Spis treści
W sferze zawodowej często można zaobserwować zjawisko, że pracownicy przychodzą do pracy mimo zaleceć lekarzy. Okazuje się, że taka postawa większość pracowników wynika z obawy, jak szef zareaguje na okazane zwolnienie lekarskie, a nawet czy pójście na L4 nie skończy się utratą stanowiska. Takie zachowanie pracowników, które zdefiniowano jako prezenteizm prowadzi do wielu poważnych konsekwenci dla firmy. Współcześnie coraz więcej fachowców zajmujących się tą tematyką. Aktualnie prezenteizm jest rozważany w wielu aspektach - zdrowotnym, społecznym czy wydajności pracy. Nieefektywna obecność w pracy jest uważana przez wielu specjalistów za jedno z największych obciążeń zarówno finansowych, jak i społecznych w ostatnich latach.
Czym jest prezenteizm?
Najprościej mówiąc, prezenteizm sprowadza się do tego, że do służbowych czynności przystępuje pracownik, który jest nieefektywny z uwagi na swój stan zdrowia. Trzeba przy tym wskazać, że zgodnie z badaniami, wydajność chorego zatrudnionego spada nawet o 40%. Niewłaściwie leczona choroba np. przeziębienie, nie tylko trwa dłużej, ale rośnie też ryzyko zarażenia pozostałych pracowników. Pracownicy mogą również postawić obecność w pracy ponad swoje zdrowie, w przypadku poważnych schorzeń takich jak depresja, alergia, czy wypalenie zawodowe. Taka postawa niestety niesie ze sobą bardzo poważne konsekwencje zarówno zdrowotne, jak i biznesowe. Zainteresowane tym tematem osoby powinny szczegółowo zapoznać się z analizami prowadzonymi przez naukowców. Wynika z nich, że to właśnie prezenteizm jest odpowiedzialny za niemal 60% strat ponoszonych przez pracodawców z tytułu niezdolności do pracy, która spowodowana jest chorobami.
Nieefektywana obecność w pracy
Skutki prezenteizmu dla firmy mogą być długotrwałe i destrukcyjne. Nieefektywna obecność w pracy, zwłaszcza jeśli nie zostaje odpowiednio rozpoznana jako źródło problemów w firmie, może prowadzić do spadku wydajności, zwiększenia błędów i ostatecznie finansowych strat. Dlatego dla pracodawcy kluczowe jest rozumienie, co to jest prezenteizm, i jakie są jego podstawowe przyczyny, aby można było skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku.
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Częstochowa
Ślusarz
Spółdzielnia SIP ZPCh
- Krosno
Pracownik magazynu
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Tychy
Kasjer/Sprzedawca - JAWORZNO UL. Piekarska
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Jaworzno
Specjalista/Specjalistka w biurze Fundacji
American Heart of Poland Spółka Akcyjna
- Katowice
Dlaczego prezenteizm przynosi straty?
Prezenteizm przynosi straty głównie z powodu spadku wydajności i jakości pracy ze strony chorych pracowników. Długotrwała obecność pracowników w stanie niezdolnym do efektywnego wykonywania swoich zadań wpływa negatywnie na atmosferę w zespole, obniża motywację współpracowników, prowadzi do zwiększenia stresu i może wywołać szereg poważniejszych problemów zdrowotnych. Dla pracodawcy, zrozumienie dlaczego prezenteizm jest tak szkodliwy i identyfikacja źródła prezenteizmu wśród pracowników, jest kluczowe w zachowaniu zdrowego i produktywnego środowiska pracy.
Jak walczyć z prezenteizmem?
Walczyć z prezenteizmem można przez opracowanie i wdrożenie skutecznych strategii, które zidentyfikują i zminimalizują problem. Wprowadzenie jasnych wytycznych dotyczących obecności w pracy, promowanie zdrowego stylu życia wśród pracowników i zapewnienie wsparcia w przypadku choroby są niektórymi z możliwych rozwiązań problemu prezenteizmu. Odpowiednie szkolenia i świadomość ze strony zarządu mogą prowadzić do kultury pracy, w której pracownicy czują się zrozumiani i wspierani, co z kolei prowadzi do większej efektywności i zadowolenia z pracy.
Przyjść czy nie? O to jest pytanie!
Sama abstynencja, jako pewne zjawisko, było obiektem wielu badań głównie z uwagi na wysokie koszty ponoszone przez pracodawców i budżet państwa. Inaczej jest w przypadku nieefektywnej obecności w pracy - to zagadnienie jest nie tylko stosunkowo nowe, ale również trudne do rozpoznania. Dzieje się tak z kilku powodów. Przede wszystkim sami pracownicy często lekceważą pierwsze objawy chorób i - mimo wszystko - stawiają się w miejscu pracy. Według Europejskich Badań Warunków Pracy w ciągu ostatnich 12 miesięcy niemal 1/4 badanych pozytywnie odpowiedziała na pytanie, czy przychodzili oni do pracy mimo choroby. Skala problemu jest duża, gdyż coraz więcej pracowników - w obawie choćby przed zwolnieniem - decyduje się na lekceważenie problemów zdrowotnych.
Powody nieefektywnej obecności w pracy
Z punktu widzenia osób, które zajmują się tym problemem istotne jest, że prezenteizm jest zjawiskiem trudnym do zidentyfikowania. Z tego też względu tak ważne jest określenie przyczyn jego występowania, czyli wskazanie czynników, które powodują, że pracownik - mimo choroby - decyduje się świadczyć pracę na swoim stanowisku. Z całą pewnością trudno wyliczyć wszystkie przyczyny takiego postępowania. W literaturze badacze najczęściej wyodrębniają trzy obszary:
- związane z pracą (na przykład presja czasu, chęć terminowego wywiązywania się z obowiązków zawodowych czy chęć posiadania kontroli nad realizowanymi zadaniami),
- kwestie osobiste (głównie w sferze materialnej i rodzinnej - niemożność pozwolenia sobie na zwolnienie z powodów finansowych, czynniki psychologiczne, niezadowolenie z życia rodzinnego),
- postawy (poczucie odpowiedzialności wśród współpracowników, przeświadczenie o byciu niezastąpionym czy zaangażowanie w pracę).
Koszty ekonomiczne i szukanie rozwiązania
Choć w Polsce nie przeprowadzono dotychczas badań dotyczących kosztów ekonomicznych nieefektywnej obecności w pracy, to opierając się na wynikach analiz innych krajów europejskich śmiało można stwierdzić, że i polski przedsiębiorca traci na nieefektywnej obecności w pracy. Wyniki większości badań wskazują, że zjawisko to kosztuje podmioty zatrudniające średnio 2-3 razy więcej niż bezpośrednia ochrona zdrowia. Z tego też względu tak istotne jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób skutecznie można walczyć z prezenteizmem. Okazuje się, że niezbędna do tego jest nie tylko determinacja pracodawców, ale również pracowników. Ci pierwsi nie powinni wywierać presji na osobach zatrudnionych, zaś osoby świadczące pracę powinny dbać o odpowiedni poziom równowagi między życiem zawodowym i prywatnym oraz jednocześnie dbać o zdrowie, a w przypadku zauważenia pierwszych symptomów choroby skorzystać z pomocy lekarzy.
To może Cię również zainteresować
Zwolnienie lekarskie - ile można chorować i co oznaczają kody na zwolnieniach?
