Spis treści
Istota każdego stażu opiera się na stworzeniu formalnej relacji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Zasadniczo, stażysta otrzymuje możliwość analizy schematu organizacyjnego oraz poznania realiów pracy na określonym stanowisku w danej branży. Praktyczna nauka wykonywania zadań jest tożsama ze zdobywaniem cennego doświadczenia.
Niezależnie, czy chodzi o staż z urzędu pracy, staż studencki czy po prostu staż na danym stanowisku, nie może on trwać w nieskończoność. Pracodawca na mocy zastosowanej umowy stażowej zyskuje czasowego pracownika, wynagradzanego na preferencyjnych warunkach, który po upływie kilku miesięcy jest gotów do podjęcia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Ta gotowość polega na praktycznym przygotowaniu pracownika i przede wszystkim znajomości jego predyspozycji oraz potencjału na przyszłość. Nic więc dziwnego, że większość pracodawców proponuje stażystom zatrudnienie po stażu.
Czy konieczne są badania wstępne?
Pracodawca, który zamierza zatrudnić pracownika po zakończeniu stażu może zastanawiać się, czy powinien skierować go na badania wstępne. Pytanie to jest szczególnie interesujące, jeżeli stażysta ma pracować na tym samym stanowisku pracy, na jakim wykonywał staż. Ustawodawca w przepisach Kodeksu pracy wskazał bardzo dokładnie, jakie obowiązki ciążą na pracodawcy, który zamierza zaoferować zatrudnienie po stażu pracownikowi.
Jednym z nich jest konieczność skierowania kandydata na badania wstępne. Zgodnie z art. 229 § 4 Kodeksu pracy, podmiot zatrudniający nie może dopuścić do pracy osoby, która nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. W praktyce zatem pracodawca jest zobowiązany wystawić skierowanie, na podstawie którego osoba przyjęta do pracy podda się stosownym badaniom lekarskim. W innym przypadku zatrudnienie po stażu nie dojdzie do skutku. Niezbędne jest również przeprowadzenie odpowiedniego do warunków pracy szkolenia BHP, zapoznanie pracownika z regulaminem zakładu pracy, jeśli takowy istnieje i wdrożenie go. W przypadku zatrudnienia po stażu, ostatni etap często pracodawca ma już za sobą, gdyż pracownik poznał specyfikę swoich obowiązków w czasie stażu.
Badania wstępne – wyjątek od reguły
Wracając do badań wstępnych, pojawia się pewna wątpliwość. Bowiem prawodawca nie uregulował kwestii związanych z zakresem badań wstępnych w Kodeksie pracy, lecz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, z dnia 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. W związku z tym, jak wskazano powyżej, pracodawca jest zobowiązany wystawić stosowne skierowanie na badania każdemu pracownikowi wyłonionemu do pracy w drodze rekrutacji.
Obowiązek posiadania dokumentu orzeczenia lekarskiego
Opisywany problem nie został jednoznacznie rozstrzygnięty. Zasadniczo pracodawca może przyjąć, że stażysty wcześniej nie zatrudniał i w związku z powyższym wręczyć mu skierowanie na badania wstępne. Z drugiej jednak strony, co również warto podkreślić, praca może odbywać się w tym samym miejscu i na takich samych warunkach, jak w czasie stażu. Jeżeli pójść tym tokiem rozumowania, można uznać, że nie jest konieczne przeprowadzanie ponownych badań wstępnych. Choć przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie regulują tej kwestii, pracodawca może powołać się na wspomniany wyjątek od reguły. Wówczas motywować swoją decyzję powinien właśnie w taki sposób.
Podmiot zatrudniający, który zdecyduje, że nie wyśle byłego stażysty na badania wstępne, powinien pamiętać o konieczności posiadania dokumentu orzeczenia lekarskiego, na podstawie którego jego pracownik został skierowany na staż. Warto zauważyć, że na takie badania stażystę z urzędu pracy, zawsze kieruje starosta (ponosi on też koszty przeprowadzenia tych badań zgodnie z zapisami znajdującymi się w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), a w przypadku stażu studenckiego – uczelnia. Ponieważ uzyskanie tego dokumentu może być niemożliwe, pracodawca powinien w teczce osobowej byłego stażysty przechowywać przynajmniej jego kserokopię.
Szykują się zmiany w kwestii badań wstępnych
Z punktu widzenia pracodawców, ważną informacją może być ta, że rząd szykuje zmiany w zakresie art. 229 Kodeksu pracy. Poprawki tego przepisu mają znacząco ograniczyć formalności i koszty, jakie pracodawcy ponoszą tytułem przeprowadzania badań wstępnych pracowników. Wynika to z ogólnych założeń, według których zatrudnienie po stażu ma być procesem szybkim i nieskomplikowanym.
Celem jest więc upodobnienie zatrudnienia po stażu do procesu przedłużania umowy stażowej, aniżeli tworzenia zupełnie nowej. W kwestii badań wstępnych, proponowana zmiana dotyczy m.in. tego, że pracodawca nie będzie musiał kierować na badania pracowników, którzy będą w stanie przedstawić aktualne orzeczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w danych warunkach.
Zatrudnienie po stażu z Urzędu Pracy – czy po stażu pracodawca musi zatrudnić stażystę?
Zarówno stażyści, jak i pracodawcy powinno wiedzieć, że w przepisach nie fukncjonuje obowiązek zatrudnienia po stażu z urzędu pracy. W prawie pracy nie istnieją zapisy obligujące pracodawców do zatrudnienia stażysty. Pracodawcy mogą samodzielnie organizować staże w swojej firmie, jednak coraz chętniej decydują się właśnie na współpracę w urzędami pracy. Wszystko dlatego, że te dysponują środkami publicznymi, oferują interesujące warianty aktywizacji społecznej osób bezrobotnych i przejmują z pracodawców część kosztów oraz formalności.
Programy pomocy i projekty zachęcające do zawierania umów stażowych zyskują popularność i znacząco przyczyniają się do zmniejszenia stopy bezrobocia. Na podstawie umowy z urzędem pracy, pracodawcy mogą liczyć na korzyści obszaru ekonomicznego oraz wizerunkowego. Szczegóły warunków zatrudnienia po stażu określają konkretne zapisy umowy stażowej. Pracodawca nie posiada obowiązku zatrudnienia po stażu z urzędu pracy.
- Zorganizowanie stażu wpływa na postrzeganie przedsiębiorstwa jako odpowiedzialnego biznesu
- Pracodawca przyjmujący stażystów z urzędu pracy wykazuje swój wkład w szeroko pojęty rozwój społeczny
- Przedsiębiorcy otrzymują dofinansowanie do utrzymania pracownika lub stworzenia stanowiska pracy
- Okres odbywania stażu to dobra okazja do sprawdzenia stażysty jako potencjalnego pracownika w firmie
Umowa stażowa
Umowa stażowa to rodzaj umowy zawieranej pomiędzy organizatorem stażu, a placówką powiatową. Umożliwia realizację danego programu stażowego i jest zawierana na okres od 3 do 12 miesięcy. Ze względu na fakt, że wszelkie projekty aktywizacji bezrobotnych są szczegółowo rozliczane, umowa stażowa również wiąże się z licznymi obowiązkami formalnymi, których niedopełnienie grozi rozwiązaniem umowy i utraceniem otrzymanych wcześniej środków dofinansowania – takich jak pokrycie opłat za badania, składek ZUS oraz kosztów zatrudnienia. Szczegółowe przepisy dotyczące umowy stażowej znajdują się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
O ile w trakcie trwania stażu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych, o tyle należność za pracę przy zatrudnieniu zależy od polityki finansowej pracodawcy i ogólnego poziomu wynagrodzeń. Umowa stażowa jest uzupełniana o ważne załączniki, takie jak program stażu, wymagane listy obecności, sposoby oraz terminy rozliczania dni wolnych, a także ogólne obowiązki dotyczące współpracy obu stron – zarówno pracodawcy jak i pracownika. Trzeba jednak pamiętać, że umowa o staż nie jest nawiązaniem stosunku pracy z pracodawcą i nie podlega pod przepisom Kodeksu pracy.
Staż studencki
Staż studencki to specyficzna forma stażu. Jak sama nazwa wskazuje, jest on dedykowany osobom studiującym, które są gotowe do podjęcia stażu w czasie wolnym od nauki. Staż studencki to idealny sposób na wczesne zdobywanie doświadczenia zawodowego i naukę praktycznych umiejętności. Właśnie dlatego tego rodzaju zatrudnienie cieszy się coraz większą popularnością, zwłaszcza w większych miastach studenckich. Staż studencki charakteryzuje się zwiększoną motywacją stażystów i zaangażowaniem w wykonywane obowiązki, dlatego jest niezwykle wzbogacający dla przyjmujących stażystów przedsiębiorców. Przyjmując zmotywowanych stażystów, część obowiązków może zostać na nich przeniesiona, a co więcej – być może po owocnym stażu zyskają wartościowego pracownika. Praktyka pokazuje, że choć zatrudnienie po stażu nie jest gwarantowane, wielu pracodawców decyduje się na kontynuowanie współpracy ze stażystami.
Organizacja stażu oraz zawarcie umowy stażowej stanowi idealny sposób pozyskania pracownika na korzystnych warunkach. Obecnie zatrudnienie po stażu to jedna z najczęściej stosowanych form nawiązywania efektywnej współpracy pomiędzy pracodawcami, a młodymi pracownikami wkraczającymi na rynek pracy.
Zatrudnienie po stażu na 3 miesiące
Niektóre umowy zawierane ze stażystami zawierają zapis, który gwarantuje zatrudnienie po stażu oraz reguluje czas trwania takiego zatrudnienia. Pracodawca nie ma obowiązku zagwarantowania umowy o pracę, jednak dla wielu przedsiębiorców jest to korzystne rozwiązanie, ponieważ zyskują oni pracownika, który jest już wdrożony w funkcjonowanie firmy, a jego umiejętności zostały zweryfikowane przez pracodawcę podczas trwania stażu. Zatrudnienie po stażu na 3 miesiące może zostać przedłużone nawet umową o pracę na czas nieokreślony, która zapewnia stałe zatrudnienie.