Pracownik - prawa i obowiązki

Posiłki profilaktyczne – kiedy są prawem pracownika?

14 listopada 2023

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 11 głosów

11 głosów

5 komentarzy
Posiłki profilaktyczne – kiedy są prawem pracownika?
W obliczu wyzwań, jakie stawia praca fizyczna, coraz więcej pracodawców jest zobowiązanych do zapewnienia posiłków profilaktycznych swoim pracownikom. Ten wynikający z wymogów prawnych krok ma na celu wspieranie zdrowia i wydajności zatrudnionych poprzez odżywcze posiłki, które pomagają w rekompensacie wydatkowanej energii. Kto kwalifikuje się do ich otrzymania?

Jak często zdarzyło Ci się zjeść szybkiego batonika zamiast obiadu w przerwie na lunch? Nie jesteś jedyny, wiele osób boryka się z podobnym problemem. Pracodawcy wychodzą z inicjatywą, fundując lub dofinansowując posiłki w czasie pracy. Na niektórych taki obowiązek nakłada prawo. Jakich przypadków to dotyczy?

Posiłki profilaktyczne, czyli prawo pracownika

Zgodnie z artykułem 232 Kodeksu pracy i odpowiednimi rozporządzeniami, pracodawcy są zobowiązani do dostarczania bezpłatnych posiłków pracownikom, których praca jest wyjątkowo uciążliwa. Takie posiłki są podawane ze względów profilaktycznych, aby zrekompensować zużycie energii pracowników, szczególnie w przypadkach ciężkiej pracy fizycznej oraz w ekstremalnych warunkach temperaturowych.

Podkreślono, że taki posiłek profilaktyczny (lub inaczej: regeneracyjny) powinien składać się z jednego gorącego dania o wartości energetycznej około 1000 kcal. Należy je serwować podczas przerw w pracy, co 3-4 godziny, aby zrównoważyć wydatek energetyczny pracownika.

Posiłki profilaktyczne – kwestie formalne

Pracodawcy zobowiązani do wydawania posiłków profilaktycznych, powinni ustalić którzy pracownicy – z uwagi na stanowisko pracy – mają je otrzymać. Ponadto niezbędne jest szczegółowe określenie zasad ich wydawania. Jeżeli w zakładzie pracy nie działa zakładowa organizacja związkowa, to kwestie te pracodawca powinien skonsultować z przedstawicielami pracowników.

Część pracodawców, choćby ze względów organizacyjnych, może nie mieć możliwości wydawania posiłków. W takim przypadku istnieją dwa rozwiązania:

  • osoby zatrudnione mogą korzystać z posiłków w wybranych punktach gastronomicznych,
  • mogą również przygotowywać posiłki we własnym zakresie, ale z produktów, które dostarczy pracodawca.

Wówczas jednak pracodawca musi też pamiętać o zapewnieniu swoim podwładnym warunków higieniczno-sanitarnych w zakresie przygotowywania i spożywania przygotowanych posiłków.

Szukasz pracy?

Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Kielce
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł brutto / mc
  • Bodzentyn
Dodana

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Kielce
Dodana

Kto ma obowiązek utworzenia jadalni w zakładzie pracy? Więcej: Jadalnie w zakładzie pracy.

Posiłki profilaktyczne – co z napojami?

Oprócz posiłków profilaktycznych pracodawca powinien zadbać także o zapewnienie odpowiednich napojów dla pracowników. Szczególnie w sytuacjach, gdy praca jest wykonywana w gorącym czy zimnym mikroklimacie, ważne jest dostarczenie pracownikom środków, które pomogą w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu.

Dobrej jakości napoje profilaktyczne wspomagają pracowników w utrzymaniu energii i wydajności w miejscu pracy, co ma kluczowe znaczenie dla zachowania efektywności i satysfakcji z wykonywanej pracy.

Video

Dla kogo darmowy posiłek? Co mówi rozporządzenie?

Tylko część pracodawców jest zobowiązana zapewnić swoim podwładnym obowiązkowe posiłki. Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy wymóg ten dotyczy tych podmiotów zatrudniających, których pracownicy wykonują pracę w szczególnie uciążliwych warunkach, na przykład w przemyśle ciężkim.

Innym przykładem jest wydawanie posiłków profilaktycznych tym, którzy wykonują ciężką pracę fizyczną lub świadczą ją w gorącym czy zimnym mikroklimacie. Dzięki takiemu wyżywieniu zatrudnieni mają możliwość uzupełnienia swoich rezerw energetycznych.

Przy omawianiu wydawania posiłków profilaktycznych pamiętać trzeba także o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. W tym akcie ustawodawca dokładnie określił, komu przysługuje wyżywienie regeneracyjne.

Zgodnie z § 3.1 i 3.2 posiłek profilaktyczny przysługuje zatrudnionym, którzy wykonują prace:

  • związane z wysiłkiem fizycznym, który w ciągu zmiany roboczej powoduje efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal u mężczyzn i powyżej 1100 kcal u kobiet,
  • związane z wysiłkiem fizycznym, który w ciągu zmiany roboczej powoduje efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet (w przypadku prac wykonywanych w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub powyżej 25°C, a także gdy prace wykonywane są na otwartej przestrzeni w okresie zimowym – od 1 listopada do 31 marca),
  • pod ziemią,
  • przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych lub innych zdarzeń losowych.

Ponieważ posiłek ma spełniać rolę regeneracyjną, pracodawca nie może uwolnić się od obowiązku jego dostarczenia przez wypłatę ekwiwalentu.

Korzyści wprowadzenia posiłków profilaktycznych

Darmowe posiłki profilaktyczne dla pracowników nie tylko poprawią ich samopoczucie i zdrowie, ale także wpłyną pozytywnie na atmosferę w miejscu pracy, co z kolei przełoży się na zwiększenie produktywności. Zapewnienie pełnowartościowego posiłku profilaktycznego może być także elementem strategii employer brandingowej firmy, co zainteresuje potencjalnych pracowników.

Posiłki profilaktyczne – dobra inwestycja

Dbanie o zdrowie pracowników poprzez zapewnienie odpowiednich posiłków i napojów to nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim inwestycja w zasoby ludzkie firmy. Zadowoleni i zdrowi pracownicy to fundament sukcesu firmy, który przekłada się na wyższą efektywność pracy, zwiększenie zaangażowania oraz redukcję absencji z powodu chorobowych. Dlatego warto zadbać o to, aby posiłki profilaktyczne były stałym elementem listy benefitów pracowniczych.

To może Cię również zainteresować

Obowiązki pracodawcy – co musi zrobić Twój szef?

Najczęściej zadawane pytania

Czym są posiłki profilaktyczne?

Posiłki profilaktyczne to wyżywienie zapewniane przez pracodawców swoim pracownikom, zwłaszcza tym, którzy wykonują pracę w uciążliwych warunkach, aby zwiększyć ich efektywność i zdrowie.

Komu przysługują posiłki profilaktyczne?

Posiłki profilaktyczne przysługują pracownikom wykonującym prace związaną z wysiłkiem fizycznym lub w specyficznych warunkach środowiskowych, jak również przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych lub innych zdarzeń losowych.

Jakie są korzyści z zapewnienia pracownikom posiłków profilaktycznych?

Zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych zwiększa motywację do lepszej pracy, poprawia zdrowie pracowników i może skutkować wzrostem efektywności oraz komfortu pracy.

Jakie są wymagania dotyczące wydawania posiłków profilaktycznych?

Pracodawcy zobowiązani do wydawania posiłków profilaktycznych powinni ustalić, którzy pracownicy powinni je otrzymać i jakie są zasady ich wydawania. W przypadku braku zakładowej organizacji związkowej, kwestie te należy skonsultować z przedstawicielami pracowników.

Czy pracodawca może zaoferować ekwiwalent za posiłek profilaktyczny?

Pracodawca nie może uwolnić się od obowiązku dostarczenia posiłku profilaktycznego przez wypłatę ekwiwalentu. Posiłki powinny spełniać rolę regeneracyjną dla pracowników.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

5 komentarzy

kameleon

kameleon

U nas stołówka jest i plusem są niskie koszty jakie się ponosi za obiady więc jakieś dofinansowanie musi być.
Patryk

Patryk

Chyba zależy od stołówki. Coś jest bardzo dobre lub na odwrót, to samo dotyczy dofinansowania, gdzie w wielu firmach płaci się symbolicznie co jest bardzo dobrym rozwiązaniem.
Jadzia Kogel

Jadzia Kogel

Polecam przeczytać ten artykuł. Jak karmią pracodawcy? Posiłki profilaktyczne nie dla każdego. Nie wiedziałam, jakie to są posiłki profilaktyczne i komu one przysługują.
Kirche

Kirche

Takie posiłki są niezbędne w pracy fizycznej na pewnych stanowiskach oraz oczywiście muszą zostać zapewnione gdy jest jakieś szkolenie podczas pracy czy na zewnątrz.
Kaczeniec

Kaczeniec

Pytanie. Czy pracownik w gastronomii pracujący 12godz przysluguje mu jeden cieply posiłek czy to jest tylko dobra wola pracodawcy...?!

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.