Spis treści
Dynamiczne zmiany rynkowe i demograficzne przekładają się na nowe przepisy regulujące nabycie prawa do emerytury i narzędzia pozwalające je uzyskać. Podstawą jest osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego oraz obliczenie stażu pracy na podstawie przepracowanych lat, za które odprowadzano składki do ZUS. Etatowcy zatrudnieni w oparciu o tradycyjną umowę o pracę nie mają się czym martwić. Z kolei wszyscy pracownicy wykonujący obowiązki na podstawie umowy cywilnoprawnej, powinni mieć świadomość, że ta forma nie podlega pełnemu oskładkowaniu i nie gwarantuje potencjalnym beneficjentom dodatkowych, stażowych lat pracy.
Prawo do emerytury
Emerytura to podstawowe świadczenie pracownicze, które pozwala na otrzymywanie środków finansowych jako zabezpieczenie na życie, gdy zaprzestajemy aktywności zawodowej. Nie bez powodu wszystkie modyfikacje stają się tematem publicznej debaty – zwłaszcza jeśli chodzi o wysokość wieku emerytalnego oraz zróżnicowania go ze względu na płeć. Od 1 października 2017 roku, aby nabyć prawo do emerytury, kobiety muszą ukończyć 60 rok życia, z kolei mężczyźni mogą na nią przejść po skończeniu 65 lat.
Emerytura po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego nie jest obowiązkiem, dlatego możesz przejść na nią niezwłocznie po spełnieniu wymogów lub nieco później – jako uprawniony sam decydujesz o tym, jak długo chcesz być aktywny zawodowo. Należy pamiętać, że im dłuższy staż pracy oraz okres odprowadzania składek, tym wysokość świadczenia jest większa. Jest to zachęta dla wszystkich czujących się na siłach do kontynuowania pracy – zwłaszcza że obecne stawki emerytury nie są zadowalające, podobnie jak prognozy przyszłych waloryzacji.
Emeryt, któremu nie wliczono do świadczenia niektórych okresów zatrudnienia lub przychodów, może się starać o ponowne przeliczenie emerytury. Z poniższego materiału wideo dowiesz się, jak i kiedy można to zrobić:
Młodszy Specjalista ds. Kadr
ANMAR
- Tychy
Manager Sprzedaży
LB THERM Sp. z o.o.
- Mazańcowice
Lakiernik - Bezpośrednio, Hamburg NIEMCY, 20.99 EUR/godz.
Maas Aviation GmbH
- Niemcy
Elektronik - Stażysta
Nittan Euro Tech Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Specjalista/Specjalistka ds. Komunikacji Wizualnej
American Heart of Poland Spółka Akcyjna
- Katowice
Szczególne przypadki przewidują możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę – m. in. z tytułu pracy w warunkach szczególnych, z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej, ze względu na pracę górniczą i nauczycielską oraz na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej. Jednakże, w każdym przypadku prawo do emerytury nabywa się poprzez udokumentowanie wszystkich okresów odprowadzania składek emerytalnych. Właśnie dlatego kluczowe znaczenie ma rodzaj zawieranych przez lata umów i dbałość o swoje świadectwa pracy.
Umowa zlecenie a staż pracy
Umowa zlecenie to najczęściej zawierany rodzaj umowy cywilnoprawnej. Nie mają tutaj zastosowania przepisy kodeksu pracy, a zleceniobiorcy nie przysługują żadne uprawnienia pracowników etatowych, zatrudnianych w oparciu o standardową umowę o pracę na czas określony, nieokreślony lub próbny. Umowa zlecenie to korzystne rozwiązanie – głównie z perspektywy pracodawcy, który za jej pomocą ogranicza swoje obowiązki wobec pracownika i tym samym znacznie zmniejsza koszty utrzymania podwładnego.
Zasadniczo umowa zlecenie to umowa zawierana na rzecz wykonywania zleconego zadania, bez ścisłego podporządkowania i nadzoru przełożonego oraz ustalonych godzin pełnienia obowiązków. Niemniej, w praktyce organizacja pracy zleceniobiorców nie różni się wiele od pracy etatowców – mimo to, pracownik taki nie posiada prawa do urlopu wypoczynkowego, nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu oraz nie może liczyć na zakończenie współpracy z przysługującym wypowiedzeniem.
Oprócz tego czas przepracowany w oparciu o umowę cywilnoprawną nie wlicza się do stażu pracy – nawet jeśli przez ten okres odprowadzano składki emerytalno-rentowe.
- pracy na umowie o pracę,
- pracy z powołania, wyboru i mianowania,
- czynnej służby wojskowej,
- rejestracji jako bezrobotny,
- prowadzenia gospodarstwa rolnego,
- czasu studiów doktoranckich.
Umowa zlecenie nie zalicza się do tej kategorii, dlatego też nie podlega wkładowi w ogólny staż pracy.
Czy umowa zlecenie liczy się do emerytury?
Emerytura obliczana jest na podstawie wysokości odprowadzonych przez lata składek – zarówno obowiązkowych, jak i dobrowolnych. Umowa cywilnoprawna podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, dlatego też zatrudnienie w oparciu o umowę zlecenie traktuje się jako okres składkowy. Zasadniczo więc, w kwestii prawa do emerytury oraz wyliczania okresów składkowych, umowa zlecenie nie musi być niekorzystna dla pracownika. Jej wady odnoszą się jedynie do podsumowania stażu pracy, a także do kwestii braku większości uprawnień pracowniczych – takich jak ubezpieczenie zdrowotne czy urlop chorobowy. Te składki są w całości dobrowolne i wynoszą ponad 11 proc. wynagrodzenia zleceniobiorcy.
Według przepisów umowa zlecenie wlicza się więc do emerytury tak długo, jak długo podlegała oskładkowaniu. Osoby uczące się powinny jednak pamiętać, że w przypadku studentów do 26. roku życia umowa zlecenie nie jest poddawana oskładkowaniu ZUS. W takiej sytuacji warto zastanowić się nad możliwością dobrowolnego odprowadzania składek, co z pewnością stanowi optymalną inwestycję w przyszłość.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że wysokość składek społecznych w umowie zlecenie jest taka sama, jak w przypadku umowy o pracę i wynosi 19,52 proc. podstawy wymiaru wynagrodzenia dla składki emerytalnej oraz 8 proc. podstawy wymiaru wynagrodzenia dla składek rentowych. Składki odprowadzane są po połowie – zarówno przez zleceniodawcę, jak i zleceniobiorcę. Tym samym nasuwa się kolejne pytanie: jak wliczyć umowę zlecenie do emerytury w przypadku pracy na zlecenie u kilku pracodawców jednocześnie? Otóż od niedawna przepisy obligują każdego pracodawcę do odprowadzenia składek za zatrudnionego, aż do momentu, gdy łączna podstawa wymiaru składek będzie równa minimalnemu wynagrodzeniu. W 2022 roku jest to kwota 3010 zł.
Po przekroczeniu tej kwoty, z każdej kolejnej umowy, obowiązkowa będzie wyłącznie składka zdrowotna, ponieważ zgodnie z art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej w przypadku, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie.
Umowa zlecenie dla emeryta
Osoba, która przeszła na emeryturę, może nadal podejmować pracę zarówno na umowie o pracę, jak i na podstawie umów cywilno-prawnych. W przypadku emerytów pracujących na umowie zlecenie może obowiązywać różne oskładkowanie w zależności od rodzajów i zatrudnienia.
| forma zatrudnienia | obowiązkowe | dobrowolne |
|---|---|---|
| umowa-zlecenie (jako jedyna forma zatrudnienia) | emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne | chorobowe |
| umowa-zlecenie u zatrudnionego na umowie o pracę u różnych pracodawców | ubezpieczenie zdrowotne | - |
Co w przypadku, gdy emeryt jest zatrudniony jednocześnie na umowie o pracę i umowie zleceniu u jednego pracodawcy? Wówczas ów pracodawca odprowadza wszystkie składki z podstawy, na którą składają się wynagrodzenia z obu stosunków pracy.
Jak widać, ten typ umowy zapewnia ścisłe regulacje w kwestii wliczania umowy zlecenie do okresów składkowych oraz wpływu na przyszłą wysokość emerytury. Warto pamiętać o kwestiach umowy zlecenia i emerytury już na początku budowania własnej ścieżki zawodowej.
To może Cię również zainteresować
