Spis treści
Z zawarcia umowy o pracę wynika szereg obowiązków – nie tylko dla pracowników, ale także dla pracodawców. Wśród nich znajduje się wypłata wynagrodzenia, zapewnienie bezpieczeństwa pracy czy przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu. Co jeszcze powinien szef? Odpowiadamy.
Obowiązki pracodawcy – gdy pracownik pojawia się w firmie
Moment nawiązania stosunku pracy powoduje konieczność wprowadzenia pracownika nie tylko w zakres jego czynności służbowych. Jeszcze przed dopuszczeniem do stanowiska pracy, pracodawca (lub osoba przez niego wyznaczona) powinien skierować pracownika na przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz badania wstępne.
Konieczne jest też powiadomienie nowo zatrudnionych zakresie ich zadań, metodach pracy na przydzielonych stanowiskach, a także o ich fundamentalnych prawach, w tym o obowiązującej dobowej i tygodniowej normie pracy, o częstotliwości wypłaty wynagrodzenia czy urlopie wypoczynkowym, jaki będzie mu przysługiwał. Dodatkowe informacje powinien usłyszeć ten pracownik, który pracę będzie wykonywał w porze nocnej.
Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP
Szczególne obowiązki Twój szef ma w fazie trwania stosunku pracy. W takim przypadku powinien on pamiętać nie tylko o prawidłowym organizowaniu pracy, ale również o ochronie dóbr osobistych pracowników. Musi podejmować działania, które skierowane będą na przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, niepełnosprawność, religię, narodowość czy przekonania polityczne.
Przez cały okres trwania stosunku pracy to podmiot, który ją zleca, jest zobowiązany zapewnić pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Przejawia się to między innymi przez obowiązek kierowania poszczególnych zatrudnionych na badania okresowe czy skierowania do wykonywania innych obowiązków tych, których zdrowie jest zagrożone chorobą zawodową. Na pracodawcę nałożony jest też obowiązek informowania swoich podwładnych o ryzyku wynikającym z pracy na danym stanowisku.
Choć niewielu pracowników o tym wie, ich szef powinien również ułatwiać im podnoszenie kwalifikacji zawodowych i możliwość awansowania, jeśli jest to możliwe w obrębie firmy. Ponadto, w zależności od stażu pracy poszczególnych pracowników, powinien przyjąć takie kryteria, które pozwolą mu w sposób obiektywny oceniać zatrudnionych i wyniki ich pracy.
Obowiązki pracodawcy – gdy pracownik odchodzi z firmy
Również na etapie zakończenia stosunku pracy na pracodawcy spoczywają określone obowiązki. Twój szef, podobnie jak Ty, powinien rozliczyć się ze współpracy. W takim momencie wymagalne stają się:
- wszystkie odprawy i odszkodowania związane z faktem rozwiązania stosunku pracy,
- ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
- wydanie świadectwa pracy.
Przy ostatnim punkcie trzeba pamiętać, że przy wystawianiu tego dokumentu pracodawca nie ma pełnej dowolności. Dzieje się tak dlatego, że problematyka świadectw pracy została dokładnie uregulowana w przepisach Kodeksu pracy i rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu ich wydawania i prostowania.
Pracownik nie musi wnioskować o wydanie świadectwa pracy – pracodawca ma obowiązek je wystawić. W sytuacji, gdy były już zatrudniony nie zgłasza się po jego odbiór, dokument powinien zostać wysłany pocztą na adres, który został podany jako adres korespondencji.
Pracodawca ma obowiązek wystawić świadectwo pracy w ostatnim dniu zatrudnienia pracownika.
Prawa pracodawcy a relacje z przełożonym
Czasem możemy mieć poczucie, że relacja z szefem nie układa się dobrze. Ważne jest, aby zidentyfikować, co stanowi rdzeń tego problemu. Czy to wynika z różnic w podejściu zarządzania, czy może z braku jasnej komunikacji? Próbuj rozmawiać z szefem o swoich obawach, pamiętając o zachowaniu profesjonalizmu i szacunku. Pracodawcy często cenią inicjatywę i otwartość na rozmowę o problemach, a takie działania mogą przyczynić się do poprawy relacji. Pamiętaj przy tym, że i szef, i pracownik mają obowiązek kształtowania dobrego środowiska pracy.
Kontrola pracy przez szefa to standardowy element zarządzania, który służy ocenie naszych dokonań i identyfikacji obszarów do poprawy. Dobre praktyki menedżerskie zachęcają do konstruktywnej krytyki i udzielania konkretnego, użytecznego feedbacku. Twój szef powinien być przykładem do naśladowania i pomagać Ci podejmować trudniejsze zadania, podnosząc Twoją motywację i zadowolenie z pracy.
- Informować nowo zatrudnionych pracowników o zakresie ich obowiązków, sposobie pracy na wyznaczonych stanowiskach i ich podstawowych uprawnieniach.
- Organizować pracę w sposób zapewniający efektywne wykorzystanie czasu.
- Dbać o zmniejszenie uciążliwości pracy, szczególnie monotonnej.
- Przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu.
- Zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz szkolić pracowników w tym zakresie.
- Terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie.
- Ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
- Tworzyć odpowiednie warunki dla pracowników, którzy rozpoczynają pracę po ukończeniu szkoły zawodowej lub wyższej.
- Zaspokajać socjalne potrzeby pracowników w miarę posiadanych środków.
- Stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników i wyników ich pracy.
- Prowadzić i przechowywać dokumentację pracowniczą w formie papierowej lub elektronicznej.
- Wpływać na kształtowanie zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy.
- Udostępniać pracownikom przepisy dotyczące równego traktowania w formie pisemnej lub w inny sposób.
- Przeciwdziałać mobbingowi.
- Informować pracowników o warunkach zatrudnienia i zmianach w nich.
- Informować o możliwości zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu, awansu i wolnych stanowiskach.
- Odpowiadać na wnioski pracowników dotyczące zmiany rodzaju umowy lub warunków pracy w terminie miesiąca.
- Organizować na swój koszt i w godzinach pracy niezbędne szkolenia dla pracowników.
- Respektować przerwy w pracy pracownika.
- Odpowiadać na wnioski pracowników dotyczące pracy zdalnej w terminie 7 dni.
- Zapewniać pracownikowi materiały i narzędzia pracy niezbędne do wykonywania pracy zdalnej.
Podsumowanie
Obowiązki pracodawcy obejmują szeroki zakres działań, począwszy od wprowadzenia pracowników w ich zadania, przez zapewnienie bezpiecznych warunków pracy, aż po wsparcie w rozwoju zawodowym i równości w zatrudnieniu. Pełna świadomość tych obowiązków, zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika, jest kluczowa dla budowania zdrowego i produktywnego środowiska pracy, które przynosi korzyści obu stronom.