Spis treści
Niestety, żadna branża nie jest wolna od różnego rodzaju nadużyć finansowych. O ile jednak w jednych jest to olbrzymi problem, w innych to marginalne zagadnienie.
Z raportu przygotowanego przez firmę Euler Hermes i Pracodawca RP wynika, że zjawiskiem kradzieży dotkniętych jest niemal 78% zakładów pracy. Problem jest zatem poważny, straty liczone są bowiem w miliardach złotych rocznie.
A to i tak niepełny wymiar zjawiska. Część pracodawców nie zgłasza policji przestępstw popełnionych przez swoich podwładnych. Uważają oni, że wręczone wypowiedzenie i pokrycie szkody przez byłego już pracownika jest wystarczające. Pracodawcy, którzy chcą uchronić się przed stratami, mają wiele możliwości.
Jakich oszustw dopuszczają się pracownicy?
Myli się ten, kto uważa, że kradzieże to jedyne oszustwo, do jakiego mogą posunąć się pracownicy. Osobnym zagadnieniem jest np. nagminne wykorzystywanie zwolnień lekarskich. Pracodawca, który zatrudnia symulanta, musi liczyć się z koniecznością zapewnienia zastępstwa na czas nieobecności podwładnego. Jeżeli zdarza się to nagminnie, koszty mogą być znaczne.
Pozostaje też kwestia nieuczciwej konkurencji. Choć pracodawca może podpisać z zatrudnionym dodatkową klauzulę o zakazie konkurencji, to i tu zdarzają się nadużycia. Pracownicy, którzy mają np. dostęp do bazy klientów, mogą źle wykorzystać tą wiedzę – na przykład sprzedać informacje lub założyć konkurencyjną działalność i przejąć kontrahentów. Niezależnie od scenariusza, ostatecznie traci pracodawca.
Jak zabezpieczyć się przed nieuczciwymi pracownikami?
Skutki pracowniczej nieuczciwości najbardziej odczuwalne są w czasie kryzysu. Właśnie z tego względu wiele podmiotów zatrudniających stawia na dodatkowe wyposażenie zakładu pracy. Monitoring to jedna z najczęściej stosowanych metod. Dlaczego? Decyduje cena i skuteczność – same kamery często działają odstraszająco na potencjalnych złodziei.
Pracodawcy sięgają również po inne rozwiązania. Należy do nich nabycie ubezpieczenia od sprzeniewierzenia. Ma chronić przed szkodami związanymi z nadużyciami pracowniczymi. Skąd popularność tych produktów?
Pracodawcy doskonale zdają sobie sprawę z faktu, że byli pracownicy nie zawsze są w stanie pokryć szkody, jakie wyrządzili. Nawet ewentualne skazanie byłego podwładnego i dochodzenie roszczeń na drodze postępowania egzekucyjnego nie gwarantuje odzyskania pieniędzy.
Dlaczego pracownicy oszukują w miejscu pracy?
Specjaliści zajmujący się opisywanym problemem podkreślają, że monitoring i inne formy kontrolowania pracowników, choć mogą być skuteczne, nie rozwiązują problemu. Pracodawca, który jest ofiarą kradzieży czy oszustw może wyciągnąć konsekwencje wobec nieuczciwej osoby, lecz jednocześnie powinien sprawdzić, czy może rozwiązać problem, wprowadzając działania po swojej stronie.
Czy przełożeni odpowiednio motywują swoich podwładnych? Czy pracownik zarabia godne pieniądze? Choć nie ma usprawiedliwienia dla kradzieży czy oszustwa, pracodawca powinien pamiętać o tym, że często niedostateczna pensja popycha zatrudnionych do kradzieży.
Nieuczciwa konkurencja to także nadużycie
Nieuczciwa konkurencja jest innym rodzajem ryzyka nadużyć, które często spotyka pracodawców. Pracownicy, mający dostęp do cennych informacji firmowych takich jak baza klientów, mogą wykorzystać te dane w sposób, który szkodzi pracodawcy. To może obejmować sprzedaż informacji lub uruchomienie konkurencyjnej działalności, co w obu przypadkach prowadzi do strat dla firmy.
Rozwiązaniem tego problemu może być podpisanie umowy o zakazie konkurencji z pracownikiem. To umożliwi pracodawcom zastosowanie środków prawnych w przypadku naruszenia. Konieczne jest również zastosowanie procedur bezpieczeństwa dotyczących przechowywania dokumentów i danych, co ogranicza ryzyko wystąpienia takich nadużyć.
Nadużywanie zwolnień lekarskich
Innym poważnym problemem są pracownicy, którzy nadużywają zwolnień lekarskich. Niektóre osoby mogą symulować chorobę, aby uniknąć pracy, co stwarza dodatkowe koszty dla pracodawcy, który musi zapewnić zastępstwo na czas nieobecności pracownika.
Aby zaradzić temu problemowi, pracodawcy powinni monitorować wzorce zwolnień lekarskich i być świadomi potencjalnych wskaźników nadużyć. W przypadku podejrzeń mogą oni skorzystać z możliwości kontroli.
Co zrobić po przyłapaniu pracownika na kradzieży?
Kiedy pracodawca przyłapie pracownika na kradzieży, powinien działać szybko i stanowczo, ale zawsze w ramach prawa. Obejmuje to zgłoszenie sprawy do odpowiednich służb policyjnych. Ważne jest jednak, aby pracodawca znał swoje prawa i obowiązki w takich sytuacjach.
Pracownik, który jest podejrzany o kradzież, powinien zostać zawieszony do czasu wyjaśnienia sprawy. Niektóre firmy mają w swojej polityce wewnętrznej określone procedury dotyczące zwalczania nadużyć, które mogą obejmować procedury dochodzeniowe. Ważne jest jednak, aby pracodawca zawsze szanował prawa pracownicze.
Zwolnienie dyscyplinarne – o czym należy pamiętać?
Pracodawca w Polsce może wręczyć wypowiedzenie dyscyplinarne w przypadku kradzieży na miejscu pracy. Jest to uzasadnione, jeśli pracownik dopuścił się poważnego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, takich jak nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy lub odmowa wykonania zadania. Kradzież na miejscu pracy jest zazwyczaj postrzegana jako poważne naruszenie obowiązków i może być podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego.
- Dopuści się poważnego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
- Popełni przestępstwo w trakcie zatrudnienia (przestępstwo musi być oczywiste lub potwierdzone wyrokiem sądu), które uniemożliwia dalsze zatrudnienie.
- Z winy własnej straci licencję niezbędną do wykonywania obowiązków związanych ze stanowiskiem.
Zwolnienie dyscyplinarne można zastosować w ciągu jednego miesiąca od momentu, gdy pracodawca dowiaduje się o wykroczeniu.
W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego istotne jest, aby pracodawca przestrzegał odpowiednich procedur, w tym dostarczenia pracownikowi pisemnego wypowiedzenia w języku polskim i podpisanego przez upoważnioną osobę. List powinien zawierać informacje o prawie pracownika do odwołania się do sądu pracy, a termin na złożenie odwołania wynosi 21 dni.
Jeśli zwolnienie z pracy jest bezprawne, pracownik może domagać się przywrócenia do pracy lub odszkodowania, które może wynieść równowartość wynagrodzenia za pewien czas – od dwóch tygodni do trzech miesięcy (nie mniej niż wynagrodzenie pracownika za okres wypowiedzenia).
Pracodawco, ubezpiecz się!
W celu minimalizacji ryzyka strat finansowych spowodowanych przez pracownicze nadużycia pracodawcy często decydują się na zakup ubezpieczenia od sprzeniewierzenia. To zapewnia dodatkową ochronę przed potencjalnymi stratami finansowymi, które mogą wynikać z nadużyć ze strony pracowników. Jest to szczególnie przydatne, gdy byli pracownicy nie są w stanie pokryć szkód, jakie wyrządzili.
Choć ubezpieczenie może zniwelować część ryzyka finansowego, nie zwalnia to pracodawców od konieczności stosowania odpowiednich procedur i polityk, które mają na celu zapobieganie takim nadużyciom. Monitoring miejsca pracy, wprowadzenie systemów kontroli i promowanie kultury etyki w miejscu pracy to tylko niektóre z działań, które mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia nadużyć finansowych.
Podsumowanie
Ciekawy jest fakt, że większość pracowniczych nadużyć finansowych jest popełniana przez wieloletnich pracowników. Mają lepszą wiedzę o systemach i zabezpieczeniach firmy, co ułatwia im popełnianie oszustw. Początkowo zwykle kradną niewielkie kwoty, które z czasem mogą się zwiększać, jeżeli nadużycia nie są wykrywane. Taki stopniowy wzrost kwoty kradzieży często jest charakterystyczny dla oszustw pracowników.
Oczywiście nie zachęcamy Cię do nadmiernej podejrzliwości – to nie wpłynie dobrze na atmosferę w pracy. Jednak ostrożność nie zawadzi, a jeśli obawiasz się kradzieży lub innego rodzaju oszustw, zabezpieczyć się kupując ubezpieczenie i zakładając monitoring. Życzymy Ci, abyś nigdy nie musiał z nich korzystać.
To może Cię również zainteresować