Spis treści
Czytaj także: Czy umiesz walczyć o siebie, czyli w drodze o awans
Jak działa rynek pracy?
Na rynku pracy dochodzi do wymiany pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Jej przedmiotem jest praca, którą oferuje pracownik, jednocześnie pobierając od pracodawcy wynagrodzenie. Warto mieć na uwadze, że rynek pracy nie działa w próżni - ma nie niego wpływ wiele czynników, w tym: Celem, do którego należy dążyć, jest równowaga na rynku pracy, czyli sytuacja, w której pracownik może znaleźć dobrego pracodawcę i odwrotnie. Niemniej jednak ma to miejsce stosunkowo rzadko, zwłaszcza że tendencje na tym rynku zmieniają się w sposób dynamiczny. Rynek pracy w Polsce nie jest jednolity, gdyż pracodawcy zgłaszają zapotrzebowanie na pracowników różnego szczebla. Jednocześnie oferowane wynagrodzenie może być inne w każdej firmie. Mamy bowiem do czynienia z gospodarką rynkową, a nie odgórnie sterowaną, co daje znacznie większą elastyczność. Oczywiście, rynek pracy funkcjonuje w oparciu o przepisy prawa - przede wszystkim Kodeksu Pracy, regulujący wiele spraw na linii pracodawca-pracownik. Badania rynku pracy to przedmiot zainteresowania naukowców i osób związanych ze światem nauki. Dysponują oni stosownymi narzędziami, pozwalającymi uzyskać wiarygodne wyniki. Niemniej jednak warto mieć świadomość, że polityka rynku pracy zmienia się w sposób dynamiczny, zatem najczęściej badania naukowe nie mają przełożenia na obowiązującą w danym czasie sytuację - dotyczą one jedynie okresu, w którym były przeprowadzone. Z tego względu coraz więcej osób prowadzi research tematyczny na własną rękę. Dlaczego warto podjąć się tego zadania? Przede wszystkim umożliwia ono zrozumienie tendencji, jakie zachodzą na linii pracownik-pracodawca. Jednocześnie pozwalają sprawdzić, jak wygląda kwestia: Samodzielna analiza rynku pracy pozwoli uzyskać odpowiedź na najbardziej nurtujące nas pytania. Jak ją przeprowadzić? Nie potrzebujemy do tego specjalistycznych narzędzi, nie musimy również dysponować fachową wiedzą. Przede wszystkim warto sprawdzić, jakie są uwarunkowania lokalnego rynku. Pamiętajmy, że zapotrzebowanie na rynku pracy nie jest jednolite - zależy między innymi od miejsca, w którym szukamy zatrudnienia. Upewnijmy się, w jakich branżach i zawodach poszukiwani są specjaliści. W tym kontekście możemy posiłkować się na przykład barometrami publikowanymi przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Bardzo istotną kwestią jest regularne przeglądanie ofert pracy - dostępne są one przede wszystkim w dedykowanych portalach internetowych. Trudnym, lecz niezbędnym zadaniem jest określenie wynagrodzenia, jakie można osiągnąć, zajmując dane stanowisko. Owa trudność polega na tym, że w Polsce zarobki wciąż pozostają niejawne - pracodawcy nie publikują ich w ogłoszeniach o pracę, natomiast w niektórych firmach rozmowa o wynagrodzeniu jest wręcz niedopuszczalna. Tutaj jednak możemy sięgnąć po dane statystyczne. Choć nie są one idealne, dają pewien pogląd na sytuację w danej branży. Niestety, w przypadku niszowych zawodów brakuje wystarczającej grupy badawczej, na podstawie której można by było podać statystyczne zarobki średnie. Możemy wymienić niewiele przypadków, w których badanie zapotrzebowania na rynku pracy, średniego wynagrodzenia czy warunków zatrudnienia nie jest konieczne. Dzieje się tak na przykład w sytuacji, gdy pracownik nie zamierza w najbliższej przyszłości zmieniać miejsca pracy, a obowiązujące na danym moment warunki płacy w pełni go zadowalają. Nie ma też konieczności badania rynku pracy, jeśli w dłuższej perspektywie czasowej wykazuje się on dużą stabilnością. Taka sytuacja ma miejsce dosyć rzadko, zwłaszcza że do załamania czy kryzysu nie dochodzi z dnia na dzień - jest to pewien proces, który można zauważyć dzięki stałym obserwacjom. Badanie rynku pracy jest utrudnione w przypadku branż niszowych, które dopiero rozwijają się w Polsce. Tymczasem porównywanie ich sytuacji do tej, która występuje w innych krajach, nie zawsze daje wiarygodne wyniki. Rynek pracodawcy występuje w przypadku, gdy ilość chętnych do podjęcia zatrudnienia przewyższa liczbę dostępnych ofert pracy. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi w trakcie kryzysu gospodarczego czy chwilowych wahań, wywołanych różnorodnymi czynnikami. Niemniej jednak warto pamiętać, że rynek pracodawcy nie dotyczy każdej branży - dobrym przykładem jest chociażby sektor IT czy medyczny. Tutaj osoby, które posiadają odpowiednie umiejętności i uprawnienia, bez problemu znajdą zatrudnienie. Rynek pracodawcy nie jest korzystny dla pracownika - nie tylko ma on trudności z pozyskaniem posady, lecz również z otrzymaniem odpowiedniego wynagrodzenia. W czasach prosperity pensje są wyższe, natomiast w czasie kryzysu - niższe. Pozostaje też pytanie, gdzie właściwie szukać pracy? Otóż warto na bieżąco przeglądać portale ogłoszeniowe, a także brać udział w różnego typu lokalnych targach pracy. Czasami korzystne okazuje się też odwiedzenie urzędu pracy, który zbiera zwłaszcza oferty instytucji publicznych. Osoby poszukujące zatrudnienia mogą też wysyłać CV bezpośrednio do firmy, w której chciałyby podjąć pracę. Niemniej jednak, w przypadku rynku pracodawcy konieczna może okazać się weryfikacja oczekiwań płacowych oraz dotyczących warunków zatrudnienia. Warto na bieżąco śledzić sytuację, na przykład czytając wartościowe artykuły tematyczne.
Dlaczego warto robić badania rynku pracy?
Jak zrobić własne badanie rynku pod względem szukania pracy?
Kiedy nie ma konieczności badania rynku pracy?
Jak szukać pracy, gdy obecnie jest „rynek pracodawcy”?