksie pracy nie wskazują, w jaki sposób należy dokonać ustalenia właśnie limitu godzin dla osoby świadczącej pracę w niepełnym wymiarze. Bardzo dużo zależy tu od dobrej relacji między pracodawcą a zatrudnionym.
Czy wiesz, że najczęściej nadgodziny otrzymują pracownicy niepełnoetatowi? Więcej na ten temat: Pracujesz na pół etetu? Częściej zostaniesz po godzinach.
Rozliczanie nadgodzin pracownika
Rozliczanie nadgodzin pracownika jest istotnym aspektem dla obu stron stosunku pracy. W kontekście wymiaru i norm czasu pracy istnieje konieczność określenia limitu godzin oraz sposób rozliczania nadgodzin. Pracodawcy powinni zwrócić uwagę na przepisy kodeksu pracy, które regulują te kwestie – dopuszczalny roczny limit nadgodzin możliwy do wprowadzenia w układzie zbiorowym to 416 w ciągu roku.
W przypadku pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin obowiązują normy czasu pracy wynoszące 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu. Przekroczenie tych norm czasu pracy stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Jednak warto pamiętać, że pracownicy niepełnoetatowi również mogą wykonywać pracę w nadgodzinach, z uwzględnieniem limitu określonego w umowie.
Źródło obrazka: www.poradniprzedsiebiorcy.pl
Limit godzin pracy
Dla pracowników niepełnoetatowych, którzy mają mniejszy wymiar czasu pracy niż pracownicy pełnoetatowi, ustalanie limitu godzin pracy jest bardzo ważne. To wpływa na dobre zrozumienie praw i obowiązków obu stron, a także uchroni obie strony przed sytuacjami spornymi.
Jeśli pracownik na niepełnym etacie często wykonuję pracę w ponadwymiarowej ilości godzin, może zawnioskować o umowę na pełen etat.
Podsumowanie
Ważne jest, aby w umowach o pracę istniały klarowne zapisy dotyczące limitu godzin ponadwymiarowych i zasad rozliczania nadgodzin. Takie działania nie tylko chronią prawa pracowników, ale również wspierają dobre relacje między pracodawcą a zatrudnionym, co jest kluczowe w zapobieganiu konfliktom i nieporozumieniom.
Artykuły 151 § 1 i § 5 Kodeksu pracy stanowią istotne ramy prawne, które zapewniają ochronę pracownikom niepełnoetatowym. Zgodnie z tymi przepisami, pracodawcy są zobowiązani do określenia limitu godzin pracy, które mogą być wykonywane bez dodatkowego wynagrodzenia. To zobowiązuje do wypłaty dodatku za nadgodziny w przypadku ich przekroczenia, co stanowi istotny element ochrony prawnej pracowników i zapewnia im uczciwe wynagrodzenie za nadwyżkę pracy.
Praca na niepełny etat odgrywa znaczącą rolę w rynku pracy, umożliwiając pracownikom dostosowanie harmonogramu pracy do ich indywidualnych potrzeb i zobowiązań.
Warto również zauważyć, że według danych GUS z 2020 roku, pracownicy niepełnoetatowi stanowią około 15% siły roboczej w Polsce, co podkreśla ich znaczenie w gospodarce. Zrozumienie i przestrzeganie przepisów dotyczących pracy w nadgodzinach jest zatem kluczowe zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, aby zapewnić sprawiedliwe i wydajne środowisko pracy.
To może Cię również zainteresować
