Spis treści
Nie każdy pracodawca jest zapoznany z przepisami kodeksu pracy. Powinien jednak szybko odrobić tę lekcję, ponieważ zatrudnienie pracownika wiąże się z szeregiem obowiązków, które spoczywają zarówno po stronie pracodawcy, jak i osoby przyjętej do pracy.
W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nie tylko należy pamiętać o podstawowych elementach, które musi zawierać ten dokument, ale również o tak zwanych warunkach zatrudnienia. Zgodnie z art. 29 § 3 Kodeksu pracy podmiot zatrudniający ma obowiązek pisemnego poinformowania swoich podwładnych o warunkach zatrudnienia i organizacji pracy w zakładzie, niezależnie od ilości zatrudnionych osób.
Zatrudnienie pracownika – przekazanie umowy
Pracownik, rozpoczynając pracę, oprócz umowy o pracę, powinien otrzymać zindywidualizowaną informację o warunkach zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek przekazać te informacje na piśmie najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy przez pracownika, zgodnie z art. 29 § 3 Kodeksu Pracy. Nieprzestrzeganie tego obowiązku jest niezgodne z prawem.
Zindywidualizowana informacja o zatrudnieniu – co to jest?
Zindywidualizowana informacja o warunkach zatrudnienia to dokument, który pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi w Polsce, zgodnie z kodeksem pracy. Ten dokument ma na celu zapewnienie pracownikowi jasnych i konkretnych informacji dotyczących różnych aspektów jego zatrudnienia. Zawiera szczegółowe dane, które są bezpośrednio związane z danym pracownikiem i jego stanowiskiem pracy.
-
obowiązująca pracownika dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,
-
częstotliwość wypłaty wynagrodzenia za pracę,
-
wymiar przysługującemu pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
-
obowiązująca pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
-
układ zbiorowy pracy, którym jest objęty pracownik.
Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że liczebność załogi wpływa na treść przekazywanej przez pracodawcę informacji. Gdy zatrudnia on mniej niż 20 pracowników i tym samym nie jest zobowiązany do ustalania regulaminu pracy, dokument powinien również zawierać szereg innych danych. W tym regulacje takich kwestii, jak:
-
praca w porze nocnej,
-
miejsce, termin i czas wypłaty wynagrodzenia,
-
przyjęty sposób potwierdzenia przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Zgodnie z art. 29 § 3 (1) Kodeksu pracy pracodawca może przy tym poinformować pracownika o czasie pracy, częstotliwości dokonywania wypłat czy wymiarze urlopu i okresie wypowiedzenia przez pisemne wskazanie odpowiednich norm kodeksowych. W ten sposób pracownik będzie miał możliwość samodzielnego ustalenia swoich uprawnień.
Pozostałe dane podmiot zatrudniający powinien wskazać bardzo precyzyjnie. Warto przy tym dodać, że te informacje na ogół odnoszą się do wszystkich pracowników świadczących pracę w firmie, na ogół nie ma konieczność przygotowywać dokumentu indywidualnie.
Czy informacja o zatrudnieniu a umowa o pracę to jeden dokument?
Zindywidualizowana informacja o warunkach zatrudnienia to nie to samo, co umowa o pracę, choć oba te dokumenty są ściśle związane z procesem zatrudnienia.
Umowa o pracę to podstawowy dokument prawny, który formalizuje związek pracodawcy z pracownikiem. Określa ona podstawowe warunki zatrudnienia, takie jak rodzaj umowy (na czas określony, nieokreślony itp.), zakres obowiązków, wynagrodzenie oraz czas pracy. Umowa o pracę jest podpisywana przez obie strony i ma charakter wiążący.
Zindywidualizowana informacja o warunkach zatrudnienia to bardziej szczegółowy dokument, który dostarcza pracownikowi dodatkowych informacji o warunkach jego zatrudnienia. Zawiera takie informacje jak szczegółowe zasady wynagradzania, regulamin pracy (jeśli jest), informacje o przysługujących urlopach, zasadach dotyczących czasu pracy i odpoczynku, a także procedurach związanych z wypowiedzeniem umowy. Zindywidualizowana informacja jest uzupełnieniem umowy o pracę i powinna być dostarczona pracownikowi w określonym terminie po rozpoczęciu pracy.
Podsumowując: umowa o pracę jest dokumentem, który inicjuje stosunek pracy, natomiast zindywidualizowana informacja o warunkach zatrudnienia jest dokumentem, który zapewnia pracownikowi dodatkowe, szczegółowe informacje dotyczące jego zatrudnienia.
Terminy obowiązujące przy zatrudnieniu pracownika
Przy zatrudnieniu pracownika, pracodawca musi przestrzegać kilku ważnych terminów, które są określone przez przepisy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Oto najważniejsze z nich.
- Przekazanie zindywidualizowanej informacji o warunkach zatrudnienia – wspomniano wcześniej, pracodawca ma obowiązek przekazania pracownikowi zindywidualizowanej informacji o warunkach zatrudnienia w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy przez pracownika.
- Zgłoszenie do ZUS (Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) – pracodawca ma obowiązek zgłosić pracownika do ubezpieczenia społecznego (emerytalnego, rentowego, wypadkowego) i zdrowotnego w ZUS. Formalnie ZUS przyjmuje zgłoszenia do ubezpieczenia na dzień przed rozpoczęciem pracy, ale praktyka zakłada, że zgłoszenie powinno być dokonane najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy.
- Badania lekarskie – pracodawca jest zobowiązany do tego, aby pracownik przeszedł badania medyczne potwierdzające zdolność do wykonywania pracy na danym stanowisku. Badania te muszą być wykonane przed rozpoczęciem pracy.
- Szkolenie BHP (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy) – pracodawca musi zapewnić pracownikowi szkolenie wstępne z zakresu BHP przed rozpoczęciem pracy.
Najważniejsze terminy, o które musi zadbać pracodawca przy zatrudnieniu pracownika, to przekazanie zindywidualizowanej informacji o warunkach zatrudnienia w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy, zgłoszenie pracownika do ZUS najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, a także zapewnienie wykonania badań lekarskich i szkolenia BHP przed rozpoczęciem pracy przez pracownika.
Zmiany w warunkach pracy
Zmiany w informacji o warunkach zatrudnienia mogą wynikać z różnych czynników, takich jak zmiany w prawie pracy, restrukturyzacje w firmie czy nowe warunki rynkowe. Jest to ważne, abyś był na bieżąco z wszelkimi nowościami dotyczącymi Twojej pracy. Nowa informacja o warunkach zatrudnienia może wprowadzić do elementy takie, jak dodatkowe składniki wynagrodzenia, zmiany w wymiarze czasu pracy czy też nowe prawa do przerw.
Rozszerzenie informacji o warunkach zatrudnienia może także zawierać informacje o pracy nadliczbowej oraz tygodniowej normie czasu pracy. Pracodawca ma obowiązek dostarczyć Ci pisemną informację o wszelkich zmianach w warunkach pracy, abyś miał pełny wgląd w to, jakie zasady obowiązują w Twojej firmie.
Co w przypadku zmiany warunków zatrudnienia?
Pracodawca jest też zobowiązany poinformować pracownika o ewentualnych zmianach warunków jego zatrudnienia, jak również o objęciu zatrudnionego układem zbiorowym pracy, a także o zmianie układu zbiorowego pracy, którym pracownik jest objęty.
Warto przy tym podkreślić, że zgodnie z art. 29 § 3 Kodeksu pracy, przełożony powinien przekazać te informacje „niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu – nie później niż do dnia rozwiązania umowy”.
I w tym przypadku konieczne będzie zachowanie formy pisemnej. Dzięki temu pracodawca nie tylko będzie miał dowód, iż dopełnił obowiązku, ale i pracownik będzie mógł się szczegółowo zapoznać z przekazanymi informacjami.
Pracownik skierowany do pracy na obszarze państwa spoza Unii Europejskiej
Nieco inaczej jest w przypadku pracowników, którzy są oddelegowani do pracy na obszarze państwa spoza UE. Pracodawca musi pamiętać, że – poza wyżej wskazanymi warunkami – jest on zobowiązany także określić:
- czas wykonywania pracy za granicą,
- walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą.
Ponadto, podmiot zatrudniający jest też zobowiązany poinformować zatrudnionego pisemnie o świadczeniach, jakie przysługują mu z tytułu skierowania do pracy poza granicami kraju (obejmujących zwrot kosztów przejazdu, jak również zapewnienie zakwaterowania i warunkach powrotu pracownika do kraju).
Kiedy można zmienić warunki zatrudnienia?
Pracodawcy przysługuje prawo do zmiany obowiązujących warunków umowy o pracę. W związku z tym faktem należy pamiętać, że jest on zobowiązany również do pisemnego poinformowania swoich podwładnych o tych zmianach. Warto przy tym dodać, że ewentualny sprzeciw nowym warunkom zatrudnienia osoby zatrudnionej jest równoznaczny z przekształceniem się wypowiedzenia zmieniającego w wypowiedzenie całej umowy o pracę.
Podsumowanie
Proces zatrudnienia pracownika w Polsce wymaga od pracodawcy nie tylko znajomości podstawowych zasad wynikających z umowy o pracę, ale również przestrzegania szeregu obowiązków prawnych, które mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania stosunku pracy.
Istotne jest również bieżące śledzenie i reagowanie na zmiany w prawie pracy, które mogą wpływać na warunki zatrudnienia. W przypadku jakichkolwiek zmian w umowie o pracę czy też w warunkach zatrudnienia, pracodawca ma obowiązek poinformować o nich pracownika w sposób odpowiedni i w wyznaczonym terminie. To nie tylko wymóg formalny, ale także aspekt budujący transparentność i wzajemne zrozumienie w miejscu pracy.
Pracodawcy, którzy są na bieżąco z przepisami i dbają o ich przestrzeganie, przyczyniają się do tworzenia zdrowego i stabilnego środowiska pracy, co z kolei przekłada się na wydajność i zadowolenie pracowników.
To może Cię również zainteresować