Spis treści
Z artykułu dowiesz się:
- czym jest Lean Management
- na czym polega metodyka Lean
- jakie zalety i wady posiada metodyka Lean Management
Przeczytaj także: Jakie są metody i techniki zarządzania przedsiębiorstwem?
Metodyka Lean – co to jest?
Istnieje wiele sposobów zarządzania przedsiębiorstwem, a jednym z nich jest zmniejszanie marnotrawstwa. Jako wynik wieloletnich badań, rozwoju, wprowadzania ulepszeń w organizacjach powstała w latach 40. XX wieku metodyka Lean Management. Co to oznacza w praktyce? Zgodnie z metodyką Lean, pracownicy różnych firm mają za zadanie produkować najlepsze wyroby, jednocześnie ograniczając jak najbardziej marnotrawstwo wszelkiego rodzaju: materiałów, energii, procesów, czasu. Zastosowanie Lean Management w przedsiębiorstwie skraca czas cyklu pracy, zużycie zasobów oraz zwiększa wydajność.
Na czym polega metodyka Lean?
Podstawowe zasady Lean Management określone są na podstawie celów, potrzeb i możliwości konkretnej firmy. Jednakże wszystkie przedsiębiorstwa korzystające z Lean Management korzystają z kilku zasad, które stanowią podwalinę metodyki Lean.
Według tych zasad, wartość produktu powinna być określana na podstawie korzyści dla klienta. Wszystko, co nie wpływa na te wartości, powinno być wyeliminowane, ponieważ jest dla przedsiębiorstwa marnotrawstwem. Firma powinna stworzyć mapę przepływu wartości (z ang. VSM - Value Stream Mapping). Podczas tworzenia mapy pracownicy muszą wziąć pod uwagę wszelkie możliwe sytuacje, w których może dojść do marnotrawstwa. Jednocześnie, na mapie powinny znaleźć się możliwe sposoby zlikwidowania problemów. Celem stosowania metodyki Lean jest wyeliminowanie przerw, przestojów, zakłóceń czy awarii.
Praca przy zastosowaniu Lean Management opiera się na systemie ssącym. Oznacza to, że gdy pojawia się popyt, przedsiębiorstwo go zaspokaja. Dzięki temu nie tworzy ono zbędnych zapasów, których trudno się pozbyć. Koncepcja Lean Management zakłada ciągłe doskonalenie i posiłkuje się filozofią KAIZEN.
- 5S - czyli: sprzątanie, selekcja, sortowanie, samodoskonalenie, systematyka,
- JIT (ang. Just In Time) - polega na dostarczaniu materiałów w tym momencie, w którym są one potrzebne. Zmniejsza to zapasy i koszty magazynowania,
- SMED (ang. Single Minute Exchange of Die) - jest to narzędzie, które pozwala na możliwie najszybsze przezbrajanie maszyn,
- zarządzanie wizualne - zastępowanie informacji opisowych specjalnymi symbolami, które są zrozumiałe dla wszystkich. To narzędzie znacznie przyspiesza komunikację,
- Poka-Yoke - opiera się na procedurach, które pomagają wykrywać błędy. Według tej koncepcji za błędy odpowiedzialne są właśnie nieodpowiednio zaprojektowane procedury, a nie pracownicy.
Lean Management – zadziała w każdym przedsiębiorstwie produkcyjnym?
Metodyka Lean Management może zadziałać w każdym przedsiębiorstwie produkcyjnym. Zakłada ona ciągłe doskonalenie i wprowadzanie ulepszeń, czyli pracę zgodnie z japońską filozofią KAIZEN.
Praca na produkcji opiera się na cyklach pracy maszyn, ich przezbrajaniu oraz kontrolowaniu jakości. Założenia Lean Management sprawiają, że czas cyklu pracy jest krótszy, a dzięki temu pracownicy są wydajniejsi. Przy okazji system ten korzysta z takich narzędzi jak chociażby Poka-Yoke, które ma na celu eliminowanie potencjalnych błędów. Dzięki temu pracownicy popełniają mniej błędów.
Jednocześnie eliminowanie marnotrawstwa zasobów sprawia, że przedsiębiorstwo ponosi mniejsze koszty i generuje dzięki temu większy zysk. Wykorzystanie Lean Management daje przykłady, które mówią o tym, jak ograniczać marnowanie np. energii czy materiałów. Opiera się ona na zaspokajaniu popytu, przez co nie generuje nadmiarowych zapasów. Skraca czas cyklu pracy, wyklucza zbędne przerwy i zapobiega przestojom w postaci awarii.
Jakie zalety ma stosowanie metodyki Lean w przedsiębiorstwie?
Lean Management w praktyce posiada zarówno wady, jak i zalety. Na początek warto wspomnieć o korzyściach ze stosowania tej metodyki. Stosowanie metodyki Lean Management pozwala na wprowadzenie zasad, dzięki którym pracownicy będą marnować mniej zasobów. Dzięki temu straty są o wiele mniejsze, a co za tym idzie – także koszty. Przedsiębiorstwo dostarcza materiały w odpowiednim czasie, nie tworząc przez to przestojów. Również wyprodukowane dobra są od razu sprzedawane, dzięki temu nie zalegają w magazynie. Zmniejszeniu ulega także czas cyklu pracy, przez co w tym samym czasie można wyprodukować więcej dóbr. Przedsiębiorstwo produkcyjne ma dzięki temu coraz większe zyski, a przepływ środków finansowych jest szybszy.
Lean Management dba także o pracowników. Zgodnie z tą metodyką pracownicy powinni ciągle się rozwijać. Dzięki temu będą mogli brać czynny udział w procesach doskonalących, tym samym wpływając na rozwój firmy. W zakładach, w których stosuje się tę metodykę, kadra kierownicza dba o dobre relacje z pracownikami oraz w poszczególnych zespołach. Jednocześnie zapewniają oni odpowiednie BHP, dzięki temu w przedsiębiorstwie dochodzi do mniejszej liczby wypadków.
Ostatnią zaletą metodyki Lean Management jest coraz wyższa jakość dóbr, które produkuje dane przedsiębiorstwo. Zwiększa to konkurencyjność marki oraz jej zyski.
Jakie wady ma metodyka Lean?
Wprowadzenie metodyki Lean Management wymaga zmian w przedsiębiorstwie. Kadra zarządzająca musi przyzwyczaić się do tego, że podwładni także mogą mieć dobre pomysły oraz mogą mieć wpływ na kształtowanie przedsiębiorstwa. Kierownicy powinni słuchać ich i kierować się pomysłami, które tworzą pracownicy szeregowi. W tym systemie nie ma miejsca na indywidualizm.
Wdrożenie tej metodyki jest czasochłonne. W niektórych przypadkach może wymagać zatrudnienia specjalnej osoby, która będzie kontrolować zmiany zachodzące w przedsiębiorstwie. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z zasadą Pareto, już 20% zmian przynosi 80% efektów. Dlatego też warto zacząć od metody małych kroków, które zaczną wprowadzać korzystne zmiany dla przedsiębiorstwa.
- Metodyka Lean Management to podejście skupiające się na zmniejszaniu marnotrawstwa poprzez produkowanie najlepszych wyrobów przy jednoczesnym ograniczaniu strat związanych z materiałami, energią, procesami i czasem.
- Koncepcja Lean Management opiera się na ciągłym doskonaleniu i stosowaniu filozofii KAIZEN, co pozwala na skracanie czasu cyklu pracy, ograniczanie marnowania zasobów oraz zwiększenie wydajności i generowanie większych zysków.
- Metodyka ta może być stosowana w każdym przedsiębiorstwie produkcyjnym, ale jej wprowadzenie wymaga zmian w firmie oraz przyzwyczajenia kadry zarządzającej do angażowania pracowników w proces doskonalenia.
- Korzyścią z zastosowania metodyki Lean Management jest zmniejszenie strat i kosztów, zwiększenie wydajności i zysków oraz dbałość o rozwój pracowników i poprawę relacji między nimi, jednakże jej wprowadzenie wymaga czasu i wysiłku ze strony przedsiębiorstwa.