Pracodawca - prawa i obowiązki

Kiedy pracownikowi można rozszerzyć zakres obowiązków?

27 maja 2020

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 5 głosów

5 głosów

11 komentarzy
Kiedy pracownikowi można rozszerzyć zakres obowiązków?
Pracownik, który podejmuje zatrudnienie zostaje zapoznany z zakresem swoich obowiązków. Odejście współpracownika może jednak skutkować tym, że ten zakres obowiązków się zwiększy. Takie rozwiązanie, choć może budzić wątpliwości, jest w pełni legalne.

obowiązków-pracownika">Zmiana zakresu obowiązków pracownika

Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Rodzaj pracy najczęściej wskazany jest w umowie o pracę i to przez wymienienie stanowiska czy funkcji, jaką w zakładzie pracy będzie pełniła osoba zatrudniona. Inną możliwością jest ewentualne szczegółowe opisanie charakteru pracy czy czynności, które powinny być wykonywane przez pracownika. W ramach ustalonego rodzaju pracy może dojść do takiej sytuacji, w której pracodawca będzie zlecał pracownikowi wykonanie dodatkowych zadań.

Zwiększenie zakresu obowiązków pracownika nie zawsze wymaga nowej umowy

W praktyce przyjmuje się, że ustalenie dla pracowników zakresów czynności nie oznacza, że pracodawca nie może powierzać im innych zadań. Te jednak muszą mieścić się w ramach rodzaju pracy, który wynika z umowy o pracę. Jeżeli tak jest, to nowe obowiązki służbowe nie będą wymagały zmian w umowie czy podpisania dodatkowego dokumentu, w którym strony porozumieją się w tym zakresie.

Nieco inaczej jest w sytuacji, gdy nowe zadania, choć mieszczą się w rodzaju pracy, kłócą się z ustaleniami umowy o pracę, gdyż strony odpowiednio wcześniej umówiły się na konkretne zadania (na przykład wymieniając je). Wówczas konieczne będzie zmodyfikowanie treści dotychczasowej umowy. Takie stanowisko zaprezentował również Sąd Najwyższy.

Video

Szukasz pracy?
Dodana
Aplikuj bez CV

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Żory
Dodana

Prace magazynowe

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Tychy
Dodana

Pracownik magazynu

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Tychy
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Częstochowa
Dodana

Zwiększenie obowiązków pracownika a wynagrodzenie

Pytania rodzi też ewentualne wynagradzanie pracowników za nałożenie na nich dodatkowych obowiązków. Przyjmuje się, że pracodawca tylko w niektórych sytuacjach będzie zobowiązany je podnieść. Jeżeli wykonywanie dotychczasowych i nowych czynności będzie zajmowało pracownikowi więcej czasu, to będzie mógł on dochodzić roszczeń finansowych.

Może się jednak zdarzyć tak, że osoba zatrudniona w dalszym ciągu będzie poświęcała na wykonywanie czynności służbowych tyle samo czasu. Jest to możliwe, gdyż pracodawca może zastosować liczne modyfikacje związane z planowaniem pracy czy też w inny niż dotychczas sposób wyznaczać priorytety. To zatem, czy pracownikowi będzie przysługiwało dodatkowe wynagrodzenie za wykonywanie nowych obowiązków i czynności służbowych, wcale nie jest oczywiste.

Całkowita zmiana obowiązków pracownika

Pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie zupełnie nowych dla niego obowiązków, które nie mieszczą się w rodzaju pracy, która uzgodniona została w umowie o pracę. W takiej sytuacji niezbędna będzie modyfikacja umowy. Podmiot zatrudniający ma tu dwie możliwości, czyli może:

  • zawrzeć z pracownikiem porozumienie zmieniające,
  • zastosować art. 42 Kodeksu pracy.

W drugim przypadku w formie pisemnej pracodawca wypowiada swojemu podwładnemu dotychczasowe warunki pracy i płacy. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Zgodnie z art. 42 § 3 Kodeksu pracy jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki.

Pouczenie w wypowiedzeniu zmieniającym
Istotnym elementem takiego pisma skierowanego do pracownika jest pouczenie, w którym pracodawca powinien zawrzeć informację o możliwości złożenia oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków zatrudnienia.

Przyjmuje się, że osoba zatrudniona, która nie została o tym poinformowana, ma prawo do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.

Powierzenie pracownikowi dodatkowej pracy może wpływać również na wysokość wynagrodzenia. W takiej sytuacji mowa bowiem albo o wypowiedzeniu zmieniającym warunki zatrudnienia, albo też podwyższeniu dotychczasowej pensji tak, aby była ona adekwatna do dodatkowych obowiązków nałożonych na pracownika.

Co powinno zawierać porozumienie zmieniające zakres obowiązków

Porozumienie zmieniające zakres obowiązków jest podstawowym sposobem na modyfikację obowiązujących warunków zatrudnienia. Jego zawartość nie jest ściśle uregulowana przepisami Kodeksu Pracy, jednak taki dokument jest często stosowany. Z pewnością jest to rozwiązanie korzystniejsze niż wypowiedzenie zmieniające, a dopuszczalność jego stosowania jest akceptowana zarówno w doktrynie prawa pracy, jak i w orzecznictwie sądowym.

Zmiana zakresu obowiązków zawsze wymaga podpisania przez obie strony oświadczenia, przy czym dotyczy to każdego rodzaju umowy o pracę i wszystkich umownych postanowień. Dopuszczalność zawierania tego typu porozumień wynika ze swobody stron umowy o pracę oraz ze zobowiązaniowego charakteru stosunku pracy.

Uwaga!
Również pracownik może wystąpić do pracodawcy z propozycją porozumienia, co często zdarza się w przypadku chęci rozwiązania umowy o pracę. Pracodawca może wówczas próbować negocjować z pracownikiem warunki zatrudnienia, by zatrzymać go w firmie, bądź odmówić – w drugim przypadku pracownik składa wówczas standardowe wypowiedzenie umowy o pracę.

Oczywiście porozumienie dotyczące zmiany warunków pracy musi uwzględniać przepisy prawa, właściwości stosunki pracy i zasady współżycia społecznego. Aby było ono skuteczne, musi zawierać konkretne określenie ulegających zmianie warunków oraz określenie zgody obu stron na dokonanie zmian. Warto wiedzieć, że nie zawsze możliwa jest zmiana zakresu obowiązków. Brak zgody pracownika oznacza, iż zmiany tej dokonać nie można. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy proponowany zakres obowiązków jest niezgodny z rodzajem omówionej pracy. Wówczas pracownik ma prawo do odmówienia wykonywania takich obowiązków, a pracodawca nie może z tego powodu rozwiązać stosunku pracy.

Warto jednak wiedzieć, że nie zawsze możliwe jest także nieprzyjęcie zakresu obowiązków. Skutki mogą być nieprzyjemne w sytuacji, gdy pracownik odmawia przyjęcia obowiązków, które są zgodne z rodzajem wykonywanej przez niego pracy. Wówczas pracodawca ma prawo do wręczenia pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę. Co ważne, aby porozumienie zmieniające zakres obowiązków było ważne, musi ono zawierać wyłącznie zmiany zgodne z obowiązującym prawem. Oznacza to, że dokument ten nie może wyłączać prawa do wynagrodzenia za czas przestoju lub za pracę w godzinach nadliczbowych, nie może też obniżać wynagrodzenia poniżej kwoty wynagrodzenia minimalnego. Niedopuszczalne jest również wprowadzenia zmian sprzecznych ze stosunkiem pracy, np. pozwalających na nieodpłatne świadczenie pracy.

To może Cię również zainteresować

Czy można rozszerzyć zakres obowiązków pracownika?

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracodawca ma prawo rozszerzyć zakres obowiązków pracownika?

Tak, według art. 22 § 1 Kodeksu pracy przy stosunku pracy pracownik zobowiązany jest do wykonywania pracy wskazanej przez pracodawcę, ten ostatni ma więc prawo dodawać zadania zatrudnionemu, muszą jednak wchodzić w zakres rodzaju pracy określonego w umowie o pracę z tym pracownikiem.

Jakie są obowiązki pracodawcy przy zwiększeniu obowiązków pracownika?

Pracodawca powinien zwiększać zakres obowiązków pracownika tylko o czynności, które dotyczą rodzaju pracy określonego w umowie. Jeśli wykonywanie ich zajmuje pracownikowi więcej czasu, pracodawca musi wypłacić mu wynagrodzenie za nadgodziny. Gdy natomiast obowiązki wykraczają poza rodzaj pracy zatrudnionego, należy złożyć porozumienie zmieniające, które pracownik może odrzucić.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Patrycja Kosek

Dziennikarz

Specjalista digital marketingu, redaktor, copywriter i dziennikarz. Ma prawie 10 lat doświadczenia. Poza pisaniem i korektą zajmuje się zarządzaniem i optymalizacją treści, a także planowaniem i realizacją kampanii marketingowych oraz projektów link outreach na potrzeby SEO.

11 komentarzy

JJRS

JJRS

Proszę napisac, co w sytuacji, kiedy pracownik zatrudniony na etacie wykonuje obowiazki zbieżne dodatkowo i długotrwale ( kilkanascie miesiecy) na nieobsadzonym stanowisku, bez zmiany warunkow umowy, podwyzki, premii, dodatkowo szkoli osoby, z zakresu swojego i z zakresu nieobsadzonego stanowisku.
mag1313

mag1313

Jestem zatrudniony jako operator obrabiarek sterowanych numerycznie. Pracodawca chce dołożyć mi ustawianie i programowanie tychże maszyn oraz szkolenia uczniów i nowych pracowników bez zmiany wynagrodzenia (praca za niewiele ponad najniższą krajowa). I co mam tyrać więcej za mniej???
Giza

Giza

Na pewno dobrym rozwiązaniem jest zawieranie porozumień zmieniających zakres obowiązków pracownika. Dzięki temu pracodawca ma większą swobodę w przypisywaniu pracownikowi nowych zadań, a jednocześnie przestrzega umowy o pracę. Warto tylko zwracać uwagę na wysokość wynagrodzenia w przypadku nałożenia dodatkowych obowiązków.
Prawy i Sprawiedliwy

Prawy i Sprawiedliwy

Co to za przepisy. Dodają pracy i nie podnoszą wynagrodzenia. Chyba dodając mi obowiązków pracodawca na tym zarabia a ja za swoją dodatkową pracę chcę być wynagrodzony adekwatnie. I dziwić się że ludzie kombinują jak mogą i jest taki bajzel. Nadgodzin też nie chcą płacić tylko dni oddawać wtedy kiedy pracodawcy będzie chciał. Era niewolnictwa pracowniczego
Soon

Soon

Myślę, że dobre jest to, że zmiana zakresu obowiązków pracownika wymaga porozumienia obu stron. Pozwala to na uniknięcie sytuacji, w której pracownik zostaje zobowiązany do wykonywania działań, na które się nie zgadza.
Aldona

Aldona

Ciekawy artykuł, ale nie wiem, czy takie rodzenie obowiązków pracownika jest dobre dla jego motywacji. Ja szukam pracy i chciałabym, aby pracodawca w umowie zobowiązywał się do określonego zakresu obowiązków, a w przypadku dodatkowych zadań - do odzwierciedlenia ich w wysokości wynagrodzenia.
Manna

Manna

Według mnie, zwiększenie zakresu obowiązków pracownika powinno odbywać się zgodnie z umową o pracę. To, że pracodawca może polecić dodatkowe zadania, ale tylko te, które mieszczą się w ramach rodzaju pracy z umowy, jest jak najbardziej słuszne. Ważne jest też, aby dodatkowe zadania przekładały się na dodatkowe wynagrodzenie pracownika.
Monter wewnętrznych instalacji sanitarnych.

Monter wewnętrznych instalacji sanitarnych.

A jak wygląda prawo pracy, w przypadku zmuszania pracownika do świadczenia pracy na rzecz innych podmiotów, innych zakładów w godzinach pracy?
Bronek

Bronek

Można pracownikowi rozszerzyć zakres jego obowiązków. To nie zawsze wymaga nowej umowy. Mi rozszerzono obowiązki, ale też moją pensję podwyższono...
pracownica INSP. Pr.

pracownica INSP. Pr.

Pracownik jak już pracuje w zakładzie pracy na konkretnej umowie, zna swoje obowiązki. Wie co ma w pracy robić. Pracodawca ma prawo poszerzyć jemu zakres obowiązków. Nie musi zmieniać umowy, ale "powinien" ale nie musi podnieś wynagrodzenia pracownikowi.
Rekin

Rekin

Wielu pracowników jest tak pochłoniętych własnym światem i nie daje sobie wzajemnie uznania, na jakie zasługują, więc bycie brawami dobrej pracy może utrzymać wysoki poziom motywacji i pokazać bardzo potrzebne uznanie.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.