Spis treści
W kodeksie pracy można znaleźć wszystkie informacje o prawach pracownika i jego obowiązkach. W tym zbiorze przepisów ustawodawca zawarł również przepisy dotyczące powinności zatrudniającego, jak i ewentualnych wymagań, których spełnienia może oczekiwać od swojego pracownika.
Właśnie z tego względu w przypadku wszelkich niejasności, warto odwołać się do kodeksu pracy. To sprawi, że żadna ze stron zawartej umowy nie będzie ponosiła konsekwencji swojej niewiedzy. A trzeba przyznać, że ta może być kosztowna. Zwłasza jeśli któraś ze stron postanowi dochodzić swoich praw przed sądem.
Co powinno się znaleźć w umowie o pracę?
Umowa o pracę musi mieć formę pisemną i być podpisana przez obie strony, czyli zarówno pracownika, jak i pracodawcę. Co więcej, w dokumencie tym widnieć musi szereg informacji, które określą, w jaki sposób zatrudniony ma świadczyć pracę i jakie należy mu się wynagrodzenie.
- Dane stron umowy: pełne dane pracodawcy i pracownika, w tym imię, nazwisko, adres zamieszkania pracownika, oraz nazwę i adres siedziby pracodawcy.
- Rodzaj umowy: określenie, czy jest to umowa na czas określony, nieokreślony, czy na okres próbny.
- Data rozpoczęcia pracy: precyzyjne wskazanie, kiedy pracownik ma rozpocząć wykonywanie swoich obowiązków.
- Miejsce wykonywania pracy: wskazanie, gdzie pracownik będzie wykonywał swoje obowiązki.
- Charakter pracy: opis stanowiska lub rodzaju wykonywanej pracy.
- Wynagrodzenie: informacja o wysokości wynagrodzenia, sposobie jego naliczania, oraz terminie wypłaty.
- Wymiar czasu pracy: określenie, czy umowa dotyczy pracy na pełny etat, czy w niepełnym wymiarze godzin.
- Urlop: informacja o przysługującym pracownikowi urlopie.
Zasadniczo umowa o pracę może zostać zawarta na okres próbny, na czas określony, jak i na czas bezterminowy. W przypadku, gdy mowa o pierwszej formie zgodnie z przepisami czas jej trwania to maksymalnie 3 miesiące.
obowiązków-pracowniczych">Zestaw obowiązków pracowniczych
Pracownik ds. przetargów
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Bielsko-Biała
Doradca Klienta w Dziale Rowery/Skutery/Kosiarki
PeoplePro
- Świdnik
Doradca Klienta w Dziale Rowery/Skutery/Kosiarki
PeoplePro
- Zgorzelec
Doradca Klienta w Dziale Rowery/Skutery/Kosiarki
PeoplePro
- Świdnica
Główna Księgowa / Główny Księgowy
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Zator
W kanon podstawowych obowiązków pracownika wlicza się:
- przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie,
- przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
- przestrzeganie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
- dbanie o dobro zakładu pracy, chronienie jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
- przestrzeganie tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
- przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
W przypadku lekceważenia powyższych zasad pracodawca może sięgnąć do kar porządkowych, a w przypadku poważnych naruszeń – zastosować zwolnienie dyscyplinarne.
Obowiązki pracodawcy wobec pracownika
Umowa o pracę zapewnia pracownikowi również określone prawa. W tym przypadku zbiór jest całkiem spory, a pracownik ma możliwość czerpać z dobrodziejstw, jakie niesie podpisanie tej właśnie formy umowy.
- możliwość wykonywania pracy zgodnie z warunkami, które zostały określone w umowie o pracę,
- godziwe wynagrodzenie, przy czym ustawodawca chroni pracownika przed nieuczciwymi praktykami i osobnymi przepisami ustala minimalne wynagrodzenie,
- płatny urlop wypoczynkowy w wysokości zależnej od stażu (odpowiednio 20 i 26 dni), urlop na żądanie (4 dni, które w przypadku, gdy nie zostaną wykorzystane, przechodzą do puli urlopu normalnego), jak również urlop okolicznościowy, urlop z powodu siły wyższej, urlop opiekuńczy, urlopy obejmujące rodziców małych dzieci (wychowawczy, ojcowski, rodzicielski) oraz urlop bezpłatny,
- warunki pracy, które będą spełniać warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,
- równe traktowanie.
Powyższy pakiet nie jest oczywiście zamknięty, niemniej warto pamiętać, że to najważniejsze prawa każdego pracownika, który świadczy pracę w oparciu właśnie o umowę o pracę. W tym też upatruje się jej przewagę nad wszelkimi innymi umowami cywilnoprawnymi, które można zawierać.
W przypadku umowy o dzieło lub też umowy zlecenie, pracodawca nie jest nim w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Prawa takiego pracownika są znacząco ograniczone – ochronie nie podlega jego wynagrodzenie, nie ma pełnego zaplecza socjalnego, w tym przede wszystkim prawa do płatnych urlopów czy też możliwości skorzystania ze zwolnienia lekarskiego. Z tych też względów etat wciąż jest pożądaną formą zatrudnienia przez wielu naszych rodaków.
Zadania pracodawcy – obiektywna ocena pracy i zapobieganie mobbingowi
Jednym z zadań pracodawców jest ocenianie pracy podwładnych. Warto jednak pamiętać, że ocena ta musi być sprawiedliwa – konieczne jest stosowanie obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów. To ważne, bo w innym przypadku może dojść do szeregu uchybień, dodatkowo pracownicy mogą odczuwać, że są niesłusznie krytykowani. To zaś może wpłynąć na ich lojalność wobec pracodawcy czy obniżyć chęci do pracy.
Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest to, że powinien wykorzystać wszystkie dostępne mu środki tak, by zapobiegać niepożądanym zjawiskom. Mowa tu głównie o mobbingu i dyskryminacji. Zapobieganie jest przy tym w interesie pracodawcy. Jeżeli firma zostanie pozwana choćby o mobbing, to trzeba pamiętać, że traci wizerunkowo. W zależności od tego, jak bardzo jest znana w branży, może stracić setki tysięcy złotych.
Pracodawca powinien wspierać rozwój pracowników
Z informacji zawartych w kodeksie pracy wynika również, że pracodawca jest zobowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Jeżeli chcesz się wywiązać z tego obowiązku, to powinieneś elastycznie podejść do kwestii dokształcenia się pracownika (i jeżeli zachodzi taka konieczność, umożliwiać mu wcześniejsze wyjście z zakładu pracy). Możesz również sam wyjść z inicjatywą i opłacić pracownikowi studia. Wówczas Twojemu podwładnemu będą przysługiwały również inne uprawnienia, np. urlop szkoleniowy.
Przestrzeganie godzin pracy, przerw i innych zapisów znajdujących się w regulaminie
Od swoich pracowników możesz wymagać również tego, by przestrzegali oni ustanowionych godzin pracy. Jeżeli zdecydowałeś się wprowadzić do swojej firmy strój firmowy, to zatrudnieni również będą zobowiązani się do niego dostosować.
Powyższe obowiązki i prawa związane z podpisaniem umowy o pracę są oczywiście przykładowe. Szczegółowych informacji powinieneś szukać w kodeksie pracy.
Co poza kodeksem pracy?
Firmy w Polsce mogą mieć różne regulaminy, które regulują stosunki pracy. Do najważniejszych należą:
- Regulamin pracy: ten dokument określa podstawowe zasady funkcjonowania zakładu pracy. Zawiera informacje dotyczące godzin pracy, zasad udzielania urlopów, zachowania w miejscu pracy oraz procedur w przypadku naruszenia dyscypliny pracy. Jest niezbędny do zapewnienia porządku i organizacji w miejscu pracy.
- Regulamin wynagrodzeń: ustala szczegółowe zasady dotyczące wynagrodzeń pracowników, w tym składników stałych i zmiennych płac, jak również warunki przyznawania dodatków, np. za nadgodziny czy pracę w warunkach szkodliwych. Regulamin ten jest kluczowy dla transparentności i sprawiedliwości systemu wynagrodzeń w firmie.
- Regulamin premiowy: określa kryteria i warunki, na jakich pracownicy mogą otrzymywać premie. Wskazuje, jakie cele muszą być osiągnięte, aby dodatek został przyznany oraz jak jest obliczana jego wysokość. Jest to ważny element motywacyjny w systemie wynagrodzeń, pomagający w osiąganiu lepszych wyników przez pracowników.
Posiadanie tych regulaminów jest szczególnie ważne w firmach zatrudniających powyżej 50 pracowników, gdzie są one wymagane prawem (regulamin wynagrodzeń i pracy). W mniejszych firmach regulaminy te mogą być wprowadzane fakultatywnie, ale ich posiadanie zapewnia przejrzystość i równość w traktowaniu pracowników.
Podsumowanie
Kodeks pracy w Polsce stanowi kompleksowy zbiór przepisów regulujących stosunki pracy, zapewniając jasne wytyczne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Umowa o pracę jest tu fundamentem i wymaga precyzyjnego określenia warunków zatrudnienia, co gwarantuje przejrzystość i ochronę obu stron.
Obowiązki pracownicze, jasno określone w kodeksie, obejmują przestrzeganie czasu pracy, regulaminu oraz zasad BHP, podkreślając odpowiedzialność pracownika za jakość wykonywanej pracy i bezpieczeństwo w miejscu pracy.
Pracodawcy natomiast powinni zapewniać godziwe warunki pracy, równe traktowanie oraz możliwości rozwoju zawodowego, co przyczynia się do budowania pozytywnych relacji i efektywności pracy. Kodeks pracy, stanowiąc solidną podstawę prawno-pracowniczą, jest kluczowy dla utrzymania zrównoważonych i sprawiedliwych stosunków pracy.
To może Cię również zainteresować
Wypowiedzenie umowy o pracę - poznaj możliwości i normy prawne
