Spis treści
Gospodarka bardzo mocno ucierpi na pandemii koronawirusa i jedną z najważniejszych kwestii obok ochrony ludzkich żyć jest też zapewnienie przetrwania przedsiębiorstwom. Ludzie po pokonaniu wirusa muszą mieć pracę i zarobki pozwalające im na godne życie. Wielu przedsiębiorców nie będzie w stanie przetrwać o własnych siłach i właśnie dlatego tak ważna jest pomoc państwa. Jak polski rząd planuje pomóc lokalnym firmom? Przyjrzyjmy się wybranym pomysłom polityków na uratowanie polskiej gospodarki.
Koronawirus – tarcza antykryzysowa
Rząd postawił sobie za cel w obliczu pandemii koronawirusa ochronę miejsc pracy i zapewnienie bezpieczeństwa finansowego oraz zdrowotnego obywateli i firm. Spełnieniu tych celów ma służyć właśnie tarcza antykryzysowa. Pakiet ma osiągnąć szacunkowo wartość co najmniej 10% PKB.
Pakiet dotyczący tarczy antykryzysowej zawiera:
- projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (specustawa);
- projekt ustawy o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców (polityka nowej szansy);
- projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju (PFR).
Rząd przygotował pakiet antykryzysowy rozwiązań mających przeciwdziałać gospodarczym skutkom pandemii koronawirusa. Wprowadzenie proponowanych zmian zaakceptował parlament w głosowaniu zdalnym i teraz pozostaje czekać, aż postanowienia tych form pomocy wejdą w życie.
Aktualny projekt ustawy zgłoszony do Senatu jest dostępny pod adresem (stan na 29.03.2020):
https://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/senatdruki/10769/druk/96.pdf.
Co daje pakiet antykryzysowy przedsiębiorcom?
Od kilku dni rząd ustala szczegóły dotyczące wsparcia pracodawców i pracowników w tym trudnym okresie. Jakie są najważniejsze postanowienia zawarte w projekcie tarczy antykryzysowej dla przedsiębiorców?
Państwo pokryje składki ZUS przez 3 miesiące
Państwo ma przejąć opłacanie składek na ZUS przez 3 miesiące od mikrofirm zatrudniających do 9 pracowników (dotyczy to wszystkich pracowników przedsiębiorstwa na dzień 29.02.2020). Z pomocy skorzystają mikrofirmy zgłoszone jako płatnicy przed 01 lutym 2020 roku. (Art. 31zo) Składki zostaną także opłacone za samozatrudnionych prowadzących działalność przed 1 lutego 2020 roku. Warunkiem jest, że przychody z działalności jednoosobowej nie będą wyższe w lutym 2020 roku niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku. Dofinansowanie ma pochodzić z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP).
Zaktualizowane informacje na ten temat i szczegóły o tym, jak otrzymać zwolnienie z ZUS znajdziesz w artykule: Tarcza antykryzysowa - zwolnienie z opłacania składek ZUS.
Gwarantowane świadczenie od ZUS
Ustalono także, że osoby samozatrudnione, a także zatrudnione na umowie zlecenie lub o dzieło otrzymają świadczenie miesięczne w kwocie do ok. 2 000 zł. Wypłata gwarantowanego świadczenia miesięcznego z ZUS będzie stanowiła około 80% minimalnego wynagrodzenia.
Dofinansowane wynagrodzenia
Kolejną formą wsparcia przedsiębiorców ma być tzw. postojowe, czyli dofinansowanie wynagrodzeń pracowników ze środków FGŚP oraz możliwość skrócenia czasu pracy. Należą się one przedsiębiorcom w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu, w przypadku spadków obrotów gospodarczych według następującego klucza:
- spadek o nie mniej niż 15%, obliczony w formie stosunku łącznych obrotów w ciągu dwóch kolejnych miesięcy w okresie po 01.01.2020 r. do łącznych obrotów z analogicznych dwóch miesięcy roku ubiegłego. Spadek musi wystąpić w następstwie wystąpienia COVID-19,
- spadek o nie mniej niż 25%, obliczony w formie stosunku łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca w okresie po 01.01.2020 r. w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.
Pracodawcy muszą wypłacić pracownikom objętym przestojem ekonomicznym wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ze środków FGŚP zostanie wypłacone dofinansowanie w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia plus składki na ubezpieczenie społeczne należne od pracodawcy.
Przedsiębiorca obniżający wymiar czasu pracy w związku ze spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia koronawirusa może obniżyć wymiar czasu pracy pracownika o 20%, ale nie więcej niż do 0,5 etatu. Przy czym warto podkreślić, że
Wnioski o przyznanie świadczeń mogą być składane do Dyrektorów Wojewódzkich Urzędów Pracy. Oba świadczenia będą przysługiwały przez okres 3 miesięcy od podpisania umowy o wypłatę świadczeń. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia przedłużyć ten okres w celu przeciwdziałania skutkom gospodarczym pandemii COVID-19.
Szczegółowo o zasadach przyznawania dofinansowania do wynagrodzeń piszemy w tym materiale: Tarcza antykryzysowa - jak uzyskać dofinansowanie do wynagrodzeń pracowniczych?
Elastyczny czas pracy
Pracodawca dotknięty skutkami epidemii koronawirusa będzie też mógł skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracowników z 11 godzin do 8 godzin. Należy jednak oddać pracownikowi równoważny odpoczynek w okresie 8 tygodni. Tygodniowy czas odpoczynku może zostać skrócony z 35 do 32 godzin. W porozumieniu ze związkami zawodowymi bądź pracownikami pracodawca może też wydłużyć dobowy wymiar czasu pracy do 12 godzin, natomiast okres rozliczeniowy może zostać przesunięty do 12 miesięcy.
Wsparcie branży turystycznej
Projekt tarczy antykryzysowej ma także wspomóc firmy z obszaru turystyki i rekreacji: zakłada przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta w przypadku niemożności zorganizowania wydarzenia z powodu epidemii. Dotychczasowy termin zwrotu wpłat wynosi 14 dni, ale zostanie wydłużony do 180 dni.
Przedłużenie bankowych kredytów obrotowych
Pakiet dot. tarczy antykryzysowej zakłada też umożliwienie obliczania zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 roku. Sektor bankowy już zadeklarował gotowość do przedłużania kredytów obrotowych przy zmianie regulacji.
Doczytaj także o innych możliwościach dla małych przedsiębiorców: Tarcza antykryzysowa - dofinansowanie do kosztów prowadzenia działalności.
Program antykryzysowy dot. koronawirusa – co jeszcze zawiera?
Powyższe ustalenia to najważniejsze punkty opracowywanego przez rząd pakietu, jednak zawiera on więcej szczegółowych założeń, które mają wejść w życie. Projekt tarczy antykryzysowej zakłada bowiem również takie rozwiązania, jak:
- ochronę konsumentów przed nadmiernym wzrostem cen i innymi nieuczciwymi praktykami,
- czasowe zniesienie opłaty prolongacyjnej w należnościach skarbowych i ZUS-owskich,
- umożliwienie odliczenia od dochodu darowizn na przeciwdziałanie COVID-19,
- korzystne zasady rozliczania straty,
- wsparcie w refinansowaniu umów leasingowych dla firm transportowych,
- umożliwienie sklepom objętym zakazem handlu w niedzielę przyjmowania i wykładania towaru w te dni,
- obniżenie o 90% czynszów najemców lokali i tzw. wysp w galeriach handlowych na czas zakazu normalnego funkcjonowania,
- przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla cudzoziemców,
- zwolnienie z umownych kar za opóźnienia związane z koronawirusem przy realizacji przetargów,
- odstąpienie gmin od pobierania podatku od nieruchomości od firm tracących płynność finansową w związku z epidemią koronawirusa,
- gwarancje de minimis z BGK,
- dopłaty BGK do odsetek,
- fundusze płynnościowe BGK, PFR i KUKE, oraz wprowadzenie możliwości uzyskania przez średnie i duże firmy z funduszu PFR Inwestycje podwyższenia kapitału lub finansowania w postaci obligacji.
Skutki koronawirusa i polityka drugiej szansy
Obecna sytuacja epidemiologiczna doprowadziła wiele firm do zarządzenia przymusowych postojów. Inne musiały znacząco ograniczyć swoją działalność, a jeszcze inne po prostu straciły na czas pandemii klientów tracąc większość swoich dochodów. Taka sytuacja oznacza nie tylko brak dochodu, ale także pogłębianie się zadłużenia. Tarcza antykryzysowa ma za zadanie zminimalizowanie tego negatywnego skutku.
Rządowy projekt zakłada zastosowanie polityki drugiej szansy, czyli postępowania pozwalającego na łagodne przejście procesu restrukturyzacji małych i średnich firm w czasie pandemii. Opracowane przez rząd kroki mają pozwolić najmniejszym przedsiębiorstwom na ponowny start po zażegnaniu zagrożenia koronawirusem.
- przesunięcie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń w marcu i kwietniu 2020 r. do 1 czerwca 2020 r.
- przesunięcie obowiązku składania nowego pliku JPK_VAT przez duże firmy z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r.,
- przesunięcie matrycy VAT z 1 kwietnia na 1 lipca 2020,
- odroczenie podatku od sprzedaży detalicznej do 1 stycznia 2021 r.,
- możliwość odroczenia badań urządzeń technicznych z zachowaniem możliwości maksymalnej eksploatacji na okres maksymalnie 6 miesięcy,
- wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31 grudnia 2020 r.
Tak się prezentują najważniejsze zagadnienia tarczy antykryzysowej przygotowywanej przez polski rząd. Proponowane rozwiązania z pewnością pomogą, ale też słychać głosy krytykujące pewne posunięcia. Najbardziej dyskusyjne są odroczenia pewnych opłat zamiast ich całkowitego zniesienia na okres postoju wywołanego walką z koronawirusem.
Czy tarcza antykryzysowa pozwoli przetrwać polskim przedsiębiorstwom? Trudno powiedzieć, jak bardzo ucierpi gospodarka i na ile propozycje rządzących będą pomocne. Z pewnością kluczowe znaczenie będzie miał tu czas, jaki będzie potrzebny do zwalczenia epidemii. Dopiero po zapewnieniu bezpieczeństwa ludziom gospodarka będzie mogła zaliczyć ponowny rozruch i wrócić na pierwotne tory. Wtedy się przekonamy, czy pakiet pomocy zdał egzamin.
Przeczytaj omówienie elementów pakietu antykryzysowego, m.in. artykuł: Tarcza antykryzysowa - pożyczki dla mikroprzedsiębiorców, odroczenie zaliczek na podatek i świadczenie postojowe.
- Tarcza antykryzysowa ma na celu ochronę miejsc pracy i zapewnienie bezpieczeństwa finansowego oraz zdrowotnego obywateli i firm.
- Pakiet ma osiągnąć szacunkowo wartość co najmniej 10% PKB i zawiera trzy projekty ustaw dotyczące pomocy publicznej, zmiany ustawy o systemie instytucji rozwoju oraz szczególnych rozwiązań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
- Pakiety składają się z różnych form pomocy dla przedsiębiorców, między innymi: pokrycie składek ZUS przez 3 miesiące dla mikrofirm, gwarantowane świadczenie od ZUS dla osób samozatrudnionych i możliwość skrócenia czasu pracy.
- Rząd dąży do wprowadzenia projektów w życie, ale ich realizacja zależy od przebiegu pandemii i podejmowanych decyzji władz.