Spis treści
Zadatek i zaliczka często bywają mylone. Między tymi bardzo podobnymi pojęciami istnieją bowiem pewne subtelne różnice znaczeniowe, które w rzeczywistości powodują odmienne skutki praktyczne. Powiemy o tym czym różni się zadatek od zaliczki, jak rozliczyć zadatek, a jak zaliczkę, objaśnimy dość szczegółowo sprawy związane dawaniem zaliczek i udzielaniem zadatków.
Czym jest zaliczka?
Do objaśnienia pojęcia zaliczki dobrze będzie podejść na dwa sposoby: definicyjnie i opisowo. Przez zaliczkę rozumiemy kwotę pieniężną dotyczącą jakiejś usługi lub produktu, która stanowi rodzaj przedpłaty i jest już wliczona w całość nakładu finansowego. Znaczy to, że zaliczka nie przepada w tym sensie, że - jako kwota zapłacona przed rozpoczęciem prac lub działań przez osobę wykonującą dla nas to, czego zaliczka dotyczy - zostanie uwzględniona w ostatecznych rozliczeniach jako ich część. A więc płacąc zaliczkę, w pewnym zakresie pokrywamy już koszty całego przedsięwzięcia, które chcemy opłacić. Zaliczki są potrzebne wykonawcom często po to, aby zakupić odpowiednie materiały, wykonać prace wstępne, ale czasem wykonawcy proszą o zaliczkę aby utrzymać płynność finansową - to normalne sytuacje. Zaliczka oznacza także wcześniejsze opłacenie wykonania jakieś usługi jeszcze przed rozpoczęciem działania wykonawcy. Wykonawca, który prosi o zaliczkę, może także chcieć zyskać pewność co do swojego zabezpieczenia finansowego. Osoba dająca zaliczkę nic nie traci, ponieważ zaliczka będzie stanowiła część kwoty finansującej jakieś działanie lub zakup jakiegoś produktu. W pewnych przypadkach zaliczka może, a nawet musi być zwrócona - zajmiemy się tym poniżej. Przejdźmy teraz do podobnych wyjaśnień w sprawach bliskiego, ale nietożsamego zaliczce pojęcia zadatku.
Czym jest zadatek?
Zadatek jest mylony z zaliczką głównie z tego względu, że zadatek także jest ostatecznie i najbardziej konkretnie pewną sumą pieniężną, która zostaje przekazana stronie wykonującej umowę przed rozpoczęciem wykonywania usług na rzecz osoby, która zadatek wpłaca. Jednak główna funkcja zadatku odróżnia go od zaliczki. Funkcją tą jest darowanie gwarancji bezpieczeństwa na wypadek zerwania umowy. Gwarancje te są wyrażone właśnie wymiernie w kwocie zadatku (może to być wpisane do umowy) i - w przypadku, gdy wspólne przedsięwzięcie się nie uda - staną się formą odszkodowania (za zerwanie umowy). Zadatek zostaje zatrzymany, kiedy umowa nie zostaje wykonana lub istnieją dobre przesłanki do twierdzenia, że została wykonana w sposób rażąco wadliwy. Oczekiwana okoliczność, której wszyscy sobie życzą, czyli należyte wykonanie umowy, sprawia, że zadatek będzie występował we wpłaconej kwocie w sumie zapłaty (będzie w nią wliczony), lub też zostanie zwrócony. Jeżeli wykonawca umowy potrafi udowodnić, że z przyczyn ogólnie zrozumiałych i obiektywnych nie mógł wykonać umowy, wtedy kwestia zwrotu zadatku staje się obszarem dociekań prawnych, ale jeśli umowa została rozwiązana lub wykonawca po prostu nie wywiązał się z wykonania umowy - wtedy zadatek zawsze jest zwracany.
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Czym się różni zadatek od zaliczki?
A więc wskazując na różnicę: zadatek czy zaliczka - możemy odwołać się do powyższych ustaleń. Została wskazana istota obu świadczeń pieniężnych, możemy więc poszukać teraz tego, co je różni.
W przypadku udanego przedsięwzięcia (zrealizowania umowy, dostarczenia produktu, wykonania usługi, itd.), zarówno zadatek i zaliczka będą wliczały się do kosztów ogólnych i nikt nikomu nie będzie ich musiał zwracać. Pewne różnice między zadatkiem i zaliczką występują zaś w sytuacji, gdy jedna ze stron ma dobre racje do poproszenia o zwrot. Dla zaliczki wystarczy, że np. transakcja nie stanie się faktem, a już wystąpi mechanizm prawny, który nakaże jej zwrot. Zadatek zaś będzie podlegał zwrotowi, jeśli wykonawca mógł wykonać umowę, a tego nie zrobił, także wtedy, gdy strony zawierające wcześniej umowę teraz jednogłośnie z niej rezygnują, oraz wtedy, gdy jedna ze stron może udowodnić, że niewykonanie przez nią umowy jest niezawinione.
Zatrzymanie zaliczki lub zadatku
Mówiąc o zatrzymaniu zaliczki lub zadatku nie mamy na myśli ich zwrotu, ale właśnie sytuację, kiedy zwrot nie jest wymagany. Stanie się tak, kiedy to z winy klienta - co być może trzeba będzie udowodnić - nie nastąpiła realizacja umowy. Wtedy wpłacony zadatek zostanie zatrzymany. Dla zaliczek obowiązują podobne zasady. Mówiąc ogólnie: zaliczek i zadatków nie zwraca się, jeśli to strona umowy, która zamawiała usługę lub produkt doprowadziła do niemożliwości wykonania tej usługi lub dostarczenia produktu, itd. Wtedy wpłacona przez klienta zaliczka lub zadatek mogą zostać zatrzymane i nie muszą być mu oddane, ponieważ to z jego winy umowa nie mogła dojść do skutku. Prawo uwzględnia bowiem sytuację, gdy wykonawca dołożył wszelkich starań, aby wywiązać się ze swojego zadania, lecz klient w taki lub inny sposób mu w tym przeszkodził.
Jak rozliczyć otrzymaną zaliczkę lub zadatek?
Jak rozliczyć zadatek? Jak rozliczyć zaliczkę? Zaliczka (podobnie jak zadatek) nie jest traktowana w myśl prawa ani jako przychód, ani jako dochód przedsiębiorcy. Zaliczka nie jest także kosztem przychodu. Natomiast zaliczka w pełnej wysokości kwoty wykonania usługi, jest traktowana jako kompletna opłata za tę usługę i będzie przez prawo zaklasyfikowana jako przychód. A jeśli rozliczamy podatek VAT, wtedy - co do zasady - tworzy się obowiązek podatkowy także dla części wpłaconej kwoty w formie zaliczki lub zadatku. Przedsiębiorcy wpłacający przedwstępne kwoty wchodzące w skład kwoty pokrywającej wykonanie usługi, będą mogli w najbliższym okresie podatkowym odliczyć sobie podatek VAT.
