Zwolnienie z pracy

Rozdzielność majątkowa - na czym polega? Co daje, jakie niesie skutki - wady i zalety rozdzielności majątkowej w małżeństwie

20 kwietnia 2021

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 7 głosów

7 głosów

8 komentarzy
Rozdzielność majątkowa - na czym polega? Co daje, jakie niesie skutki - wady i zalety rozdzielności majątkowej w małżeństwie
Polskie prawo określa, że zawarcie małżeństwa skutkuje powstaniem wspólnoty majątkowej pomiędzy małżonkami. Mogą oni jednak zdecydować się na rozdzielenie swoich majątków zawierając umowę, która musi posiadać formę aktu notarialnego. Czym jest rozdzielność majątkowa? Jakie są jej rodzaje? Kiedy warto skorzystać z takiego rozwiązania? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule, który stanowi kompendium wiedzy w tym zakresie.

Czym jest rozdzielność majątkowa w małżeństwie?

Rozdzielność majątkowa w małżeństwie oznacza, że każdy z małżonków posiada oddzielny majątek, którym dobrowolnie dysponuje. Mogą oni również zaciągać zobowiązania bez zgody współmałżonka oraz samodzielnie odpowiadają za swoje długi. Mówiąc prostymi słowami rozdzielność majątkowa oznacza, że w małżeństwie nie ma majątku wspólnego. Nie oznacza to jednak, że małżonkowie nie mogą kupić sobie nic wspólnego. Oczywiście jest to możliwe, a taki zakup stanowi wówczas tzw. współwłasność ułamkową.

Jak i kiedy może powstać rozdzielność majątkowa?

Rozdzielność majątkowa w małżeństwie może dobrowolnym postanowieniem małżonków lub przymusową decyzją sądu.

Może ona zostać ustanowiona:

  • w formie intercyzy, czyli umowy małżeńskiej stanowiącej akt notarialny;
  • poprzez przymusowe orzeczenie sądu;
  • z mocy prawa, kiedy jeden ze współmałżonków został ubezwłasnowolniony lub ogłoszona została jego upadłość;
  • w przypadku orzeczenia separacji.

Rozdzielność majątkowa na mocy orzeczenia sądu musi wynikać z zaistnienia ważnych powodów. Mogą nimi być wszystkie sytuacje, które naruszają lub zagrażają interesom współmałżonka lub rodziny.

Małżeńskie umowy majątkowe – do czego służą?

Małżeńskie umowy majątkowe to odzwierciedlenie ustaleń pomiędzy współmałżonkami dotyczących gromadzenia i dysponowania majątkiem w czasie trwania małżeństwa. Jeżeli stosowna umowa nie zostanie zawarta to na mocy polskiego prawa małżonków obowiązuje wspólność majątkowa. Istnieją jednak sytuacje, w których to rozwiązanie nie jest optymalne, w związku z czym para podpisuje umowę majątkową, na mocy której modyfikuje lub wyłącza istniejącą wspólność ustawową.

Odpowiednia umowa w formie aktu notarialnego może zamienić wspólność małżeńska w:

  • rozszerzoną wspólność majątkową;
  • ograniczoną wspólność majątkową;
  • rozdzielność majątkową;
  • rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

Co to jest intercyza? Jakie są jej plusy i minusy

Intercyza czyli majątkowa umowa małżeńska postrzegana jest przez wiele osób jako rozdzielność majątkowa. Jest to błędne stwierdzenie, ponieważ intercyza jako akt notarialny może stanowić nie tylko o rozdzielności, ale również o szczegółowym zakresie wspólności małżeńskiej. W związku z tym można ją definiować jako umowę określająca szczegółowe zasady ustroju majątkowego w małżeństwie, która została zawarta dobrowolnie, a jej moc poświadczył notariusz.

Kolejnym mitem dotyczącym intercyzy jest opinia, że chroni ona bogatszego małżonka na wypadek niewierności drugiej strony. W praktyce umowa małżeńska jest zawierana zazwyczaj w celu ochrony majątku drugiej osoby przed negatywnymi konsekwencjami działań biznesowych czynionych przez jednego małżonka. Z intercyzy korzystają najczęściej przedsiębiorcy, którzy dzięki temu samodzielnie mogą dysponować swoim majątkiem oraz zaciągać zobowiązania bez zgody współmałżonka. Oczywiście w takiej sytuacji współmałżonek nie odpowiada za niepowodzenia w biznesie oraz ewentualne długi, a jego majątek osobisty nie podlega egzekucji.

Szukasz pracy?
Dodana
Dodana
Dodana

Pracownik ds. przetargów

Agencja Zatrudnienia HR SIGMA

  • Bielsko-Biała
Dodana

Altenpfleger/in Brandenburg, Thüringen und Sachsen-Anhalt gesucht

People@Agency

  • 3 600-4 060 € netto / mc
  • Niemcy
Dodana
rozwód z orzeczeniem  o winie

Zastanawiasz się, jakie są negatywne skutki rozdzielności majątkowej? Wadą intercyzy jako rozdzielności majątkowej jest brak możliwości wspólnego rozliczania podatków w małżeństwie. Prawo podatkowe określa, że wspólnych rozliczeń mogą dokonywać wyłącznie małżonkowie pozostający przez pełny rok podatkowy we wspólnocie majątkowej. Minus ten jest szczególnie odczuwalny w przypadku małżeństw o dużej dysproporcji osiąganych dochodów.

Video

Intercyza - czy taka umowa się opłaca?

Odpowiedź na to pytanie zależy od indywidualnej sytuacji danego małżeństwa, źródeł uzyskiwanych dochodów, czy podejmowanych działalności biznesowych. Intercyzę zawierają zazwyczaj przedsiębiorcy, którzy muszą podejmować ryzyko finansowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Odpowiedzialność małżonka prowadzącego działalność gospodarczą może zagrażać bezpieczeństwu finansowemu jego rodziny. Rzadziej dotyczy ona osób pracujących na etacie, ponieważ jest to nieopłacalne ze względów podatkowych.

Należy również wspomnieć, że rozdzielność majątkowa nie wpływa w bezpośredni sposób na dziedziczenie ustawowe pomiędzy małżonkami. Oznacza to, że osoba dziedziczy majątek współmałżonka, do którego za jego życia nie miała żadnych praw.

rozwod a dzieci

Jak jest ustanawiana rozdzielność majątkowa?

Umowa rozdzielności majątkowej zgodnie z polskim prawem musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Samo jej podpisanie może nastąpić przed zawarciem małżeństwa albo już w takcie jego trwania. W tym drugim przypadku majątek małżonków, który do tej pory był wspólny, przekształcony zostaje we współwłasność ułamkową. Udziały do niej są wtedy zaliczane do osobistych majątku małżonków.

Jak przeprowadzić rozdzielność majątkową? Jeżeli dokonujemy tego przed ślubem, wystarczy umówić się na spotkanie z notariuszem, zabierając ze sobą dowody osobiste. Przygotowana przez notariusza umowa o rozdzielności majątkowej wymaga zgodnego poświadczenia woli w formie złożenia podpisów. Jak zrobić rozdzielność majątkową w trakcie małżeństwa? Również należy spotkać się z notariuszem, ale oprócz dowodów osobistych, wymagany jest również akt małżeństwa, oraz dokładny spis wszystkich wspólnych składników majątku wraz z ich wyceną.

Ile kosztuje rozdzielność majątkowa u notariusza?

Zgodnie z obowiązującą obecnie taksą maksymalnych stawek notarialnych za sporządzenie aktu umowy majątkowej – małżeńskiej, małżonkowie zapłacą 400 zł plus podatek VAT 23%, oraz poniosą koszt opłat kancelaryjnych m.in. za przygotowanie odpisów aktu.

Podkreślić należy fakt, że rozdzielność majątkowa nie działa wstecz. Oznacza to, że umowa obowiązuje od momentu jej podpisania lub od terminu, który został w niej wskazany. Rozdzielność nie będzie dotyczyła wierzytelności, które zostały podjęte przed zawarciem umowy. W sytuacji, gdy wierzytelność powstaje po zawarciu intercyzy, to będzie skuteczna, gdy wierzyciel wie o obowiązującej umowie rozdzielności.

Video

Zasady rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków to szczególny rodzaj rozdzielności majątkowej, który polega na tym, że rozdzielność majątków obowiązuje dopóki trwa małżeństwo (lub dopóki trwa rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków w czasie trwania małżeństwa) i w tym czasie każdy z małżonków dysponuje własnym majątkiem. W momencie ustania małżeństwa lub zmiany obwiązującego w nim ustroju następuje wyrównanie dorobków. Z wnioskiem o wyrównanie dorobków ma prawo wystąpić małżonek, który w trakcie trwania rozdzielności zgromadził mniejszy majątek lub otrzymywał niższą pensję. Takie rozwiązanie chroni osoby, które poświęciły prace zawodową na rzecz wychowywania dzieci lub zajmowania się domem.

Rozdzielność majątkowa, a prowadzenie firmy i długi

Z rozdzielności majątkowej korzystają najczęściej przedsiębiorcy, którzy chcą uchronić swoich małżonków przed odpowiadaniem za zobowiązania firmy. W przypadku braku intercyzy wierzyciel ma prawo do egzekwowania należności z majątku wspólnego. Na skuteczność aktu rozdzielności majątkowej wpływ ma przede wszystkim data jego podpisania. Jak już wspomniano intercyza nie działa wstecz, co sprawia, że jej podpisanie w sytuacji, gdy problemy finansowe małżonka już powstały nie ma większego sensu.

Rozdzielność majątkowa w przypadku przedsiębiorców to nie tylko ochrona małżonka, ale również ułatwienie działań biznesowych. Posiadając intercyzę dana osoba może bez wiedzy małżonka dysponować swoim majątkiem osobistym, m.in. zaciągać zobowiązania, czy sprzedawać nieruchomości.

podział majątku

Rozdzielność majątkowa i jej konsekwencje po rozwodzie

Rozdzielność majątkowa nie ma wpływu na fakt uzyskania rozwodu, ponieważ są bada trwałość i zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego. Intercyza ma natomiast znaczenie w przypadku podziału majątku po rozwodzie. Najistotniejszą kwestią jest data jej podpisania, która pozwala określić moment, w którym nastąpiło rozdzielenie majątków. W tym przypadku dzielone są tylko te składniki majątku, których nie objęła rozdzielność, czyli małżeństwo uzyskało je przed podpisaniem intercyzy.

Rozwód małżeństwa, które nie posiadało intercyzy wymusza dokonanie rozdzielności majątkowej. Podział majątku odbywa się w sądzie rodzinnym (razem z rozwodem) lub cywilnym (już po wydaniu wyroku). Małżonkowie mają prawo do przedstawienia zgodnego projektu podziału majątku, który właściwy sąd akceptuje. W przypadku, gdy tego nie zrobią, podziału dokonuje sędzia, na podstawie przedstawionych argumentów i dowodów.

Ile kosztuje rozdzielność majątkowa po rozwodzie?
Dokonanie rozdzielności majątkowej po rozwodzie wiąże się ze stałą opłatą sądową, która wynosi 1000zł. W przypadku zgodnego projektu podziału majątku opłata ta jest niższa i wynosi 300zł. Koszty te reguluje art. 38 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Rozdzielność majątkowa to dobre rozwiązanie dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą, ponieważ dzięki intercyzie jest to znacznie wygodniejsze. Dodatkowo chroni małżonka przed odpowiedzialnością za zobowiązania firmy.

Podsumowanie:
  • Rozdzielność majątkowa w małżeństwie może powstać dobrowolnym postanowieniem małżonków lub przymusową decyzją sądu.
  • Małżeńskie umowy majątkowe określają zasady gromadzenia i dysponowania majątkiem w czasie trwania małżeństwa.
  • Intercyza to akt notarialny określający szczegółowe zasady ustroju majątkowego w małżeństwie, chroniący zwykle majątek jednego małżonka przed konsekwencjami działań biznesowych drugiego.
  • Rozdzielność majątkowa musi być ustanowiona w formie aktu notarialnego, a jej wprowadzenie nie działa wstecz.

Najczęściej zadawane pytania

Czym jest i jak ustanowić rozdzielność majątkową?

Rozdzielność majątkowa to umowa między małżonkami, która każdy z nich posiada odrębny majątek, którym może dowolnie dysponować. Ustanowić można ją dobrowolnie w formie aktu notarialnego lub przymusowo, w skutek decyzji sądu, która musi opierać się na uzasadnionych przyczynach.

Czy rozdzielność majątkowa i intercyza oznacza to samo?

Nie. Intercyza to szersze pojęcie, które określa umowę małżeńską. Rozdzielność majątkowa to jeden z rodzajów intercyzy, oprócz rozszerzonej wspólności majątkowej, ograniczonej wspólności majątkowej oraz rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków.

Czy żona odpowiada za długi męża z działalności gospodarczej?

Żona odpowiada za długi męża wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej jeżeli nie posiadają oni rozdzielności majątkowej oraz w przypadku, gdy wyraziła zgodę na zaciągnięcie takich zobowiązań. W takim przypadku wierzyciel może domagać się spłaty należności z majątku wspólnego. Rozdzielność majątkowa skutecznie chroni współmałżonka przed odpowiadaniem za długi danej osoby.

Czy posiadając rozdzielność majątkową mamy prawo do dziedziczenia po śmierci małżonka?

Tak, ponieważ rozdzielność majątkowa obowiązuje wyłącznie za życia i w trakcie trwania małżeństwa. Śmierć jednego z małżonków automatycznie wygasza umowę małżeńską, co sprawia, że zaczynają obowiązywać ustawowe regulacje dotyczące dziedziczenia.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

8 komentarzy

Alinka

Alinka

Nie wiedziałem, że jest tyle rodzajów rozdzielności majątkowej w małżeństwie! Bardzo przydatny artykuł dla osób, które nie są na bieżąco z tematyką prawną. Dzięki niemu lepiej zrozumiałem, jakie opcje są dostępne i co warto wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o rozdzielności majątkowej.
Bartłomiej Gut

Bartłomiej Gut

Bardzo merytoryczny artykuł, pomagający zrozumieć różne formy rozdzielności majątkowej w małżeństwie. Myślę, że przydatny dla pracodawców zatrudniających małżonków.
Renia

Renia

Ciekawy artykuł, dobrze wyjaśniający kwestie rozdzielności majątkowej w małżeństwie. Na pewno przydatny dla osób, które planują zawarcie małżeństwa w przyszłości.
Warszawiak

Warszawiak

Bardzo interesujący artykuł, omawiający różne aspekty rozdzielności majątkowej w małżeństwie. Myślę, że warto przeczytać go zarówno dla osób będących w związku, jak i tych, którzy dopiero planują założenie rodziny.
Jojo

Jojo

Mam rozdzielność z wyrównaniem majątków i notariusz mówił nam, że dopiero pierwszy czy drugi raz taki spisuje… a duże miasto
Irena

Irena

Czy mając rozdzielność majątkową po śmierci jednego z małżonków dziedziczy się jego emeryturę?
Janusz

Janusz

Ja tam z żoną nie mam rozdzielczości majątkowej ale wiem, że ludzie tak konkretnie się w tym sprawdzają.
Swieta

Swieta

U bogatych bardzo praktykowana rzecz, no ale w kasie nie ma sentymentów. Logiczne, że darmozjad jak się okaże po czasie mógłby egzekwować zbyt wiele.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.