Spis treści
Medycyna pracy to dziedzina, która bada i kontroluje stan zdrowia wszystkich zatrudnionych pracowników. Lekarz medycyny pracy wypisuje zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy i zdolności do wykonywania danego zawodu. Zadaniem lekarza jest wykrywanie potencjalnych zagrożeń dla zdrowia, które mogą być powodowane przez warunki stanowiska pracy. Rozpoczęcie pracy przez pracownika obowiązkowo powinno zostać poprzedzone wykonaniem przez niego badań u lekarza medycyny pracy. Również w trakcie trwania umowy – z częstotliwością określoną przez lekarza – powinno poddawać się badaniom okresowym oraz kontrolnym. Odpowiedzialnością za wykonanie takich badań obarczeni są zarówno pracodawca, jak i sam pracownik.
Kiedy musimy udać się do lekarza medycyny pracy?
Art. 211 pkt. 5 Kodeksu pracy głosi, że każdy pracownik obowiązkowo powinien poddawać się badaniom lekarskim wstępnym, kontrolnym, okresowym i zleconym u lekarza medycyny pracy. W przypadku, gdy pracownik odmówi poddania się badaniom, łamie podstawowe obowiązki wyznaczone przez Kodeks pracy i może to spowodować rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia.
Kodeks pracy jasno odpowiada także na pytanie, kiedy powinniśmy udać się na badania pracownicze. Obowiązkowo należy poddać się badaniom przed rozpoczęciem nowej pracy, po zmianie starego stanowiska na nowe, po zmianie charakteru stanowiska i w przypadku osób pracujących na tym samym stanowisku – kiedy poprzednie zaświadczenie lekarskie straci swoją ważność. Badania lekarskie do pracy trzeba też wykonać po zwolnieniu lekarskim, które wynosiło więcej niż 30 dni.
Jednak Prawo Pracy określa ogólne zasady dotyczące przeprowadzania badań okresowych. Według niego pracownik powinien przeprowadzać badania:
- Co 2 lata, jeśli pracownik jest narażony na wchłanianie substancji szkodliwych przez układ oddechowy,
- Co 3 lata, jeśli w zakładzie pracy panuje gorący mikroklimat, który powoduje warunki szkodliwe,
- Co 4 lata, jeśli stanowisko, które obejmuje pracownik, wiąże się z pracą przy komputerze,
- Co 5 lat w pozostałych przypadkach.
Badania lekarskie do pracy – skierowanie
Wszyscy pracownicy powinni być skierowani na badania pracownicze przez zatrudniającego. Nie trzeba więc składać specjalnych wniosków w tej sprawie, bo takie skierowanie to obowiązek pracodawcy. Zatrudniający powinien przekazać pracownikowi skierowanie na badania pracownicze w dwóch egzemplarzach. Pierwsze zachowuje pracownik, natomiast drugie przeznaczone jest dla lekarza medycyny pracy, który przeprowadza badanie. Pracodawca może zrobić kopię skierowania i zachować je wraz z orzeczeniem lekarskim w aktach osobowych pracownika. W 2015 roku dzięki rozporządzeniom Ministra Zdrowia zmienił się wzór skierowania na badania pracownicze, dlatego należy pamiętać, aby korzystać z najnowszych przepisów.
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Skierowanie na badania pracownicze – co powinno zawierać?
- Opis stanowiska pracy, na którym będzie zatrudniona dana osoba, warunków pracy i ewentualnych zagrożeń, jakie mogą się wiązać z tym stanowiskiem.
- Rodzaj badania, które musi zostać wykonane przez pracownika (np. okresowe, wstępne, kontrolne).
- Aktualne wyniki badań i spis wszelkich potencjalnie szkodliwych składników, które mogą występować na stanowisku pracy pracownika.
Badania pracownicze kończą się orzeczeniem lekarskim, które powinno udowodnić brak przeciwwskazań do pracy w określonych warunkach i na danym stanowisku lub występowanie takich przeciwwskazań. Lekarz medycyny pracy powinien wydać orzeczenie w dwóch egzemplarzach – jedno dla pracownika, a drugie dla pracodawcy. Aktualne orzeczenie pracodawca powinien zamieścić w aktach osobowych każdego pracownika. Według art. 229 Kodeksu Pracy pracodawca nie może dopuścić do wykonywania powierzonych obowiązków pracownika, który nie ma aktualnych wyników badań lekarskich i zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy. Takie niedopatrzenie jest surowo zabronione, a pracodawca może zostać ukarany.
Jak wypełnić skierowanie na badanie lekarskie?
Skierowanie na badanie lekarskie powinno zawrzeć pieczątkę pracodawcy, dane pracownika, który jest kierowany na badania oraz informacje o jego stanowisku. Na samej górze dokumentu znajduje się orzeczenie pracodawcy, a także miejscowość i data. Do zakreślenia pozostają trzy opcje: badania wstępne, okresowe lub kontrolne. Poniżej należy zapisać dane, czyli imię i nazwisko pracownika, numer PESEL, miejsce zamieszkania i określenie stanowiska pracy. Nie można zapomnieć również o wpisaniu czynników szkodliwych dla zdrowia, takich jak czynniki fizyczne, pyły, czynniki chemiczne, czynniki biologiczne i inne.
Podstawowe informacje o przebiegu skierowania i prawnych aspektach badań do pracy znajdziesz w poniższym filmiku:
Ile kosztują badania do pracy?
Pracodawca ma obowiązek względem pracownika, aby na swój koszt zapewnić mu profilaktyczną opiekę zdrowotną, która obejmuje trzy rodzaje badań pracowniczych: wstępne, okresowe oraz kontrolne. Przeciętna wizyta kosztuje od 50 do 100 złotych lub więcej, jeśli wymagane jest przeprowadzenie szczegółowych badań. Badania pracownik powinien odbyć w godzinach pracy (i przysługuje mu za ten czas normalne wynagrodzenie), dodatkowo pracodawca zobowiązany jest zwrócić mu koszty dojazdu, jeżeli jest konieczność wykonania ich w innym mieście.
O co pyta lekarz medycyny pracy?
Podczas wizyty u lekarza medycyny pracy bez wątpienia padną pytania o nasze samopoczucie oraz stan zdrowia. Odpowiedzi na te pytania mogą być podstawą do wydania orzeczenia, które potwierdzi naszą zdolność do pracy na danym stanowisku. O co pyta lekarz medycyny pracy? Oto kilka przykładów:
- Jakie jest nasze samopoczucie?
- Czy posiadamy nałogi?
- Czy przyjmujemy leki, a jeśli tak, to jakie?
- Jakie choroby występują w naszej rodzinie?
- Czy nasz styl życia jest zdrowy?
Co obejmują badania wstępne do pracy?
Pierwszym rodzajem badań pracowniczych są badania wstępne. Co obejmują badania wstępne do pracy? Są to badania, które obowiązują osoby, które zostały przyjęte na nowe stanowisko; pracowników młodocianych, którzy zostali przeniesieni na inne stanowisko oraz innych pracowników przeniesionych na stanowiska, na których występują czynniki potencjalnie zagrażające zdrowiu. Badania wstępne do pracy przeprowadza lekarz medycyny pracy, który wypisuje orzeczenie potwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na danym stanowisku lub stwierdza listę przeciwwskazań, które uniemożliwiają pracownikowi pracę w opisanych przez pracodawcę warunkach.
Badaniom wstępnym nie muszą się poddawać osoby, które są powtórnie przyjmowane do pracy na to samo stanowisko lub u tego samego pracodawcy. Podobnie w przypadku pracowników, u których przerwa między zatrudnieniem u byłego i nowego pracodawcy nie przekracza 30 dni lub jeśli zatrudniający orzeknie, że warunki pracy opisane w skierowaniu z poprzedniej pracy są zgodne z warunkami pracy na nowym stanowisku.
Badania kontrolne
Te badania nie dotyczą wszystkich pracowników. Trzeba je wykonać wówczas, gdy pracownik był na zwolnieniu lekarskim, które trwało dłużej niż 30 dni. Pracodawca jest zobowiązany skierować takiego pracownika na badania pracownicze i je sfinansować. Badania kontrolne powinny odbyć się w trakcie czasu pracy, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Pracodawca zobowiązany jest do dbania o przestrzeganie zasad higieny pracy każdego pracownika. Z tego obowiązku wynika również konieczność dbania o życie i zdrowie zatrudnionych. Należy pamiętać, że brak aktualnego orzeczenia lekarskiego, które stwierdza przeciwskazania do pracy na danym stanowisku, może zagrażać bezpieczeństwu pracowników.
To może Cię również zainteresować
Zwolnienie lekarskie - ile można chorować i co oznaczają kody na zwolnieniach?
