Spis treści
Cyberprzestępcy stosują zaawansowane metody, aby zwabić swoje ofiary i wyłudzić od nich pieniądze. Tworzą wiarygodne historie i profesjonalnie wyglądające strony internetowe, często podszywając się pod renomowane firmy. Korzystają z technologii takich jak boty i oprogramowanie do podszywania się pod numery telefonów, aby dotrzeć do potencjalnych ofiar i wzbudzić ich zaufanie. Korzystają z zagranicznych kont bankowych i kryptowalut, aby ukryć ślady, a w razie podejrzeń oferują fałszywe wyjaśnienia lub tymczasowe wypłaty, aby uspokoić ofiary.
W ostatnim czasie bardzo głośno jest o oszustwach polegających na rozsyłaniu nowym przedsiębiorcom wezwania do zapłaty za zarejestrowanie firmy. Na czym to polega i jak nie dać się nabrać na fałszywe zobowiązania?
Urzędnicy ostrzegają!
Zarówno pracownicy urzędów skarbowych, jak i inni urzędnicy, z którymi ma do czynienia przyszły przedsiębiorca, przestrzegają przed firmami rozsyłającymi wezwanie do zapłaty za wpis do baz mających nazwę łudząco podobną do CEIDG. Jako osoba zainteresowana założeniem firmy, musisz mieć świadomość, że za wpis do rejestru CEIDG nie musisz płacić – taki wpis jest darmowy dla wszystkich przedsiębiorców!
Jak się okazuje, wielu jednak wciąż o tym nie wie. W Polsce każdego dnia rejestrowanych jest ponad 1000 firm. W praktyce podmioty, które wprowadzają świeżo upieczonych właścicieli firm w błąd, wciąż zarabiają na tym procederze – oszuści po prostu korzystają z faktu, że informacje o nowo założonych przedsiębiorstwach są powszechnie dostępne. Sprytnie naśladując oficjalne listy z urzędu, wyłudzają pieniądze.
Czytaj uważnie dokumenty
Jeżeli nie chcesz zapłacić za wpis do bazy, do której (prawie) nikt nie będzie zaglądał, to powinieneś przede wszystkim zapamiętać, że nie jesteś zobowiązany do uiszczania żadnych opłat za założenie działalności gospodarczej. Najlepiej też, z wielu względów, wyrobić sobie nawyk dokładnego zapoznawania się z treścią wszelkich dokumentów, umów i wezwań do zapłaty, które przyjdą na adres firmy. Bądź czujny, w przeciwnym razie konto Twojej nowo założonej firmy może się nagle znacznie uszczuplić.
Lepiej zrozumiesz ryzyko, gdy dowiesz się, na czym dokładnie polega pułapka. Standardowo nową firmę musisz wpisać do rejestru Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) i ta przyjemność nic Cię nie kosztuje.
Zdjęcie wezwania do zapłaty będącego próbą wyłudzenia. Źródło: https://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/7,48726,26886771,kolejne-proby-wyludzenia-pieniedzy-od-nowych-przedsiebiorcow.html
Pomysłowi oszuści rozsyłają natomiast wezwania do zapłaty za wpis do np. Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej i Firm. Jak widzisz, różnica w nazwie jest niewielka, ale to zupełnie inna instytucja, do której zapis jest Ci całkowicie zbędny. Oczywiście dokument jest łudząco podobny do tych otrzymywanych od instytucji publicznej, tym trudniej zorientować się, że to manipulacja.
Dlatego zawsze – zanim wydasz dyspozycję przelewu – powinieneś uważnie zapoznać się z treścią otrzymanego wezwania, sprawdzić dokładnie, jaka instytucja je przesłała, a nawet zweryfikować prawdziwość dokumentu, kontaktując się z właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania urzędem.
Pamiętaj – jako przedsiębiorca będziesz otrzymywał wiele faktur i wezwań do zapłaty. Zanim jednak zapłacisz, powinieneś upewnić się, że płacisz za usługę, z której faktycznie skorzystałeś lub produkt, który otrzymałeś. Współpracujesz z biurem rachunkowym? Wszelkie wątpliwości warto konsultować z jego pracownikami – rozwieją oni twoje wątpliwości.
Wysłałeś pieniądze? Zgłoś się do Ministerstwa Rozwoju
Jeżeli już wysłałeś pieniądze, bo mylnie sądziłeś, że masz taki obowiązek, to powinieneś jak najszybciej zgłosić się do Ministerstwa Rozwoju lub prokuratury. Choć szanse na odzyskanie pieniędzy są niewielkie, to jednak im więcej poszkodowanych się zgłosi, tym większe szanse, że proceder ten już wkrótce będzie historią – i nikt w przyszłości nie zostanie w ten sposób oszukany.
Poza osobami, które już dokonały przelewu na wskazane przez oszustów konto, do wspominanego Ministerstwa Rozwoju i prokuratury mogą również zgłaszać się przedsiębiorcy, którzy otrzymali wezwanie do zapłaty i wstrzymały się z dalszymi krokami. W Ministerstwie takie wezwania są szczegółowo analizowane, a informacje o próbach wyłudzenia pieniędzy od osób prowadzących firmy cyklicznie przekazywane odpowiednim organom.
Oszustwa inwestycyjne
Jednym z rodzajów oszustw, o których również warto zdawać sobie sprawę, będąc przedsiębiorcą, są oszustwa inwestycyjne. Cyberprzestępcy, podając się za wiarygodne agencje inwestycyjne lub doświadczonych doradców finansowych, próbują mailowo lub telefonicznie przekonać rozmówcę do zainwestowania swoich oszczędności w rzekomo „gwarantowane” lub „wyjątkowo zyskowne” inwestycje. Z reguły oferowane są niezwykle atrakcyjne warunki, które są zbyt dobre, by były prawdziwe. Zanim zdecydujesz się na inwestycję, dokładnie sprawdź źródło propozycji. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się z odpowiednimi organami.
Infografika o oszustwach inwestycyjnych. Źródło: https://www.knf.gov.pl/dla_konsumenta/kampanie_informacyjne/cyberoszustwa_inwestycyjne/schematy_oszustw/oszustwa_inwestycyjne
Oszuści wywierają presję, twierdząc, że oferta jest dostępna tylko przez krótki czas, i obiecują wysokie zyski w krótkim okresie. Tworzą fałszywe opinie i referencje, aby uwiarygodnić swoje oferty, oraz używają fałszywych profili w mediach społecznościowych.
Wielu oszustów stosuje schematy Ponziego lub piramidalne, gdzie zyski pierwszych inwestorów są wypłacane z wkładów nowych ofiar. Korzystają z zagranicznych kont bankowych i kryptowalut, aby ukryć ślady, a w razie podejrzeń oferują fałszywe wyjaśnienia lub tymczasowe wypłaty, aby uspokoić ofiary.
Oszuści podają się za pracowników banku
Inną powszechną metodą oszustwa jest podszywanie się za pracownika banku. Oszuści podszywają się pod pracowników banków i wykorzystują skomplikowane metody, aby przekonać przedsiębiorcę do dzielenia się poufnymi danymi bankowymi lub przejąć kontrolę nad jego telefonem. Mogą wysyłać fałszywe wiadomości e-mail lub SMS, a także prosić o instalowanie aplikacji bądź wchodzenie na strony, które wyglądają, jakby pochodziły z oficjalnej strony banku. Proszą o potwierdzenie danych logowania, podanie kodów SMS lub wpisanie swoich danych.
Przykład takiej rozmowy znajdziesz w poniższym nagraniu. Koniecznie posłuchaj jak wiarygodnie może brzmieć telefon od przestępcy.
Bardzo ważne jest, aby zawsze sprawdzać takie wiadomości i nigdy nie udostępniać danych logowania ani kodów SMS przez telefon, e-mail lub wiadomości tekstowe. Nie należy także klikać w linki wysyłane w wiadomości, a zwłaszcza pobierać dokumentów czy aplikacji na prośbę konsultanta czy rzekomego pracownika obsługi banku.
Fałszywe wiadomości
Fałszywe wiadomości są jednym z najpopularniejszych narzędzi używanych przez oszustów. Mogą one przybrać formę e-maili, SMS-ów, wiadomości na portalach społecznościowych, a nawet fałszywych stron internetowych. Zazwyczaj zawierają one link, który prowadzi do fałszywego formularza logowania, lub proszą o udostępnienie poufnych danych. Kluczowe jest umiejętne rozpoznanie tych wiadomości i unikanie klikania w jakiekolwiek linki lub udostępniania informacji bez upewnienia się, że źródło jest wiarygodne.
W ostatnich latach szczególnie popularne stały się oszustwa za pomocą wiadomości na czatach OLX i WhatsApp. Kupujący pod pretekstem zapłaty za transakcję wysyłają link, w którym rzekomo trzeba wpisać swoje dane, by otrzymać przelew za produkt. Manipulacja jest naprawdę dopracowana, bo niekiedy oszuści zamieszczają nawet sfałszowany screen ze strony OLX, informujący o tej nietypowej formie zapłaty.
Próba wyłudzenia pieniędzy poprzez aplikację WhatApp. Źródło: https://blog.home.pl/2021/06/oszustwo-przez-whatsappa-jak-wyglada-wyludzenie-danych-na-olx/
Wszystko to oczywiście nieprawda, dlatego zawsze, gdy sprzedajesz przedmioty w serwisach ogłoszeniowych, kieruj się przede wszystkim informacjami i statusami w panelu użytkownika, a nie wiadomościami na czacie czy nawet e-mailami (te również mogą być sfałszowane na wzór wiadomości od danego serwisu). W razie jakichkolwiek wątpliwości kontaktuj się z obsługą techniczną, zanim klinkniesz w podejrzany link czy wypełnisz inny niż zazwyczaj formularz!
Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości
W przypadku podejrzeń o próbę oszustwa, ważne jest szybkie zgłoszenie tego do odpowiednich organów ścigania. W Polsce Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC) prowadzi działania przeciwko cyberprzestępczości i udziela porad dotyczących ochrony przed oszustwami online. CBZC stale monitoruje i analizuje przypadki cyberprzestępczości, takie jak oszustwa internetowe, wyłudzenia danych, fałszywe wiadomości i inne metody oszustwa online. Działania CBZC obejmują także edukację i informowanie publiczności o nowych zagrożeniach i sposobach ochrony przed nimi.
Rodzaj Oszustwa | Opis | Strategie zapobiegania |
---|---|---|
Oszustwa inwestycyjne | Oszuści podają się za wiarygodne agencje inwestycyjne, proponując "gwarantowane" inwestycje. | Dokładna weryfikacja źródła propozycji przed dokonaniem inwestycji. |
Oszuści podają się za pracowników banku | Oszuści podszywają się pod pracowników banków, prosząc o potwierdzenie danych logowania lub kody SMS. | Nigdy nie udostępniaj danych logowania ani kodów SMS przez telefon, e-mail lub wiadomości tekstowe. |
Fałszywe wiadomości | Oszuści wysyłają fałszywe wiadomości e-mail, SMS lub na portalach społecznościowych, aby wyłudzić poufne dane. | Unikaj klikania w linki lub udostępniania informacji bez upewnienia się, że źródło jest wiarygodne. |
Zgłoszenie do Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości | W przypadku podejrzeń o próbę oszustwa, zgłoszenie do CBZC jest kluczowe. | Szybkie zgłoszenie podejrzeń do CBZC oraz śledzenie ich porad dotyczących ochrony przed oszustwami online. |
To może Cię również zainteresować
Formy prowadzenia działalności gospodarczej – wybierz odpowiednią dla siebie