Spis treści
Praca w upały a BHP
Gdy temperatura w zakładzie pracy przekracza 30°C, możemy czuć się osłabieni, zaspani czy po prostu zmęczeni. Wówczas skupić się na pracy jest bardzo trudno. Oczywiście najprostszym rozwiązaniem w pomieszczeniach zamkniętych jest zadbanie przez pracodawcę o klimatyzację, jednak nie każdy właściciel firmy będzie w stanie to zapewnić. Jako pracownik powinieneś znać swoje prawa i obowiązki w czasie upalnych dni, bo dzięki temu łatwiej będzie Ci je przetrwać w pracy.
Kodeks pracy a upały
Zasady dotyczące warunków zatrudnienia w szczególnie uciążliwych warunkach pracy zostały określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku dotyczącym profilaktycznych posiłków i napojów. Praca w czasie upałów zalicza się do tych tzw. ciężkich warunków pracy. Wysoka temperatura wpływa na nasz refleks i szybkość kojarzenia faktów. Właśnie dlatego, gdy pracownik czuje, że wykonując powierzone mu czynności, może narazić na niebezpieczeństwo osoby trzecie, to powinien się powstrzymać od ich wykonywania. Wówczas ma obowiązek poinformować o tym fakcie osobę przełożoną.
- na otwartej przestrzeni w temperaturze powyżej 25°C,
- w pomieszczeniach zamkniętych w temperaturze ponad 28°C.
Przerwanie prac może mieć związek z faktem, że pracodawca nie zadbał o bezpieczeństwo pracowników. W takiej sytuacji pracownicy nie powinni narażać na niebezpieczeństwo siebie czy osoby trzecie, ale właśnie zrezygnować z wykonywania pracy. Jeżeli praca jest wykonywana w szczególnie ciężkich warunkach, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom m.in. dodatkowe napoje.
Masz prawo do wody lub napojów
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest dostarczenie swoim podwładnym wody zdatnej do picia. W przypadku pracy w upale przepisy podają wspomniane wyżej normy, w których należy już mówić o szczególnie uciążliwych warunkach, w których trzeba dostarczyć dodatkowe napoje. Jest to szczególnie ważne, bo odwodnienie organizmu jest bardzo niebezpieczne. W przypadku pracy w tak wysokich temperaturach będziesz miał prawo, oprócz dostępu do wody pitnej, również do zimnych napojów wzbogaconych witaminami i solami mineralnymi.
Zdecydowana większość pracodawców tworzy w zakładach pracy pomieszczenia socjalne, w których – poza wodą – znajdują się również czajnik, herbata, kawa i kubki. Jeżeli Twój pracodawca nie spełnia jednak tego obowiązku, to dobrze mu o tym przypomnieć.
Jeżeli organy inspekcji pracy stwierdzą brak zastosowania się do tych zasad, pracodawca może się spodziewać kary grzywny, która może wynieść nawet do 30 000 złotych (art. 283 § 1 Kodeksu pracy).
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Skrócenie czasu pracy w upał – przerwy regeneracyjne
Gdy upał naprawdę przeszkadza nam w pracy, wielu pracowników zastanawia się, czy jest sens zostawać w firmie przez całe osiem godzin. Faktycznie, niektórzy pracodawcy sami uważają, że wypuszczenie pracowników szybciej do domu sprawi, że będą oni w stanie efektywniej pracować wówczas, gdy temperatury będą niższe. W takich sytuacjach mowa o tzw. przerwach regeneracyjnych.
Pracownicy często błędnie zakładają, że mają prawo do przerw regeneracyjnych. Nie jest to prawda, bo ich wprowadzenie zależy wyłącznie od pracodawcy. Jeżeli zdecyduje się on skrócić dzień pracy podwładnych, to będą oni mogli wcześniej wyjść do domu. W innych przypadkach konieczne jest jednak pozostanie w pracy do ostatnich minut.
Praca w upale – jak sobie radzić?
Praca podczas upału jest bardzo uciążliwa, a niekiedy nawet niebezpieczna, dlatego kwestie związane z tym problemem reguluje prawo pracy. Temperatura oznaczająca upał wynosi 25°C dla pracy na otwartych przestrzeniach oraz 28°C dla pracy w zamkniętych pomieszczeniach. Pracodawca musi wówczas zapewnić odpowiednie warunki pracy.
Krótszych „dniówek” wynikających z upału pracownik nie musi odpracowywać i nie ma za nie obniżonego wynagrodzenia. Niektórzy pracodawcy organizują też specjalne pokoje relaksacyjne, w których można się odprężyć i odpocząć od upału.
Praca w upalne dni jest bardzo męcząca, dlatego warto zastosować się do znanych, skutecznych sposobów na radzenie sobie z wysokimi temperaturami. Jednym z nich jest picie dużych ilości wody – zgodnie z prawem, pracodawca musi zapewnić ciągły dostęp do wody wszystkim pracownikom. Warto dosypać do wody szczyptę soli, aby uzupełnić utracone z potem elektrolity. Można też wypróbować tradycyjny sposób Beduinów, którzy w czasie upałów wypijają szklankę gorącej i słodkiej herbaty. Takie postępowanie ma na celu wyrównanie temperatury ciała, przez co upał ma być nieco mniej odczuwalny. Czy ten sposób działa, każdy może ocenić na sobie.
Pracownikom biurowym, którzy nie mają możliwości korzystania z dobrodziejstw klimatyzacji, przydadzą się klasyczne wiatraczki. Ustawodawcy doskonale wiedzą, jak niebezpieczna może być praca w upale. Kodeks pracy szczegółowo reguluje więc kwestie związane z obowiązkami pracodawcy względem pracowników i dba o to, aby praca w czasie wysokich temperatur nie była zanadto uciążliwa.
Jednym z podstawowych obowiązków każdego pracodawcy jest właściwe zadbanie o stanowiska, na których pracują zatrudnieni przez niego pracownicy. W myśl bowiem art. 94§4 Kodeksu pracy, ma on ?zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy?. Ponadto, z przeprowadzony badań wynika, że optymalną temperaturą, w jakiej organizm człowieka funkcjonuje najlepiej jest 18-20°C. Według specjalistów warunki atmosferyczne i temperatura powyżej 25°C wymagają określonego postępowania, w tym zwłaszcza zapewnienia właściwych mechanizmów ochronnych.
Woda jest niezbędna
Podwyższona temperatura negatywnie wpływa na organizm człowieka. Niezbędne jest dostarczanie odpowiedniej ilości wody, czyli uzupełnianie płynów na bieżąco. I zapisy o tym właśnie obowiązku znajdują się w przepisach BHP. Zgodnie z § 112 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy: ?Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy?.
Miejsce czerpania wody nie powinno znajdować się dalej niż 75m od stanowiska pracy. Woda powinna być oczywiście zdatna do picia, czyli zbadana pod względem higieniczno-sanitarnym. Z powyżej przywołanego przypisu wynika również, że poza wodą, w niektórych sytuacjach, pracodawca będzie zobowiązany dostarczyć również inne napoje. Sytuacja taka będzie miała miejsce przy pracy w temperaturze:
- powyżej 25°C ? wykonywanej na otwartej przestrzeni,
- powyżej 28°C ? wykonywanej w pomieszczenia zamkniętych.
Wówczas obowiązkiem pracownika jest również zapewnienie napojów wzbogaconych w sole mineralne oraz witaminy. Powinny być one zapewnione pracownikom w ilości, która zaspokaja ich potrzeby w ciągu zmiany roboczej.
Kiedy masz prawo powstrzymać się od pracy?
W niektórych sytuacjach pracownicy mogą odmówić wykonywania obowiązków im zleconych. Taką możliwość przewiduje choćby art. 210§1 Kodeksu pracy: ?W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego?. Wówczas pracownik zachowuje prawo do swojego wynagrodzenia, zaś pracodawca jest zobowiązany wyeliminować zagrożenie.
W przypadku, gdy zatrudniający nie dopełnia ciążącego na nim musi liczyć się nie tylko z faktem, iż pracownicy zaprzestaną wykonywania obowiązków, ale również może zostać on ukarany karą grzywny. Zapewnienie zatrudnionym właściwych napojów musi być realizowane z urzędu. W żadnym przypadku, gdy przekroczona zostaje wskazana powyżej temperatura, o napoje czy wodę nie powinni wnioskować sami pracownicy. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, zgodnie z art. 283§1 Kodeksu pracy: ?Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1 000zł do 30 000zł?.
Co jeszcze może pracodawca?
Z punktu widzenia przepisów prawa zatrudniający nie ma innych obowiązków poza tymi, które zostały wymienione powyżej. Z drugiej jednak strony, aby pracownicy wykonywali powierzone im zadania w sposób efektywny, każdy zatrudniający może wprowadzić szereg innych udogodnień. Mowa zarówno o dodatkowych przerwach, jak i ewentualnym skróceniu czasu pracy. Takie działanie nie stoi w sprzeczności z przepisami prawa, gdyż w myśl art. 18§1 Kodeksu pracy same postanowienia umów nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. W związku z powyższym ? w takim przypadku ? mowa jedynie o dobrej woli zatrudniającego, który skraca dzień pracy lub umożliwia pracownikom korzystanie z dodatkowych przerw.
Ewentualne, ekstra pauzy w czasie pracy mogą zostać wyznaczone bezpośrednio przez pracodawcę, mogą również być efektem porozumienia pracowników z szefem. I tutaj prawo pozostawia dużą lukę i swobodę w konstruowaniu takich uzgodnień. Z punktu specjalistów takie działanie jest również korzystne i dla samego pracodawcy, gdyż nawet krótkie przerwy znacząco poprawiają efektywność pracowników i poziom świadczonej przez nich pracy.
To może Cię również zainteresować
