Spis treści
Definicja choroby zawodowej
Definicję choroby zawodowej znaleźć można w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 2351 za taką uważa się chorobę, która została wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym. Rozpoznanie choroby zawodowej może przy tym nastąpić zarówno u obecnego, jak i u byłego pracownika.
Jak zapobiegać chorobom zawodowym?
Działania prewencyjne powinny być integralnym elementem strategii zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy. Podejście to obejmuje regularne oceny warunków pracy, stosowanie środków zapobiegawczych (takich jak odpowiednie wyposażenie ochronne), a także modyfikacje procesów pracy w celu zmniejszenia ekspozycji na czynniki szkodliwe. Pracodawcy powinni także przeprowadzać regularne kontrole zdrowotne pracowników, które mogą pomóc w wczesnym wykrywaniu objawów choroby zawodowej.
Co powinien zrobić pracodawca?
Również na pracodawcy spoczywają określone obowiązki w zakresie informowania o chorobie zawodowej. Pracodawca powinien nie tylko ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej, ale również rozmiar zagrożenia tą chorobą. Jego działania powinny być też ukierunkowane na niezwłoczne usunięcie wszystkich czynników, które przyczyniają się do powstania chorób zawodowych w zakładzie pracy. Co więcej, to na podmiocie organizującym pracę leży konieczność zapewnienia realizacji wszelkich zaleceń lekarskich. Jeżeli zaś w zakładzie pracy były już odnotowane przypadki chorób zawodowych, to niezbędne jest też prowadzenie rejestru, który obejmuje stwierdzone wcześniej zachorowania.
Kto powinien zgłosić chorobę zawodową?
Jeżeli w zakładzie pracy dochodzi do podejrzenia choroby zawodowej, to pracodawca jest zobowiązany do zgłoszenia tego faktu zarówno Państwowemu Inspektorowi Sanitarnemu, jak również okręgowemu Inspektorowi Pracy. Co więcej, taki sam obowiązek spoczywa na lekarzu, który ma możliwość rozpoznania choroby zawodowej. To właśnie on powinien skierować pracownika na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej lub też braku podstaw do jej rozpoznania.
Warto wiedzieć, że osobą uprawnioną do zgłoszenia choroby zawodowej jest również sam pracownik lub były zatrudniony w zakładzie pracy. W takim przypadku jednak zgłoszenia dokonuje się za pośrednictwem lekarza, który sprawuje nad pracownikiem profilaktyczną opiekę zdrowotną.
Gdzie zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?
Podejrzenie choroby zawodowej należy zgłosić dwóm podmiotom:
- właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy,
- właściwemu inspektorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Dopełniając tego obowiązku trzeba pamiętać, że zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonać należy niezwłocznie. Co więcej, konieczne będzie także wypełnienie formularza. Ten określony został w rozporządzeniu w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dochodzi do podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika. W takim przypadku zgłoszenia należy dokonać telefonicznie.
Choroba zawodowa - co dalej?
Z punktu widzenia pracodawcy, jeżeli u podwładnego stwierdzono chorobę zawodową, konieczne jest, zadbanie o jego stanowisko pracy. Zgodnie z art. 230 § 1 Kodeksu pracy, w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstanie choroby zawodowej, pracodawca jest zobowiązany na podstawie orzeczenia lekarskiego przenieść pracownika do innej pracy. Powinno się to odbyć w terminie określonym przez specjalistę. Przydzielając pracownikowi nowe stanowisko pracodawca powinien mieć na uwadze również to, aby wykonywanie pracy na nim nie narażało zatrudnionego na działanie czynników, które wywołały objawy choroby zawodowej. Podobne wytyczne ustawodawca ustanowił w razie stwierdzenia niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy. Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 231 Kodeksu pracy, podmiot zatrudniający powinien przenieść na inne stanowisko pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Ciekawostki na temat chorób zawodowych
- W Polsce, najczęściej występującą chorobą zawodową jest przewlekłe nieswoiste zapalenie dróg oddechowych, które stanowi około 60% wszystkich zgłoszonych przypadków.
- Choroby zawodowe są najczęściej diagnozowane u osób pracujących w przemyśle ciężkim, takim jak górnictwo czy hutnictwo.
- Choroby zawodowe mogą być przyczyną nie tylko utraty zdrowia, ale także utraty pracy, a nawet emerytury.
- W Polsce, pracownicy mają prawo do odszkodowania za choroby zawodowe, które są uznane za wynik ich pracy.
- Statystyka: Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2020 roku w Polsce zgłoszono 2500 nowych przypadków chorób zawodowych.
- Statystyka: Według Światowej Organizacji Zdrowia, choroby zawodowe są przyczyną śmierci około 2 milionów osób na świecie każdego roku.
- Statystyka: Według danych z 2020 roku, najwięcej przypadków chorób zawodowych zgłoszono w sektorze przemysłowym (40%), a następnie w sektorze usług (30%).
- Statystyka: W Polsce, około 70% zgłoszonych przypadków chorób zawodowych dotyczy mężczyzn.
- Statystyka: Według danych GUS, w 2020 roku najwięcej przypadków chorób zawodowych zgłoszono w województwie śląskim.
To może Cię również zainteresować