Spis treści
Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem
Ustawodawca przyznaje pracownikom będącym rodzicami szereg dodatkowych uprawnień. Wśród tych wymienić można m.in. prawo do 2 dodatkowych dni wolnych do opieki nad dzieckiem z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (dotyczy pracowników, którzy mają dzieci do 14 roku życia) czy możliwość odmowy pracy w godzinach nadliczbowych (dotyczy pracowników mających dzieci w wieku do 4 lat). To, czy pracownik zdecyduje się na skorzystanie z takich uprawnień, zależy wyłącznie od niego. Warto jednak wiedzieć, że pracodawca może wymagać złożenia pisemnych oświadczeń. O jakiej treści?
Wniosek o dzień wolny na opiekę nad dzieckiem
Naturalne jest, że pracownik, by otrzymać dzień wolny, musi napisać stosowny wniosek. Warto przy tym zauważyć, że taka informacja jest niezbędna dla pracodawcy, gdyż w przeciwnym razie nie ma on obowiązku udzielić swojemu podwładnemu takich dni. Ustawodawca nie zmusza bowiem pracownika, by wykorzystał on przysługujące mu wolne. W praktyce oznacza to, że rodzice (czy prawni opiekunowie dziecka) mogą, ale nie muszą korzystać z wszystkich uprawnień pracowniczych, jakie zostały przewidziane dla nich z myślą o wychowaniu dzieci.
Wzór wniosku o dzień wolny z tytułu opieki nad dzieckiem nie jest skomplikowany i przypomina każdy podobny dokument. Powinien zawierać przede wszystkim dane pracownika, czas i miejsce sporządzenia wniosku, informację o terminie, którego dotyczy prośba oraz podpis wnioskodawcy.
Mechanik Utrzymania Ruchu
Extral Sp. z o.o.
- Rybnik
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Szczecin
Elektryk Utrzymania Ruchu
Extral Sp. z o.o.
- Rybnik
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Nowy Targ
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Nowy Sącz
Urlopy związane z rodzicielstwem – pamiętaj o poinformowaniu pracodawcy
Z dodatkowych uprawnień przewidzianych dla pracowników wychowujących dzieci skorzystać może każdy z pracujących rodziców. Ustawodawca ustanowił tu jednak ograniczenie. Według niego rodzicom najczęściej nie przysługuje możliwość jednoczesnego korzystania z poszczególnych uprawnień. W praktyce zatem, jeżeli pracują oni w różnych zakładach pracy, muszą złożyć stosowne oświadczenia o braku zamiaru lub zamiarze korzystania z uprawnień rodzicielskich.
Pisemne oświadczenie pracownika o opiece nad dzieckiem podmiot zatrudniający ma obowiązek umieścić w aktach osobowych, dokładniej zaś w ich części B. Ustawodawca nie określił przy tym częstotliwości składania przez zatrudnionych stosownych oświadczeń. Z tego względu duże pole do interpretacji ma pracodawca. Dokonane przez niego ustalenia powinny znaleźć się np. w wewnętrznym regulaminie firmy. Najczęściej też wymaga on, by jego podwładni składali oświadczenia na początku roku kalendarzowego.
Co powinno zawierać oświadczenie o opiece nad dzieckiem?
Zgodnie z art. 1891 Kodeksu pracy: „jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień określonych w art. 148 pkt 3, art. 178 § 2, art. 1821 § 1, art. 183 § 3, art. 186 § 1-3, art. 1867 § 1 i art. 188 może korzystać jedno z nich”. A zatem każde z rodziców powinno złożyć oświadczenie i zawrzeć w nim stosowne dane.
- o zamiarze korzystania z 2 dni opieki na dziecko,
- dotyczące zgody lub odmowy na możliwość jego delegowania poza stałe miejsce pracy,
- dotyczące zgody lub odmowy stosowania przerywanego czasu pracy,
- dotyczące zgody lub odmowy pracy w porze nocnej,
- dotyczące zgody lub odmowy pracy w godzinach nadliczbowych,
- dotyczące zgody lub odmowy pracy powyżej 8 godzin na dobę np. w ruchu ciągłym.
Jednocześnie warto pamiętać o tym, że pracownik zainteresowany np. skorzystaniem z 2 dni opieki na dziecko, może wykorzystać je łącznie lub w różnych terminach. Pracodawca nie może nakazać mu wykorzystania ich w określonym przez siebie terminie.
Uprawnienia rodzicielskie
Uprawnienia związane z rodzicielstwem to przede wszystkim urlopy oraz szczególna ochrona, określona w Kodeksie Pracy. Istnieją m.in. przywileje przewidziane dla matek karmiących. Jeśli kobieta karmi dziecko piersią, to ma prawo do dwóch dodatkowych przerw w pracy – każda z nich trwa 45 minut, przy czym przerwy te mogą zostać udzielone łącznie na wniosek pracownicy. Pewne prawa przysługują już kobietom, które są w ciąży i dotyczą głównie ograniczeń pracodawców co do zlecania prac w określonych okolicznościach.
- pracy w porze nocnej lub w godzinach nadliczbowych,
- wyjazdu w delegacji poza stałe miejsce pracy,
- pracy w systemie przerywanego czasu pracy.
Urlop po porodzie zależny jest od ilości dzieci przy jednym porodzie – na jedno dziecko otrzymuje się 20 tygodni, na dwoje 31 tygodni, na troje 33 tygodnie, na czworo 35 tygodni, na 5 i więcej 37 tygodni. Przed przewidywaną datą porodu można wykorzystać 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Po upływie 14 tygodni urlopu macierzyńskiego można zrezygnować z pozostałej części tego urlopu na rzecz ojca dziecka.
Po urodzeniu dziecka możliwy jest też urlop rodzicielski. Udzielany jest on jednorazowo lub nie więcej niż w 4 częściach, przy czym jedna musi przypadać bezpośrednio po drugiej. Urlop rodzicielski przysługuje do ukończenia 6. roku życia dziecka i ma długość 16 tygodni. Jest on przewidziany zarówno dla matki, jak i dla ojca dziecka.
Zasiłek macierzyński
Ubezpieczona — matka dziecka, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Każdemu z ubezpieczonych — rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z powyższego wymiaru urlopu. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka.
- 100 proc. zasiłku za cały okres korzystania z urlopu macierzyńskiego - w takim przypadku za okres korzystania z urlopu rodzicielskiego oboje rodzice mają prawo do 70 proc. zasiłku
- 81,5 proc. zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, jeśli w ciągu 21 dni złożysz do pracodawcy lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek,
przy czym za okres 9-tygodniowej nieprzenoszalnej części tego urlopu dla ojca dziecka przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Pracownica — matka dziecka może dzielić się z ojcem dziecka korzystaniem z zasiłku w wysokości 81,5%. Jedynie przez pierwsze 9 tygodni korzystania z zasiłku przez ojca dziecka, będzie on otrzymywał go w wysokości 70%.
To może Cię również zainteresować
