Spis treści
Pracownicy z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności, którzy przepracowali rok od momentu zdiagnozowania niepełnosprawności, mają prawo do dodatkowego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest płatny na takich samych warunkach jak standardowy urlop wypoczynkowy przewidziany przez kodeks pracy.
Jeśli taki dodatkowy urlop nie zostanie wykorzystany przed zakończeniem zatrudnienia, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Zasady korzystania z tego urlopu są identyczne, jak w przypadku zwykłego urlopu wypoczynkowego.
Kto i o ile dni dłużej odpoczywa?
Pracownicy z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością mają prawo do 10 dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego rocznie, oprócz standardowego urlopu, który wynosi 20 lub 26 dni.
Ten dodatkowy urlop nie jest dostępny, jeśli zatrudniony ma więcej niż 26 dni urlopu rocznie lub ma prawo do dodatkowego urlopu na innych zasadach niż te określone w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Jeśli inne przepisy przewidują mniej niż 10 dni wolnego, pracownik może skorzystać z pełnych 10 dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego.
Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności nie kwalifikują się do tego dodatkowego urlopu.
Kiedy pracownik nabywa prawo do dodatkowego urlopu?
Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu pracownik z niepełnosprawnością nabywa po przepracowaniu roku liczonego od dnia po wydaniu stosownego orzeczenia. W kolejnych latach nabywa on prawo do urlopu „z góry”, z datą początkową 1 stycznia.
Pracownik z niepełnosprawnością nie musi składać wniosku o przyznanie mu dodatkowego urlopu – to w interesie pracodawcy jest właściwe policzenie dni wolnych przysługujących zatrudnionemu.
O czym należy pamiętać przy udzielaniu urlopu osobie z niepełnosprawnością?
Pracownik z niepełnosprawnością, który został zaliczony do umiarkowanego lub też znacznego stopnia niepełnosprawności, nie musi występować do pracodawcy o przyznanie mu dodatkowego urlopu. Takie stanowisko podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2009 roku, sygn. akt II PK 339/04. To w interesie pracodawcy pozostaje właściwe policzenie dni wolnych, które przysługują zatrudnionemu. Nabycie uprawnień zwiększać będzie wymiar urlopu wypoczynkowego odpowiednio z 20 do 30 dni lub też z 26 do 36 dni.
O czym powinien jeszcze pamiętać pracodawca, który zdecydował się na zatrudnienie osoby niepełnosprawnej? Zobacz: Zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego.
Na czym polega skorzystanie z urlopu przez osobę z niepełnosprawnością?
Korzystanie z urlopu przez pracowników niepełnosprawnych odbywa się na tych samych zasadach, co w przypadku pełnosprawnych. Zatrudniony musi złożyć wniosek, w którym wskaże, w jakich terminach chce wykorzystać przysługujące mu dni wolne.
Pracodawca zgodzić się na urlop pracownika lub odmówić i zaproponować wolne w innym terminie. Warto też pamiętać, że zwłaszcza w średnich i dużych przedsiębiorstwach podmiot zatrudniający może wprowadzić konieczność wypełniania planu urlopowego. Wówczas także pracownik z niepełnosprawnością jest zobowiązany korzystać z urlopu zgodnie z ustalonym harmonogramem.
Co z urlopem osoby z niepełnosprawnością, gdy ustaje stosunek pracy?
Pracodawcę obowiązuje ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Gdy przepisy tej ustawy nie regulują danej kwestii, należy odwołać się do ogólnych zasad kodeksu pracy. To oznacza, że w momencie rozwiązania umowy, pracodawca musi przestrzegać zasady proporcjonalności w zakresie urlopu wypoczynkowego. Czym ona jest?
Zasada proporcjonalności oznacza, że pracownik niepełnosprawny ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy proporcjonalnie do czasu przepracowanego w danym roku kalendarzowym.
Na przykład, jeśli pracownik przepracował tylko część roku, a zakończenie stosunku pracy następuje przed wykorzystaniem przysługującego mu urlopu, ma prawo do otrzymania wynagrodzenia za dni urlopu, które nie zostały wykorzystane.
Proporcjonalność urlopu wypoczynkowego jest zatem mechanizmem, który zapewnia sprawiedliwe traktowanie pracowników w sytuacji zakończenia zatrudnienia, umożliwiając im otrzymanie rekompensaty za niewykorzystane świadczenia urlopowe. Jest to szczególnie ważne w kontekście ochrony praw pracowniczych osób niepełnosprawnych, dla których dodatkowe dni urlopu są formą wsparcia w związku z ich stanem zdrowotnym.
Jak wyliczyć urlop osoby z niepełnosprawnością?
Z punktu widzenia pracodawcy istotne jest, że pracownik z niepełnosprawnością znaczną i umiarkowaną nie może być zatrudniony zarówno w porze nocnej, jak i godzinach nadliczbowych. Wyliczenie wymiaru urlopu pracownika z niepełnosprawnością powinno być stosunkowo łatwe, gdyż jego czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Podstawą prawną jest w tym przypadku art. 15 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Podsumowanie
Praca z osobami niepełnosprawnymi wymaga od pracodawców szczególnej uwagi i empatii. Dzięki dodatkowym dniom urlopu pracownicy ci mogą czerpać radość i regenerować siły, co przekłada się na ich zadowolenie i efektywność w pracy. Pamiętajmy, że każde działanie na rzecz lepszego dostosowania miejsca pracy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami buduje pozytywną atmosferę i świadczy o szacunku do wszystkich pracowników. W końcu, w zrównoważonym świecie pracy, empatia i wsparcie są kluczem do sukcesu.
To może Cię również zainteresować