Spis treści
Pracodawcy chętnie podpisują z przyjmowanymi do pracy osobami umowy zlecenie. W ten sposób bowiem możliwe jest zoptymalizowanie kosztów zatrudnienia. Z drugiej strony, choć zleceniobiorcy nie trzeba udzielać urlopu lub kierować go na badania wstępne, nie można zapomnieć, że w niektórych przypadkach konieczne będzie odprowadzanie składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Sprawdźmy, w jakich sytuacjach i jakie składki trzeba odprowadzać od umowy zlecenie.
Umowa zlecenie a składki ZUS
Jeszcze kilkanaście lat temu umowy cywilnoprawne były wykorzystywane przez pracodawców sporadycznie. Dziś sytuacja wygląda jednak inaczej. Umowa zlecenie jest jedną z najpopularniejszych umów, które do podpisania kandydatom podsuwa wielu pracodawców. W sieci znajdziemy też wiele kalkulatorów umowy zlecenie, które wyliczają kwoty netto i brutto oraz stawki godzinowe. Warto jednak wiedzieć dokładnie, jakie zasady obowiązują na tej umowie i jakie obowiązki nakłada ona na pracodawcę zwłaszcza, że rząd od lat walczy z tzw. śmieciówkami i wprowadza coraz więcej obostrzeń.
Zawierając z pracownikiem umowę zlecenie, należy pamiętać, aby pozyskać od niego oświadczenie, w którym zawarte są informacje potrzebne do ustalenia przyszłych zobowiązań wobec ZUS. Warto zauważyć, że ustawodawca nie wymaga, aby zleceniodawca otrzymał informację w tej kwestii na piśmie, ale dla względów dowodowych warto przyjętego kandydata poprosić o napisanie takiego oświadczenia. W ten sposób pracodawca może łatwo odeprzeć zarzut nielegalnego postępowania.
To, czy umowa będzie „oZUSowana”, czy nie, zależy od tego, na jaką kwotę opiewa i z kim została podpisana. Dzieje się tak dlatego, że ustawodawca chroni w ten sposób słabszą stronę umowy, czyli zleceniobiorcę. Choć nie ma w tym niczego złego, warto wiedzieć, że każdy podmiot zatrudniający ma obowiązek ustalić, czy właśnie ta umowa jest jedynym tytułem ubezpieczenia. Jeżeli pracodawca uzyska odpowiedź pozytywną, musi liczyć się z koniecznością odprowadzania szeregu składek.
Doradca / Doradczyni klienta - Wrocław (Bielany)
Leroy Merlin Polska Sp. z o.o.
- 4 600-6 200 zł brutto / mc
- Bielany Wrocławskie
Pracownik lady mięsnej - LEGNICA Ul. PIŁSUDSKIEGO
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Legnica
Kasjer/Sprzedawca - KARPACZ UL. 3 MAJA
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Karpacz
Kasjer/Kasjerka LEGNICA Ul. Fabryczna
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Legnica
Konstruktor maszyn/form stalowych
OREX Rotomoulding machines
- 6 000-8 000 zł brutto / mc
- Chybie
Jakie składki od umowy zlecenie?
Zgłoszenia do składek ZUS należy dokonać w ciągu 7 dni od daty uznanej jako data rozpoczęcia umowy zlecenie, używając do tego formularza zgłoszeniowego ZUS-ZUA. Przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić zleceniobiorcę do wszystkich obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Należy pamiętać, że odprowadzanie składek do ZUS dotyczy głównie sytuacji, gdy zleceniobiorca nie posiada innego tytułu ubezpieczenia (nie jest zatrudniony w innej firmie, np. w oparciu o umowę o pracę), dlatego właśnie tak ważne jest mieć świadomość tego, czym zajmuje się jeszcze nasz pracownik.
Omówmy najpierw przypadek z jedynym tytułem ubezpieczenia, bo to on jest najbardziej problematyczny dla zleceniodawcy. A zatem w sytuacji, gdy umowa zlecenie jest dla pracownika jedynym tytułem ubezpieczenia, czyli pracownik jest zatrudniony tylko w jednym miejscu pracy, zleceniodawca musi liczyć się z koniecznością odprowadzenia składek podstawowych ubezpieczeń społecznych.
- rentową,
- emerytalną,
- wypadkową,
- zdrowotną.
W przypadku odprowadzania składki wypadkowej warto wiedzieć, że dotyczy to tylko takiej sytuacji, gdy zleceniobiorca wykonuje zlecenie w siedzibie lub na terenie firmy. Pracodawca ma bowiem obowiązek zapewnić swoim pracownikom korzystne i bezpieczne warunki do pracy. Skoro oddaje im do użytku pewne wnętrza lub teren, musi o nich zadbać i otoczyć odpowiednią opieką.
Jeśli zastanawiasz się, od kiedy składki zaczynają obowiązywać, czyli od jakiego momentu pracownik zostaje objęty ochroną – podpowiadamy! W przypadku społecznych ubezpieczeń obowiązkowych następuje to od razu, czyli w dniu zawarcia umowy ze zleceniodawcą i od momentu rozwiązania umowy trwa jeszcze przez 30 dni.
Niektórych może jednak zdziwić, że wśród wymienionych składek nie została wymieniona składka chorobowa. Jest tak, ponieważ ubezpieczenie to jest dobrowolne, czyli o przystąpieniu do niego decyduje zleceniobiorca i koszt składki przejmuje na siebie. Czy warto jest się na nią zdecydować? Jak najbardziej. W razie stanu tzw. niezdolności do pracy uzyskuje się bowiem prawo do zasiłków z ZUS-u, takich jak zasiłek chorobowy, macierzyński czy opiekuńczy. Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego pracownika zgłasza jego zleceniodawca, dlatego w przypadku wyrażenia chęci przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego należy zgłosić swoje potrzeby, najlepiej na piśmie, do pracodawcy.
Gdy pracownik podpisał umowę o pracę...
Inaczej kwestia składek wygląda wówczas, gdy zleceniobiorca jest również pracownikiem zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę u innego pracodawcy lub pracodawców. Taka sytuacja, wbrew pozorom, zdarza się bardzo często. Wówczas o tym, czy i jakie składki należy odprowadzać, decyduje wysokość pensji zatrudnionego. Jeżeli pracownik osiąga wynagrodzenie minimalne (chodzi tu o wynagrodzenie przewidziane przez ustawodawcę za świadczenie pracy na pełen etat), konieczne jest odprowadzenie wyłącznie ubezpieczenia zdrowotnego, a od umowy zlecenie nie będą potrącane składki ZUS. Oznacza to zatem, że w przypadku pracy na umowie o pracę o minimalnym wynagrodzeniu oraz jednocześnie na zleceniu ubezpieczenie emerytalne i chorobowe jest dobrowolne. Wówczas to zleceniobiorca decyduje, czy jest mu potrzebne.
Jeżeli natomiast miesięczne wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest wyższe niż minimalna krajowa, umowa zlecenie będzie obciążona składkami ZUS niezależnie od tego, na jaką kwotę opiewa. A co jeżeli z osobą zatrudnioną na umowie o pracę zostało podpisanych kilka umów zlecenie? Wtedy oZUSowana będzie umowa o pracę oraz taka liczba umów zlecenie, by w danym miesiącu osiągnięty został próg minimalnego wynagrodzenia.
Kilka umów zlecenie
Jeszcze inaczej sytuacja wygląda wówczas, gdy pracownik-zleceniobiorca świadczy zlecenia dla kilku różnych zleceniodawców, nie będąc jednocześnie zatrudnionym na umowie o pracę. Składki ZUS będą wówczas odprowadzane tylko od wybranych umów – tak, aby łączna kwota wynagrodzenia w danym miesiącu nie przekroczyła kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W tym celu przydatne okazują się kalkulatory wynagrodzeń i umów, które po wpisaniu pensji w odpowiednie pola wskażą faktyczny zarobek miesięczny.
Warto przy tym podkreślić, że odprowadzanie składek od pozostałych umów jest dobrowolne. Pracownik może zostać objęty nimi z jednej, z wybranych lub ze wszystkich umów. Jeżeli zleceniobiorca się na to zdecyduje, powinien koniecznie poinformować o tym zleceniodawcę (dla celów dowodowych powinien złożyć wniosek na piśmie). Jednocześnie od wszystkich pozostałych umów zlecenie konieczne jest odprowadzanie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Umowa zlecenie na rencie lub emeryturze
Osoby, które otrzymują świadczenie rentowe lub emerytalne, mogą dorabiać i bardzo często to robią. Pracodawcy najchętniej zatrudniają wówczas takich pracowników w oparciu o umowę cywilnoprawną. Jeżeli zleceniobiorca ma ustalone prawo do świadczenia emerytalnego lub rentowego, zaś podpisana przez niego umowa zlecenie jest jedynym tytułem ubezpieczenia, niezbędne jest odprowadzanie składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe. Ponownie trzeba jednak pamiętać, że ubezpieczenie wypadkowe dotyczy tylko sytuacji, w której osoba zatrudniona wykonuje zlecenie w siedzibie lub na terenie firmy, a nie poza nią.
W przypadku, gdy pracownik rencista lub emeryt zawarł kilka umów zlecenie, obowiązują wcześniej opisane zasady dotyczące kwoty minimalnego wynagrodzenia – składki będą odprowadzone od tylu wybranych umów, by kwota wynagrodzenia wynosiła równowartość kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Kiedy pracodawca nie płaci składek ZUS
Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest wymagany od pracodawcy. Oznacza to, że od kwoty brutto wynagrodzenia pracownika musi odjąć kwoty przeznaczone na składki na poszczególne ubezpieczenia. Pracodawca jest zwolniony obowiązku oprowadzania składek wyłącznie w sytuacji, gdy zleceniobiorcą jest uczeń lub student poniżej 26. roku życia, objęty już ubezpieczeniem przez szkołę, uczelnię lub rodziców czy opiekunów. We wszystkich innych przypadkach musi tego dopilnować. Pracownicy powinni mieć więc świadomość tego, które składki im przysługują, a które są dobrowolne i na bieżąco informować pracodawców o zmieniającej się sytuacji.
