Spis treści
Ryzyko pracodawcy wynikające z zatrudniania pracowników
Zatrudnianie pracowników jest naturalną koleją rzeczy w przypadku firm, które intensywnie się rozwijają. Jednocześnie taka decyzja nie zawsze musi oznaczać dla pracodawcy, że będzie on czerpał wyłącznie profity z pracy swojego podwładnego. Podpisanie umowy o pracę wiąże się również z ponoszeniem przez pracodawców odpowiedzialności za działania osób zatrudnionych. Mowa tu o kilku rodzajach ryzyka pracodawcy. Poza ryzykiem gospodarczym mowa także o ryzyku techniczno-organizacyjnym, jak również osobowym i socjalnym. Każde z nich łączy się z koniecznością odpowiadania za czyny popełnione przez zatrudnionych.
Na czym polega ryzyko gospodarcze?
Osoba, która decyduje się na prowadzenie firmy, musi zdawać sobie sprawę z ewentualnych problemów finansowych spowodowanych sytuacją gospodarczą. Ryzyko pracodawcy wyraża się tu w fakcie, że negatywny stan ekonomiczny firmy nie może przekładać się na zatrudnionego pracownika. Ewentualne nieosiąganie pozytywnego wyniku finansowego nie jest powodem do tego, aby nie otrzymał on wynagrodzenia w terminie. Wynika to z samego uregulowania umowy o pracę.
Źródło: Prezentacja Stosunek pracy – pojęcie i strony, Kazimiera Zalewska.
Podpisując ten dokument, pracownik zobowiązuje się do sumiennego i starannego świadczenia pracy, a pracodawca do wypłacania za nią wynagrodzenia. Z drugiej strony ryzyko gospodarcze może być niekiedy przeniesione także na zatrudnionego. W tym przypadku mowa choćby o premii, która uzależniona jest od osiągniętego przez firmę zysku (tak zwana premia z zysku).
Ryzyko techniczno-organizacyjne
Jest nazywane także ryzykiem produkcyjnym i polega na tym, że pracodawca ponosi ujemne konsekwencje, wynikające z zakłóceń w procesie pracy. Mowa tu o ewentualnych przerwach w dostawie energii czy surowców. W takim przypadku, jeżeli zakłócenia te nie są zawinione przez pracownika, to podmiot zatrudniający jest zobowiązany wypłacić zatrudnionym wynagrodzenie. Z drugiej strony ryzyko to nie ma charakteru absolutnego.
W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów. Dodatkowo w sytuacjach ogólnego kryzysu gospodarczego organy Państwowe stosują wyjątkowe formy wsparcia, które mogą obejmować dopłaty do wynagrodzenia, zwolnienie z opłacania składek ZUS itp. (jak np. w przypadku Tarczy antykryzysowej w czasie pandemii koronawirusa).
Ryzyko osobowe
Tylko przedsiębiorca ponosi konsekwencje wynikające z doboru kadry i jest to tzw. ryzyko osobowe pracodawcy. Inaczej mówiąc, sam odpowiada za ponoszone wybory związane z przyjęciem pracowników do pracy i to nawet wówczas, gdy proces rekrutacji zleca on firmie zewnętrznej. O ryzyku osobowym podmiotu zatrudniającego mowa jednak tylko przy skutkach niezawinionych przez pracowników błędów. Może się jednak zdarzyć, że z winy zatrudnionego popełniono poważny błąd, a wtedy pociągnąć do odpowiedzialności materialnej pracownika.
Zgodnie bowiem z art. 114 Kodeksu pracy: Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. Warto przy tym dodać, że zatrudniony zawsze ponosi odpowiedzialność za szkodę w graniach rzeczywistej straty, jaką poniósł podmiot zatrudniający.
Ryzyko socjalne
W niektórych przypadkach pracodawca będzie ponosił również ryzyko socjalne. Umowa o pracę w najpełniejszy sposób chroni interesy osób zatrudnionych. Zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy: Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Wyjątkami od zasady są między innymi choroba pracownika czy urlop płatny za ten czas powinien on otrzymać odpowiednio część wynagrodzenia i całe wynagrodzenie.
Dni wolne od pracy, za które pracownikowi należy się wynagrodzenie, są ściśle określone w odrębnych ustawach. Pamiętaj, że zatrudniając pracownika, jesteś zobowiązany do spełnienia kwestii formalnych.
Zatrudnianie pracownika to ryzyko pracodawcy
Wciąż wiele firm decyduje się na zatrudnianie pracowników na własnej działalności, ponieważ obawiają się oni ryzyka związanego z zatrudnieniem pracownika na umowie o pracę. Jednak trzeba jednoznacznie podkreślić, że nie można oczekiwać dynamicznego rozwoju naszego przedsiębiorstwa, jeśli większość załogi nie będzie miała stabilnego zatrudnienia na umowie o pracę.
O jakie dokładnie ryzyko pracodawcy chodzi? To przede wszystkim konieczność takiego zarządzania firmą, aby mieć odpowiednie środki na wypłatę dla pracowników i opłacenie im wszystkich świadczeń, a także uiszczenie podatków do skarbu państwa. Ryzyko pracodawcy w stosunku pracy to także ryzyko osobowe. Jeśli pracodawca źle dobierze pracowników, to bardzo szybko odbiją się na nim skutki tej niefortunnej decyzji.
Warto wiedzieć też, że ryzyko pracodawcy w prawie pracy zostało dokładnie objaśnione, ponieważ jest to jeden z najważniejszych elementów związanych z zatrudnieniem. Ryzykiem pracodawcy jest także ryzyko socjalne, ponieważ na właściciela firmy przerzuca się wszystkie obciążenia socjalne. Dotyczy to oczywiście umów o pracę, a nie umów cywilnoprawnych. Przykładem takiego obciążenia jest konieczność wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia nawet za te dni, za które nie świadczy pracy, np. z powodu opieki nad chorym członkiem rodziny czy nieobecności w pracy spowodowanej śmiercią bliskiego.
Dodatkowym ryzykiem jest ryzyko produkcyjne, inaczej techniczne. Jeśli np. pracownicy biura nie mogą świadczyć pracy ze względu na awarię komputerów, to pracodawca i tak musi wypłacić im wynagrodzenie choć w danym momencie nie zarabia.
To może Cię również zainteresować
Formy prowadzenia działalności gospodarczej – wybierz odpowiednią dla siebie