Własna firma

A może samozatrudnienie?

21 lutego 2024

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 9 głosów

9 głosów

7 komentarzy
A może samozatrudnienie?
W ostatnich latach coraz większa grupa pracodawców proponuje swoim podwładnym przechodzenie z umowy o pracę na samozatrudnienie. Jakie plusy i minusy takiej decyzji można wyliczyć? Czy współcześnie rzeczywiście opłaca się pracować na własny rachunek?

Zatrudnienie pracownika na umowę o pracę

Zatrudnienie pracownika na umowę o pracę wiąże się z szeregiem opłat, jakie musi ponieść pracodawca. Część podmiotów zatrudniających, chcąc obniżyć koszty zatrudnienia, proponuje swoim pracownikom przejście na umowy cywilnoprawne lub samozatrudnienie. Ta ostatnia forma pracy staje się coraz popularniejsza, choć część osób podkreśla, że prowadzenie własnej działalności nie jest pozbawione minusów. Wśród tych wymienić należy przede wszystkim mniejszą ochronę i konieczność samodzielnego pilnowania spraw formalnych. Czy warto rozważyć samozatrudnienie?

Kiedy etat, kiedy firma?

O samozatrudnieniu mowa wówczas, gdy osoba, która prowadzi działalność gospodarczą, zawiera również umowę o świadczeniu usług i to w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Z całą pewnością można powiedzieć, że zwłaszcza z punktu widzenia obciążeń podatkowych praca na własny rachunek jest opłacalna. Mowa tu o tym, że taki pracownik może zaoszczędzić nie tylko na podatku dochodowym, ale również na odliczeniach VAT, których dokonuje, nabywając towary lub usługi. Z drugiej strony, jak wspomniano, to również konieczność dopełnienia licznych formalności. Osoba prowadząca działalność zawsze musi pamiętać o konieczności wystawienia faktur i ich prawidłowym rozliczeniu.

Osoby, które rozpoczynają prowadzenie własnej firmy, mogą liczyć na szereg ulg. Te wiążą się choćby możliwością opłacania niższych składek w okresie do 24 miesięcy od uruchomienia firmy. Choć nie dla wszystkich taka ulga jest przewidziana, to większość pracowników, którzy nie prowadzili dotychczas firmy, może być pewna, że będzie mogła z niej skorzystać.

Więcej pracy, większy zysk

Bez wątpienia atutem założenia własnej firmy jest możliwość wykonywania pracy nie tylko dla byłego pracodawcy, ale również innych podmiotów działających na rynku. Trzeba jednak przy tym uważać. Okazuje się, że część zatrudniających, wykorzystując nieznajomość prawa przez osoby, które zdecydowały się na założenie własnej działalności, zamieszcza klauzulę o zakazie konkurencji. W takim przypadku, jeżeli samozatrudniony podejmie dodatkowe działania na rzecz innych podmiotów działających w podobnej branży, naraża się na odpowiedzialność i najczęściej musi wypłacić stosowne odszkodowanie byłemu pracodawcy. Inaczej mówiąc, tylko pozornie taka współpraca będzie bardziej elastyczna niż dotychczas.

Może się zatem okazać, że początkowe założenie o możliwości wykonywania usług dla różnych podmiotów będzie przez wspomniany zakaz konkurencji niemożliwe do zrealizowania.

Przed podjęciem decyzji o samozatrudnieniu, dokładnie przeanalizuj potencjalne zalety, wady oraz pułapki tej formy pracy.

Urlop? Może być problem

Szukasz pracy?

Stolarz

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana

Kierowca C+E

WOJTAN TRANSPORT SP.J.

  • 8 000 zł netto / mc
  • Dąbrowa Górnicza
Dodana

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł netto / mc
  • Bliżyn
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500 zł brutto / mc
  • Kajetanów
Dodana

Gdy mowa o minusach samozatrudnienia, osoby, które w ten sposób pracują, wskazują przede wszystkim na uprawnienia pracownicze. Dzieje się tak dlatego, że osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych nie przysługuje urlop. Z drugiej strony, samozatrudniony może samodzielnie decydować o tym, kiedy będzie wypoczywał. Istotne jest tu jednak to, że nikt mu za odpoczynek nie zapłaci. Warto też wskazać, że pod tym względem samozatrudnienie jest mniej korzystne dla kobiet, brak tu urlopu wychowawczego, czy przerw na karmienie piersią.

A może ubezpieczenie?

Osoby, które boją się ryzyka, powinny pamiętać o możliwości wykupienia ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Ma ono duże znaczenie, zwłaszcza gdy mowa o pracownikach, którzy wcześniej nie prowadzili firmy i boją się ponoszenia ewentualnych skutków za prowadzoną przez siebie działalność. W takiej sytuacji wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia wydaje się być najbardziej racjonalnym rozwiązaniem. Z całą pewnością spełni swoją funkcję na początkowym etapie prowadzenia firmy, potem, zgodnie z własnymi potrzebami, można je przedłużyć lub z niego zrezygnować.

Samozatrudnienie to duża odpowiedzialność

Samozatrudnienie wiąże się z ogromną odpowiedzialnością. Trzeba pamiętać, że osoby, które dotychczas wykonywały pracę na podstawie umowy o pracę były odpowiednio chronione, między innymi okresem wypowiedzenia. Współpracując z byłym pracodawcą, nie można na taką ochronę liczyć, gdyż takie umowy można rozwiązać w każdej chwili (jest to zgodne z Kodeksem cywilnym). W praktyce oznacza to, że z dnia na dzień osoba, która zdecydowała się założyć firmę, może zostać bez pracy, jeżeli jej były pracodawca (a obecny kontrahent) wypowie umowę. Właśnie z tego względu tak istotne jest, aby dokładne przemyśleć opcję samozatrudnienia i ewentualnie opracować strategię, która pomoże utrzymać się na rynku.

Zacząć należy od wyjaśnienia, czym jest samozatrudnienie. Przez to pojęcie rozumie się prowadzenie przez osobę fizyczną własnej działalności gospodarczej (jednoosobowej, która została wpisana do ewidencji). Samozatrudnienie polega przy tym na świadczeniu pracy na podstawie umów o współpracy, np. umowy o dzieło. Zgodnie z przepisami, działalność takiej osoby jest regulowana przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Wszystko dlatego, że wykonuje ona pracę na własny rachunek i na własne ryzyko. Co więcej, współpracować może nie tylko ze swoim byłym szefem, lecz także z innymi podmiotami działającymi na rynku. Inaczej mówiąc, taka osoba może mieć więcej niż jedno źródło dochodu.

Zalety Samozatrudnienia Wady Samozatrudnienia Pułapki Samozatrudnienia
Elastyczność harmonogramu Niepewność dochodów Możliwość przepracowania
Samodzielne zarządzanie finansami firmy Poczucie izolacji Kwestie związane z ubezpieczeniem
Realizacja własnych pasji Wymóg większej odpowiedzialności Problemy z płynnością finansową

Czy samozatrudnienie się opłaca?

Osoby rozważające samozatrudnienie mogą zastanawiać się, czy będzie się im ono opłacać. Pierwszym i często ostatnim klientem takiego podmiotu jest jego były pracodawca. Trzeba jednak wiedzieć, że ani były szef, ani przepisy nie ograniczają samozatrudnionego w tym, by świadczył pracę tylko na rzecz jednej firmy. W praktyce zatem może on dobierać sobie kontrahentów, może również dowolnie wybrać czas i miejsce pracy. W efekcie jest mniej ograniczony niż na etacie, co może przyczynić się do zwiększenia jego dochodów miesięcznych.

Samozatrudniony, przynajmniej przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności gospodarczej, płaci niższe niż etatowiec składki na ubezpieczenie społeczne. W praktyce zatem ma szansę zarabiać więcej niż na etacie, nawet jeżeli dochody utrzyma na tym samym poziomie co dotychczas. To kolejny powód, dla którego warto rozważyć możliwość założenia własnej działalności gospodarczej.

Video

Trzeba jednak pamiętać, że osoba samozatrudniona musi liczyć się z dodatkowymi wydatkami, których nie ponosiła na etacie. Do takich zaliczyć należy np. koszty opłacenia księgowej. Większość osób rozpoczynających działalność gospodarczą jest przerażona ilością formalności. Jeżeli dodać do tego fakt zmieniania się z miesiąca na miesiąc poszczególnych przepisów, może okazać się, że – przynajmniej w początkowej fazie działalności – konieczna będzie współpraca z biurem rachunkowym. A to kosztuje.

Innym kosztem może być np. potrzeba wynajęcia lokalu. Większość początkujących przedsiębiorców stara się znaleźć tanie rozwiązanie. Takim może być np. wynajem pomieszczenia współdzielonego z innymi firmami lub korzystanie z biur na godziny (takie najczęściej są w większych miastach).

Do odważnych świat należy

Pracownik, który nie spełnia się na etacie i jest przedsiębiorczy, powinien pomyśleć o samozatrudnieniu. Taka forma pracy pozwala wykazać się tym, którzy chcą czegoś więcej niż tylko bezpiecznej posady i pensji na rachunku bankowym każdego 10. dnia miesiąca. Dobry biznesplan oraz racjonalne oszacowanie zysków i strat pozwoli na uruchomienie działalności, która będzie się po prostu opłacać.

5 ciekawostek i dodatkowych informacji o samozatrudnieniu

  • Według GUS w 2022 roku w Polsce było 2,9 mln osób samozatrudnionych, co stanowiło 18,5% wszystkich pracujących. 
  • W 2022 roku, aż 56% osób samozatrudnionych deklarowało, że wybrało tę formę zatrudnienia z powodu możliwości realizacji własnych pasji. 
  • 30% osób samozatrudnionych pracuje powyżej 40 godzin tygodniowo, a 15% więcej niż 50 godzin tygodniowo. 
  • Ciekawym faktem jest, że samozatrudnieni są bardziej zadowoleni z życia. Według badania przeprowadzonego przez Eurostat, aż 78% osób samozatrudnionych w Polsce jest zadowolonych z życia, podczas gdy wśród pracowników etatowych wskaźnik ten wynosi 71%. 
  • Według badań Eurostatu, samozatrudnione kobiety stanowią jedynie 33% wszystkich samozatrudnionych w Polsce, co pokazuje, że nadal jest wiele do zrobienia w kwestii równości płci na tym polu.

Najczęściej zadawane pytania

Jakie są zalety samozatrudnienia?

Zalety samozatrudnienia obejmują elastyczność harmonogramu, możliwość samodzielnego zarządzania finansami firmy i realizację własnych pasji.

Jakie są wady samozatrudnienia?

Do wad samozatrudnienia można zaliczyć niepewność dochodów, poczucie izolacji i wymóg większej odpowiedzialności.

Jakie pułapki mogą czyhać na osobę samozatrudnioną?

Pułapkami samozatrudnienia mogą być możliwość przepracowywania, kwestie związane z ubezpieczeniem społecznym i problemy z płynnością finansową.

Czy samozatrudnienie jest dla każdego?

Nie każdy czuje się komfortowo, będąc samozatrudnionym. Wymaga to większej odpowiedzialności, zarządzania czasem i radzenia sobie z niepewnością dochodów.

Co powinienem wiedzieć, zanim zdecyduję się na samozatrudnienie?

Przed podjęciem decyzji o samozatrudnieniu, warto dokładnie przeanalizować potencjalne zalety, wady oraz pułapki tej formy pracy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

7 komentarzy

Menaka

Menaka

Pomysł na firmę jest dobrym rozwiązaniem. Wszystko trzeba tylko dobrze zorganizować i stworzyć właściwy biznesplan.
Alka

Alka

Najlepiej mieć pomysł i środki i wiedzieć jak w tym działać to wtedy owszem może się uda.
Witek

Witek

Wiele ludzi chciałoby zarabiać na swoje i dobrze na tym wychodzić, jednak potrzeba także mocno przebić się ze swoim pomysłem, rozpoznawalnością oraz całą resztą rzeczy. Rynek jest bardzo szeroki. Konkurencja jest tutaj dość duża.
internauta Wawaczek 43

internauta Wawaczek 43

Samozatrudnienie to zjawisko, które rozwija się w zastraszającym tempie. Etat czy samozatrudnienie-- co lepsze??? Samozatrudnienie to świetny sposób na to, aby zyskać swobodę na rynku pracy, zarabiać więcej i samemu decydować o tym, jak spożytkować zarobione pieniądze. Posłużyłem się informacjami z internetu. A to fragment z artykułu" Samozatrudnienie wiąże się z ogromną odpowiedzialnością".
most

most

Teraz prosto to zrobić tylko trzeba przemyśleć wszystkie za i przeciw. Łatwo założyć firmę, ale trzeba także umieć na nią zarobić i utrzymać się na rynku. To już trudniejsze.
Klaudyna

Klaudyna

Dzisiaj to nie problem. Najważniejsze by założenie firmy pozwalało na zarabianie na swoje codzienne potrzeby. Jak z tym wiemy wiele różnych czynników ma na to wpływ.
Kasia

Kasia

Samemu założyć firmę nie problem. Problem jest by mieć pomysł na działalność i osiągać realne wynagrodzenie. Promocyjny zus to tylko dwa lata a potem to 3 razy więcej.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.