Spis treści
Jak często zdarzyło Ci się zjeść szybkiego batonika zamiast obiadu w przerwie na lunch? Nie jesteś jedyny, wiele osób boryka się z podobnym problemem. Pracodawcy wychodzą z inicjatywą, fundując lub dofinansowując posiłki w czasie pracy. Na niektórych taki obowiązek nakłada prawo. Jakich przypadków to dotyczy?
Posiłki profilaktyczne, czyli prawo pracownika
Zgodnie z artykułem 232 Kodeksu pracy i odpowiednimi rozporządzeniami, pracodawcy są zobowiązani do dostarczania bezpłatnych posiłków pracownikom, których praca jest wyjątkowo uciążliwa. Takie posiłki są podawane ze względów profilaktycznych, aby zrekompensować zużycie energii pracowników, szczególnie w przypadkach ciężkiej pracy fizycznej oraz w ekstremalnych warunkach temperaturowych.
Podkreślono, że taki posiłek profilaktyczny (lub inaczej: regeneracyjny) powinien składać się z jednego gorącego dania o wartości energetycznej około 1000 kcal. Należy je serwować podczas przerw w pracy, co 3-4 godziny, aby zrównoważyć wydatek energetyczny pracownika.
Posiłki profilaktyczne – kwestie formalne
Pracodawcy zobowiązani do wydawania posiłków profilaktycznych, powinni ustalić którzy pracownicy – z uwagi na stanowisko pracy – mają je otrzymać. Ponadto niezbędne jest szczegółowe określenie zasad ich wydawania. Jeżeli w zakładzie pracy nie działa zakładowa organizacja związkowa, to kwestie te pracodawca powinien skonsultować z przedstawicielami pracowników.
Część pracodawców, choćby ze względów organizacyjnych, może nie mieć możliwości wydawania posiłków. W takim przypadku istnieją dwa rozwiązania:
- osoby zatrudnione mogą korzystać z posiłków w wybranych punktach gastronomicznych,
- mogą również przygotowywać posiłki we własnym zakresie, ale z produktów, które dostarczy pracodawca.
Wówczas jednak pracodawca musi też pamiętać o zapewnieniu swoim podwładnym warunków higieniczno-sanitarnych w zakresie przygotowywania i spożywania przygotowanych posiłków.
Kto ma obowiązek utworzenia jadalni w zakładzie pracy? Więcej: Jadalnie w zakładzie pracy.
Posiłki profilaktyczne – co z napojami?
Oprócz posiłków profilaktycznych pracodawca powinien zadbać także o zapewnienie odpowiednich napojów dla pracowników. Szczególnie w sytuacjach, gdy praca jest wykonywana w gorącym czy zimnym mikroklimacie, ważne jest dostarczenie pracownikom środków, które pomogą w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu.
Dobrej jakości napoje profilaktyczne wspomagają pracowników w utrzymaniu energii i wydajności w miejscu pracy, co ma kluczowe znaczenie dla zachowania efektywności i satysfakcji z wykonywanej pracy.
Dla kogo darmowy posiłek? Co mówi rozporządzenie?
Tylko część pracodawców jest zobowiązana zapewnić swoim podwładnym obowiązkowe posiłki. Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy wymóg ten dotyczy tych podmiotów zatrudniających, których pracownicy wykonują pracę w szczególnie uciążliwych warunkach, na przykład w przemyśle ciężkim.
Innym przykładem jest wydawanie posiłków profilaktycznych tym, którzy wykonują ciężką pracę fizyczną lub świadczą ją w gorącym czy zimnym mikroklimacie. Dzięki takiemu wyżywieniu zatrudnieni mają możliwość uzupełnienia swoich rezerw energetycznych.
Przy omawianiu wydawania posiłków profilaktycznych pamiętać trzeba także o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. W tym akcie ustawodawca dokładnie określił, komu przysługuje wyżywienie regeneracyjne.
- związane z wysiłkiem fizycznym, który w ciągu zmiany roboczej powoduje efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal u mężczyzn i powyżej 1100 kcal u kobiet,
- związane z wysiłkiem fizycznym, który w ciągu zmiany roboczej powoduje efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet (w przypadku prac wykonywanych w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub powyżej 25°C, a także gdy prace wykonywane są na otwartej przestrzeni w okresie zimowym – od 1 listopada do 31 marca),
- pod ziemią,
- przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych lub innych zdarzeń losowych.
Ponieważ posiłek ma spełniać rolę regeneracyjną, pracodawca nie może uwolnić się od obowiązku jego dostarczenia przez wypłatę ekwiwalentu.
Korzyści wprowadzenia posiłków profilaktycznych
Darmowe posiłki profilaktyczne dla pracowników nie tylko poprawią ich samopoczucie i zdrowie, ale także wpłyną pozytywnie na atmosferę w miejscu pracy, co z kolei przełoży się na zwiększenie produktywności. Zapewnienie pełnowartościowego posiłku profilaktycznego może być także elementem strategii employer brandingowej firmy, co zainteresuje potencjalnych pracowników.
Posiłki profilaktyczne – dobra inwestycja
Dbanie o zdrowie pracowników poprzez zapewnienie odpowiednich posiłków i napojów to nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim inwestycja w zasoby ludzkie firmy. Zadowoleni i zdrowi pracownicy to fundament sukcesu firmy, który przekłada się na wyższą efektywność pracy, zwiększenie zaangażowania oraz redukcję absencji z powodu chorobowych. Dlatego warto zadbać o to, aby posiłki profilaktyczne były stałym elementem listy benefitów pracowniczych.
To może Cię również zainteresować