Urząd Pracy, ZUS, PIP i Urząd Skarbowy

Badania wstępne - zmiany w prawie pracy

23 stycznia 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 21 głosów

21 głosów

14 komentarzy
Badania wstępne - zmiany w prawie pracy
Zatrudnienie pracownika wiąże się nie tylko z koniecznością wdrożenia go w nowe obowiązki zawodowe, lecz także z wysłaniem go na badania wstępne. Dzięki przeprowadzeniu takich możliwe jest stwierdzenie, czy wykonywanie pracy danego rodzaju nie będzie zagrażać jego zdrowiu.

Zgodnie z Kodeksem pracy oraz ustawą z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, wstępnym badaniom lekarskim podlega każdy pracownik przyjmowany do pracy. Jeżeli pracownik nie dostosuje się do zaleceń swojego pracodawcy i nie wykona badań do pracy, musi liczyć się z tym, że nie zostanie dopuszczony do jej wykonywania. Od 4 maja 2019 r. zmieniły się zasady w związku ze skierowaniami na badania przez pracodawcę. Jak obecnie wygląda ta kwesta według prawa pracy?

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustanowiono, w jakich okolicznościach pracownik musi odbyć badania, a w jakich wystarczą odpowiednie dokumenty poświadczające brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku stwierdzony przez lekarza wcześniej (np. podczas badań wstępnych przy zatrudnieniu u innego pracodawcy).

Jakie badania lekarskie do pracy można wyróżnić?

Poza wstępnymi badaniami lekarskimi należy wskazać również badania, które pracownicy muszą wykonywać regularnie w trakcie trwania stosunku pracy. Mowa przede wszystkim o badaniach okresowych i kontrolnych. Tym ostatnim pracownik powinien się poddać, jeżeli był niezdolny do wykonywania pracy przez okres dłuższy niż 30 dni. Wszystko dlatego, że osoba zatrudniona powinna posiadać aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku przez cały okres świadczenia pracy.

Video

Szukasz pracy?

Pracownik produkcji

Mundivie S.A.

  • Jasienica
Dodana

Operator maszyn stolarskich

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Krynki
Dodana
Dodana

Operator maszyn stolarskich

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Ostrowiec Świętokrzyski
Dodana

Za badania płaci pracodawca

Aby pracownik przeprowadził badania lekarskie – wstępne, okresowe lub kontrolne, powinien otrzymać od swojego przełożonego skierowanie. W każdym przypadku koszt przeprowadzenia badań obciąża podmiot zatrudniający. Warto przy tym podkreślić, że skierowanie na badania okresowe może być wystawiane częściej, niż zostało to przewidziane w przepisach Kodeksu pracy. Duże znaczenie ma tu indywidualna sytuacja pracownika i sposób, w jaki świadczy on pracę.

Warto wiedzieć!
Termin wykonania badań okresowych zawsze wskazany jest w orzeczeniu lekarskim po badaniu wstępnych. Może się jednak zdarzyć, że pracodawca będzie kierował pracownika na badania częściej, np. z uwagi na fakt świadczenia pracy przed monitorem i pogorszeniem wzroku, zatrudniony będzie otrzymywał skierowanie co roku.

Zmiany w badaniach wstępnych od maja 2019

Zmiany wprowadzone ustawą, która weszła w życie 4 maja 2019 r., dotyczą art. 229 Kodeksu pracy. Zgodnie z nimi wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:

  • przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowiska o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą,
  • przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli pracodawca ten stwierdzi, że warunki dotyczące aktualnego zaświadczenia o zdolności do pracy odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Oczywiście, aby kandydat był zwolniony z obowiązku wykonywania badań wstępnych, w obu przypadkach fakt aktualnego zaświadczenia od lekarza musi być udokumentowany. Pracodawca może zatem zażądać od osoby przyjmowanej do pracy orzeczenia lekarskiego stwierdzającego zdolność do wykonywanej pracy, a także skierowania na badania lekarskie, które było podstawą do wydania tego orzeczenia.

Pracodawca musi przechowywać orzeczenia
Według przepisów Kodeksu pracy pracodawca jest ponadto zobowiązany do przechowywania w aktach pracownika orzeczeń wydanych na podstawie wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich. Ten sam wymóg dotyczy przechowywania aktualnego orzeczenia lekarskiego z poprzedniego zakładu pracy lub tego, w którym równolegle jest zatrudniony pracownik, a także skierowania na te badania.

Co jeśli orzeczenie lekarskie nie dotyczy nowych warunków pracy?

W przypadku stwierdzenia, że warunki określone w skierowaniu nie odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, pracodawca zwraca osobie przyjmowanej do pracy to skierowanie oraz orzeczenie lekarskie wydane w wyniku tego skierowania. Ponieważ osoba bez aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania danej pracy nie może zostać dopuszczona do stanowiska, w tej sytuacji pracodawca powinien skierować zatrudnionego do lekarza medycyny pracy w celu wykonania badań wstępnych i wystawienia nowego orzeczenia.

Wprowadzone do Kodeksu pracy zmiany mają na celu ułatwienie pracodawcom przyjmować pracowników do pracy, jak i ograniczyć koszty związane z ich zatrudnianiem. Trzeba pamiętać, że w dalszym ciągu to podmiot zatrudniający jest zobowiązany do ponoszenia kosztów przeprowadzenia wszystkich badań lekarskich.

To może Cię również zainteresować

Obowiązki pracownika

Najczęściej zadawane pytania

Kiedy pracodawca musi skierować pracownika na badania?

Badania w celu uzyskania orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku są konieczne, aby nowo zatrudniony mógł rozpocząć pracę. Osoby posiadające aktualne orzeczenie zgodne z warunkami pracy na danym stanowisku nie muszą przechodzić badań wstępnych, ale nadal obowiązują je badania okresowe i kontrolne.

W jakim przypadku nie trzeba wykonywać badań wstępnych do pracy?

Badania wstępne do pracy nie muszą być wykonywane w dwóch przypadkach: jeśli pracownik został w ciągu 30 dni ponownie przyjęty do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko, lub jeśli został zatrudniony na stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu stosunku pracy z poprzednim pracodawcą i ma aktualne orzeczenie lekarskie odpowiadające warunkom pracy w nowym zakładzie.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

14 komentarzy

Delta

Delta

Zmiany w przepisach dotyczących badań lekarskich to zdecydowanie dobra wiadomość. Uważam, że to bardzo wygodne dla pracowników i pracodawców, ze względu na łatwość uzyskania aktualnego zaświadczenia. Mam nadzieję, że przepisy te będą jeszcze udoskonalone.
Andrej AW

Andrej AW

Uważam, że zmiany, które wprowadzono, związane z badaniami lekarskimi, są korzystne dla pracowników i pracodawców. To na pewno ułatwi wiele w procesie zatrudniania nowych pracowników. Jednakże, trzeba pamiętać, że to wciąż koszt dla pracodawcy i można go uniknąć, posiadając aktualne orzeczenie lekarskie.
Pamela

Pamela

Jestem wdzięczny za zmiany związane z badaniami lekarskimi wprowadzone przez rząd. Ułatwiają życie i pracę, szczególnie, gdy chodzi o koszty. Mam nadzieję, że to nie koniec zmian i przepisów poprawiających sytuację pracowników.
Itaka

Itaka

Uważam, że zmiany dotyczące badań lekarskich są bardzo dobre, szczególnie dla nas szukających pracy. Może teraz pracodawcy będą bardziej skłonni zatrudniać pracowników, a my łatwiej będziemy mogli znaleźć pracę bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
Orda

Orda

Cieszę się, że zmiany w przepisach związanych z badaniami lekarskimi wprowadzone przez rząd, pomogą nam zaoszczędzić trochę pieniędzy i ułatwią przyjmowanie pracowników. Życzę sobie, aby nadal takie zmiany wprowadzano w życie, ku zadowoleniu wszystkich zainteresowanych.
Loksa

Loksa

Nowe przepisy dotyczące badań lekarskich są zdecydowanie korzystne dla pracowników. Koszty badań nie będą już przecież obciążać naszego portfela, a dodatkowo ułatwią to pracodawcom przyjmowanie nowych pracowników.
Bertha

Bertha

Podoba mi się to, że osoby bezrobotne nie muszą przejmować się kosztami badań lekarskich podczas składania dokumentów do nowej pracy. To na pewno ułatwi wiele zaczynających akurat swoje poszukiwania ofert pracy.
Maria

Maria

Bardzo dobrze, że zmieniono przepisy dotyczące badań lekarskich. Jednakże, wciąż jest to wydatek dla pracodawcy, ale przynajmniej nie trzeba przeprowadzać badań u pracowników, którzy już posiadają aktualne orzeczenie lekarskie.
Leopold

Leopold

Cieszę się z wprowadzenia zmian w badaniach wstępnych, które ułatwią pracodawcom przyjmowanie nowych pracowników. Mam nadzieję, że dzięki temu szybciej uda mi się znaleźć pracę, bez zbędnego wydawania pieniędzy na badania lekarskie.
Anna

Anna

Miałam taki przypadek że dostałam z opóźnień skierowane na badanie wstępne u lekarza medycyny pracy . Za badanie musiałam zapłacić z własnej kieszeni po czym po zapewnieniach że dostanę zwrot kosztów do tego nie doszło, z tego też względu kierownik stwierdził że to moja wina że spóźniłam się z badaniami i mnie nie zatrudnił. (W tej sytuacji wyrzuciłam w błoto ponad 100 zł plus koszt dojazdu na darmo i nawet nie mogłam sobie tego w żaden sposób odliczyć
pracownik MN

pracownik MN

Badania wstępne do pracy to jeden z pierwszych obowiązków pracodawcy wynikający z zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę. Za takie badania płaci pracodawca.
lekarka med.

lekarka med.

Badania wstępne i okresowe nie płaci za nie pracownik. Płaci pracodawca.
Donner

Donner

Tak samo jak wstępne to i okresowe płacone są przez pracodawcę i tak było zawsze, dziwne jeszcze żeby pracownik miał to opłacać. Czasami wielki to galimatias.
Stefan

Stefan

Działa to w sposób normalny. Dobrze, że takie badania nie są częste. W wielu przypadkach można się także dowiedzieć o swoim zdrowiu i iść dalej do specjalisty.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.