Przepisy BHP

Umowa cywilnoprawna a przepisy BHP

20 grudnia 2022

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 25 głosów

25 głosów

11 komentarzy
Umowa cywilnoprawna a przepisy BHP
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Warto pamiętać, że przepis ten, choć znajduje się w Kodeksie pracy, dotyczy również tych pracodawców, którzy zatrudniają pracowników w oparciu o umowy cywilnoprawne.

Umowa cywilnoprawna a BHP

Zgodnie z art. 304 § 1 Kodeksu pracy: Pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą. Jednocześnie, co powinien wiedzieć pracodawca, przepisy nie rozstrzygają jednoznacznie, w jaki sposób powinien on wypełnić spoczywający na nim obowiązek. Z tego też względu w praktyce przyjmuje się, że jeżeli rodzaj wykonywanej pracy czy stopień zagrożeń pozwalałby na dopuszczenie — przy umowie o pracę — tylko osób z odpowiednią wiedzą i przeszkolonych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca powinien wymagać od osoby, którą zatrudnia w oparciu o umowę cywilnoprawną odbycia odpowiedniego szkolenia w zakresie bhp.

Video

Szukasz pracy?

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Kielce
Dodana

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Kielce
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł netto / mc
  • Bliżyn
Dodana

Kierowca C+E

WOJTAN TRANSPORT SP.J.

  • 8 000 zł netto / mc
  • Dąbrowa Górnicza
Dodana

Obowiązki pracownika w zakresie BHP przy umowie cywilnoprawnej

Każdy zatrudniony jest zobowiązany do przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa. Ten obowiązek zapisany został w art. 211 Kodeksu pracy.

Wynika z niego, że każdy pracownik musi między innymi:

  • znać przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w odpowiednich szkoleniach czy instruktażach, jak również poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,
  • wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami, stosować się do wydawanych przez przełożonych poleceń i wskazówek,
  • dbać o porządek i stan używanych na danym stanowisku pracy maszyn, narzędzi czy sprzętu,
  • współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w zakresie wypełniania obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

Wynika więc z tego jednoznacznie, że pracodawca może od pracownika zatrudnionego na podstawie umowy cywilnoprawnej wymagać odbycia szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Co więcej, podmiot zatrudniający może również żądać przedstawienia dokumentu, który potwierdzałby, że pracownik poddał się badaniom lekarskim.

O kwestiach BHP decyduje zleceniodawca

O konieczności przeprowadzenia szkolenia czy badań profilaktycznych w każdym przypadku powinien zdecydować podmiot organizujący pracę. Podejmując decyzję, powinien on pamiętać o konieczności zapewnienia zleceniobiorcy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Takie stanowisko potwierdził Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 4 kwietnia 2013 roku (sygn. akt AUa 935/12) wskazując, że choć umowa zlecenie różni się w wielu punktach od umowy o pracę, to jednak nakłada na podmiot zatrudniający obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Temu zaś służy nie tylko przeszkolenie pracownika, ale również wykonanie badań wstępnych. I choć nie ma bezwzględnego obowiązku kierowania wszystkich zleceniobiorców na szkolenia czy badania, to pracodawca powinien zastanowić się, czy swoim działaniem nie naraża na niebezpieczeństwo osoby, którą zatrudnia.

Video

Kwestia odpłatności za BHP przy umowach cywilnoprawnych

Pracownik, który świadczy pracę w oparciu o umowę o pracę, nie jest zobowiązany pokrywać należności za badania wstępne, czy kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. W takim wypadku wszelkie koszty zawsze obciążają pracodawcę i nie ma wyjątków od tej reguły. Nieco inaczej jest w przypadku umów cywilnoprawnych (o dzieło i zlecenie). W takim przypadku podmiot zatrudniający może wystąpić z żądaniem, aby zleceniobiorca partycypował w ponoszonych przez niego kosztach. Wysokość tych kosztów strony powinny ustalić samodzielnie. Z drugiej strony należy wskazać, że jeżeli zawarta pomiędzy stronami umowa nie rozstrzyga tej kwestii, to należy przyjąć, że pracodawca,  jako podmiot, który organizuje pracę i jest zobowiązany do zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy — ponosi również koszty związane z przeszkoleniem zleceniobiorcy.

Umowa cywilnoprawna a przepisy BHP

Każdy pracodawca przed powiększeniem załogi o nowych pracowników powinien zainteresować się także zagadnieniem: umowa zlecenie a badania lekarskie i szkolenie BHP.

Czy przy takim rodzaju zatrudnienia są one wymagane?

  • Nie można jednoznacznie określić, że każda osoba zatrudniona na umowie śmieciowej musi przed pierwszym dniem pracy odbyć badania lekarskie. Najczęściej jest to dobra wola pracodawcy, czy je w ogóle zleci.
  • Trochę inaczej jest z kwestią umowa zlecenie a BHP. Oczywiście nie podlega wątpliwości to, że przepisy BHP dla pracownika powinny być jasne, dlatego, jeśli tylko mamy taką możliwość, to lepiej go w tym zakresie przeszkolić.
  • Obowiązek przeprowadzenia szkolenia BHP nawet dla pracowników na umowach zlecenie pojawia się wtedy, gdy będą oni wykonywać obowiązki wiążące się z zagrożeniem wystąpienia wypadku przy pracy. Ma to miejsce na przykład w przypadku pracy na produkcji czy z kontaktem z chemikaliami, które mogą źle wpłynąć na zdrowie pracownika.

Warto podkreślić, że przepisy bhp w pracy jasno mówią, iż na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, bez względu na to, w jakiej formie zatrudnia swoich pracowników. Dlatego przepisy bhp dla pracownika na umowie zlecenie też mają zastosowanie i każdy przedsiębiorca musi się z nimi zapoznać.

Warto też wiedzieć, że jeśli obowiązki, jakie pracownik zatrudniony na umowie zlecenie mogą w pewien sposób zagrażać jego zdrowiu, jak np. praca w wymuszonej pozycji przy hali produkcyjnej, to w takim przypadku skierowanie pracownika na badania wstępne lekarskie, a następnie okresowe może okazać się niezbędne.

Każdy pracownik, nawet zatrudniony na umowie zlecenie, powinien zostać zapoznany z regulaminem pracy i powinien także orientować się w przepisach i zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy. Tylko w ten sposób będzie mógł wykonywać swoją pracę zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami, stosując się także do poleceń i wskazówek jego przełożonych.

To może Cię również zainteresować

Przepisy BHP – praktyczne zastosowanie

Najczęściej zadawane pytania

Kto płaci za badania lekarskie?

Badania lekarskie są obowiązkowe dla pracowników na umowie o pracę i płaci za nie pracodawca. Przy umowach cywilnoprawnych przeprowadzenie badań lekarskich zależy od pracodawcy.

Czy pracownik na umowie zlecenie powinien przejść szkolenie BHP?

Pracodawca powinien zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy zarówno dla pracowników zatrudnionych na umowie o pracę, jak i dla osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

11 komentarzy

Kapral

Kapral

Dobrze, że przypomina się o konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Dzięki temu pracodawca nie będzie miał wyrzutów sumienia, jeśli wystąpi z żądaniem odbycia szkolenia czy wykonania badań. Pracownik powinien pamiętać, że to dla jego dobra.
Czarek

Czarek

Bardzo interesujący artykuł, który uświadamia, że umowa cywilnoprawna nie zwalnia z obowiązku dbania o bezpieczeństwo i zdrowie pracownika. Daje to nadzieję na znalezienie pracy z tą umową, nie martwiąc się o swoje zdrowie.
Iwona

Iwona

Dobrze, że artykuł przypomina o obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy nawet w przypadku umowy cywilnoprawnej. Często pracodawcy nie zdają sobie z tego sprawy i rezygnują z przeszkolenia pracownika czy badań, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.
Żaneta

Żaneta

Cieszę się, że zatrudnienie na umowę cywilnoprawną nie oznacza braku obowiązku dbania o bezpieczeństwo i higienę pracy. Jest to bardzo ważna informacja dla osób, które szukają pracy na takiej umowie.
Gola

Gola

Bezpieczeństwo i higiena pracy jest zasadniczą częścią jakości procesu pracy w każdych warunkach. Przepisy BHP musi przecież przestrzegać każdy bez względu na to na jakiej umowie działa.
Wanda

Wanda

Ponadto ustawodawca zastrzega, że ​​obowiązki, które pracodawcy i pracownicy muszą spełnić, aby zapewnić bezpieczeństwo pracy i ochronę zdrowia na mocy innych przepisów prawnych, nie są podważane przez ustawę o bezpieczeństwie i higienie pracy.
Wojak Szwejk

Wojak Szwejk

Po zakończeniu oceny ryzyka, ostatnim krokiem przed opracowaniem planu zarządzania ryzykiem w zakresie BHP jest zrozumienie odpowiednich standardów BHP.
Land

Land

Szkolenie wprowadzające jest przeprowadzane przez specjalistę w środowisku pracy, gdy pracownik wyjeżdża do pracy na podstawie instrukcji zatwierdzonych przez pracodawcę.
Barbara232

Barbara232

Powszechne ubezpieczenie zdrowotne łączy dostęp do usług zdrowotnych (promocja zdrowia, profilaktyka, leczenie i rehabilitacja, w tym czynniki, które uwzględniają uwarunkowania zdrowia) niezbędne do osiągnięcia dobrego zdrowia, przy wsparciu finansowym, które zapobiega zubożeniu z powodu złego stanu zdrowia. To też jest ważne.
Ziuta

Ziuta

Bez względu na to jaka jest umowa przeszkolenie BHP to norma. Podobnie jak powinno się informować nawet nie pracowników o tym co należy robić w zakładzie podczas np. wizyty.
utylion

utylion

Nie ma płatności pracownika jeżeli to leży po stronie pracodawcy. Aż bym się zdziwił gdyby takie coś miało mieć miejsce. Dobrze jednak, że można to się dowiedzieć.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.