Spis treści
Działalność nierejestrowana, czyli zakładanie firmy na próbę
Działalność nierejestrowana, czyli nierejestrowa, to określenie dla działalności "na próbę" prowadzonej przez osobę fizyczną, w której miesięczny przychód jest niższy od 50% wynagrodzenia minimalnego.
To Cię powinno też zainteresować: Działalność gospodarcza ZUS
Instytucja działalności nierejestrowanej została wprowadzona do polskiego porządku prawnego na mocy ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców, a dokładniej artykułu 5 tego dokumentu. Wcześniej, od 1988 roku na mocy "Ustawy Wilczka" obowiązywał przymus rejestracji przedsiębiorców w ramach CEIDG. Działalność nierejestrowana przynosi ogromne korzyści beneficjentowi, ponieważ początkujący przedsiębiorca nie musi zgłaszać swojej "mini-firmy" do bazy CEIDG czy urzędu skarbowego.
Na czym polega działalność nierejestrowana?
Ustawa Prawo przedsiębiorców uchwalona w 2018 roku w artykule 5 dokładnie reguluje, na czym polega działalność nierejestrowana.
- przynosi przychód nieprzekraczający 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku podatkowym (kwoty należne - nawet gdyby nie zostały rzeczywiście otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów oraz udzielonych zniżek),
- osoba ją wykonująca w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej.
Należy dodać, że w 2021 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2800 złotych brutto. Oznacza to, że limit przychodu dla działalności nierejestrowanej to 1400 złotych.
To Cię powinno też zainteresować: Prowadzisz działalność w internecie? Spodziewaj się kontroli z urzędu skarbowego
Ustawodawca wskazał w przywołanym akcie prawnym, że działalności nierejestrowej nie można stosować przy działalności realizowanej w ramach umowy spółki cywilnej. Oprócz tego, z tego rozwiązania nie mogą korzystać działalności, w których stosuje się koncesje, licencje bądź pozwolenia (np. sprzedaż alkoholu wymaga posiadania koncesji). Jeżeli w dowolnym momencie korzystania z działalności nierejestrowej nastąpi rejestracja firmy w CEIDG, wtedy działalność staje się działalnością od dnia, który był wskazany w złożonym wniosku.
Działalność nierejestrowana – kiedy trzeba założyć firmę? Limit działalności nierejestrowanej 2021
Po przekroczeniu pułapu 50% minimalnego wynagrodzenia, trzeba założyć firmę. Zgodnie z ustawą, mamy na to 7 dni. Datą rozpoczęcia działalności powinien być dzień, w którym został uzyskany przychód przekraczający limit ustanowiony przez ustawodawcę.
To Cię powinno też zainteresować: Zakładasz działalność gospodarczą? Spodziewaj się kontroli z urzędu skarbowego
Co się stanie, jeżeli po przekroczeniu limitu dla działalności nierejestrowej nie otworzę działalności gospodarczej? Należy zdawać sobie sprawę z tego, że takie działanie będzie niezgodne z przepisami prawa, czyli przejdziesz do "szarej strefy".
Jakie są obowiązki w działalności nierejestrowanej?
W świetle Prawa Przedsiębiorców osoba fizyczna, która wykonuje działalność nieewidencjonowaną, nie ma statusu przedsiębiorcy. Jednocześnie trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że w polskim prawie znajduje się wiele różnorodnych definicji pojęć działalność gospodarcza i przedsiębiorca.
W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną będzie spełniała przesłanki wskazane w Kodeksie cywilnym dla prowadzenia działalności, będzie przedsiębiorcą w jego rozumieniu. Jest to jednoznaczne z tym, że będzie miała dokładnie taki sam zakres obowiązków co pozostali przedsiębiorcy mający zarejestrowaną działalność w CEIDG.
Osoba prowadząca działalność nierejestrową będzie też zobowiązana do respektowania przepisów dotyczących przedsiębiorców zawartych w innych aktach prawnych - także tych, które regulują relacje z konsumentami.
- Rejestracja działalności gospodarczej w momencie, gdy poziom uzyskanych przychodów przekroczy w danym miesiącu 50% minimalnego wynagrodzenia. Ustawodawca przewidział na to 7 dni.
- Wystawianie rachunków. Obowiązkiem osób prowadzących działalność nierejestrowaną jest także prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży za poszczególne dni. Dzięki temu łatwiej będzie ustalić, ile zarobiliśmy w danym dniu oraz określić, czy przekroczyliśmy już wskazany przez ustawodawcę limit kwotowy czy też nie. Wystawiane rachunki powinny zawierać niezbędne informacje, takie jak data wystawienia, numer, nazwa sprzedawcy i nabywcy, wskazanie rodzaju realizowanej usługi oraz należna kwota uiszczona przez klienta.
- Rejestracja jako podatnik VAT. Taki obowiązek powstaje wyłącznie w określonych przypadkach, a mianowicie wtedy, gdy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną zacznie sprzedawać towary lub usługi, które są objęte obowiązkiem uiszczania podatku VAT do fiskusa.
Jak liczyć przychód w działalności nierejestrowej
O uprawnieniach do prowadzenia działalności nierejestrowej decyduje przede wszystkim kwota uzyskiwanego miesięcznego przychodu. W żadnym z miesięcy nie można uzyskać przychodu przekraczającego 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jako przychód z działalności nierejestrowanej uważa się wszystkie otrzymane oraz należne kwoty z tytułu sprzedaży towarów i usług.
To Cię powinno też zainteresować: Korepetycje? Może założysz firmę?
Za kwoty należne uważa się te, których nie uzyskaliśmy w momencie sprzedaży, jednak rachunek potwierdzający sprzedaż został już klientowi wystawiony. Do przychodu nie zalicza się jednak wartości towarów, które zwrócono a także udzielonych bonifikat i skont (są to obniżki z tytułu opłacenia płatności przed wskazanym terminem). Aby ustalać przychód w działalności nierejestrowanej, niezbędna jest ewidencja sprzedaży.
Podatki od działalności nierejestrowanej
Prowadząc działalność nierejestrowaną nie musimy zgłaszać jej do ZUS, CEIDG czy urzędu skarbowego. Nie jest to jednak jednoznaczne z tym, że działalność nierejestrowana całkowicie zwalnia z konieczności uiszczania podatków.
Dobra informacja jest taka, że prowadzenie działalności nierejestrowej jest w 100% zwolnione ze składek ZUS-owskich. To niezwykle pozytywna informacja, gdyż koszt opłacenia składek ZUS jest naprawdę ogromny. Pełny ZUS przedsiębiorców w 2021 wynosi bagatela... 1 457,49 zł!
To Cię powinno też zainteresować: 3 sposoby, jak dorobić do emerytury
Inaczej jest w przypadku podatku dochodowego, który uiszcza się na rzecz urzędu skarbowego właściwego dla miejsca prowadzenia działalności. Przychody uzyskane z tytułu działalności nierejestrowanej zalicza się do tzw. innych źródeł (rubryka "działalność nierejestrowana") i są one objęte opodatkowaniem według skali: 17% (do kwoty 85 528 złotych) oraz 32% (po przekroczeniu tej kwoty). Ustawodawca nie przewidział możliwości rozliczenia się z działalności nierejestrowanej w formie podatku liniowego lub ryczałtu. Co ważne, przedsiębiorca nie musi uiszczać comiesięcznych lub kwartalnych zaliczek. Wystarczy, że należną kwotę podatku przekaże do US po przesłaniu deklaracji podatkowej za ubiegły rok.
Osoby prowadzące działalność nierejestrową w zeznaniu podatkowym mogą odliczyć koszty, które poniosły w związku z jej wykonywaniem (na przykład zakup surowców do produkowania wyrobów). Koszty te powinny być właściwie udokumentowane, dlatego należy przechowywać dowody zakupów.
Działalność nierejestrowana a VAT
Fakt prowadzenia działalności nierejestrowanej zwalnia z konieczności opłacania podatku VAT. Początkujący przedsiębiorca prowadzi wyłącznie ewidencję sprzedaży w formie uproszczonej. Trzeba jednak pamiętać o tym, że prowadzenie określonych rodzajów działalności może sprawić, że zaistnieje obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT - bez względu na wysokość uzyskiwanych przychodów.
Obowiązek rejestracji jako podatnik VAT powstaje wtedy, gdy świadczy się usługi doradcze, jubilerskie, prawnicze czy związane ze ściąganiem długów.
Rachunki i faktury w działalności nierejestrowanej
Podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną jest zobowiązany do tego, aby na żądanie klientów wystawiać rachunki.
- numer rachunku,
- data sporządzenia rachunku,
- dane osobowe sprzedawcy i kupującego,
- wyszczególnienie realizowanej usługi,
- należna kwota.
Co do zasady, osoby prowadzące działalność nierejestrowaną są zwolnione z obowiązku wystawiania faktur. Mają jednak obowiązek wystawić fakturę w przypadku, gdy klient zażąda tego w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym został dostarczony towar bądź zrealizowano usługę a także gdy uzyskali część lub całość należnej zapłaty.
- numer faktury,
- data sporządzenia,
- dane osobowe sprzedawcy i kupującego,
- liczba lub miara dostarczonych towarów lub zrealizowanych usług,
- cena towaru lub usługi,
- należna kwota.
Ważne: prowadząc sprzedaż nierejestrową nie trzeba umieszczać na rachunkach i fakturach numeru PESEL ani adresu zamieszkania - w zupełności wystarczy imię i nazwisko.
Praca na etacie a działalność nierejestrowana
Czy można łączyć pracę na etacie z prowadzeniem działalności nierejestrowej? Tak. Nie ma żadnych przeciwwskazań ku temu, aby jednocześnie pracować na etacie, umowę zlecenie czy o dzieło oraz jednocześnie prowadzić działalność nierejestrowaną - jest to całkowicie zgodne z obowiązującym prawem.
Działalność nierejestrowa a status bezrobotnego
Czy rozpoczęcie świadczenia usług w ramach działalności nierejestrowanej jest jednoznaczne z utratą statusu bezrobotnego? Nie. Działalność nierejestrowana nie jest wpisywana do żadnej ewidencji, dlatego nie daje to przesłanek ku temu, by urząd pracy podjął decyzję o odebraniu danej osobie statusu bezrobotnego.
Działalność nierejestrowa, a kasa fiskalna
Przy prowadzeniu działalności nierejestrowej w większości przypadków nie trzeba posiadać kasy fiskalnej. Kasa fiskalna będzie potrzebna tylko wtedy, gdy zaczniemy świadczyć usługi objęte obowiązkiem stosowania kasy bez względu na wysokość przychodów. Do tej kategorii zalicza się m.in. przewóz osób, usługi fryzjerskie oraz naprawę pojazdów silnikowych i motorowerów.
- Działalność nierejestrowana to możliwość prowadzenia mini-firmy bez zgłaszania jej do bazy CEIDG czy urzędu skarbowego, z limitem przychodu wynoszącym 1400 złotych miesięcznie.
- Istnieją jednak ograniczenia - działalność nierejestrowa nie jest dostępna dla koncesjonowanych lub licencjonowanych działalności, a po przekroczeniu limitu 50% minimalnego wynagrodzenia, należy założyć firmę.
- Prowadzenie działalności nierejestrowej nie zwalnia jednak z konieczności uiszczania podatków, jednak jest zwolnione ze składek ZUS-owskich.