Spis treści
Składki na Zakładowe Ubezpieczenie Społeczne (ZUS) to kluczowy element zabezpieczenia społecznego każdego przedsiębiorcy, gwarantujący ochronę finansową w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń zdrowotnych. Przybliżamy istotne aspekty opłacania składek ZUS, w tym ulgi dla nowych przedsiębiorców oraz konsekwencje nieuiszczania należności, które mogą prowadzić do poważnych sankcji.
Składki na Zakładowe Ubezpieczenie Społeczne
Składki ZUS są nie tylko obowiązkiem, ale także częścią systemu zabezpieczenia społecznego. Ich opłacanie jest niezwykle ważne dla naszej przyszłości finansowej, zwłaszcza jeśli przydarzy nam się nieprzewidziana sytuacja zdrowotna. Warto znać możliwości związane z ulgowymi składkami ZUS, które mogą obniżyć nasze koszty, a także zapoznać się z podstawą wymiaru składek.
Jakie ulgi oferuje ZUS początkującym przedsiębiorcom?
W Polsce Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oferuje kilka ulg dla początkujących przedsiębiorców, mających na celu ułatwienie rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej. Wymieniamy je poniżej.
- Ulga na start – jest to zwolnienie z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. Dotyczy jednak tylko składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe), a nie na ubezpieczenie zdrowotne, które nadal musi być opłacane.
- Mały ZUS – po zakończeniu okresu Ulgi na start przedsiębiorcy mogą skorzystać z tzw. Małego ZUS-u. Jest to możliwość płacenia niższych składek na ubezpieczenia społeczne, które są obliczane na podstawie obniżonej podstawy wymiaru. Warunkiem skorzystania z tej ulgi jest osiąganie przychodu poniżej określonego progu.
- Mały ZUS Plus – jest to rozszerzona wersja Małego ZUS-u, dostępna dla przedsiębiorców osiągających nieco wyższe przychody. Pozwala na płacenie niższych składek, ale wyższych niż w standardowym Małym ZUS-ie.
- Ulgowe składki dla osób kontynuujących działalność – osoby, które po przerwie kontynuują działalność gospodarczą, mogą również liczyć na pewne ulgi w płaceniu składek ZUS.
Aby skorzystać z tych ulg, ważne jest spełnienie określonych warunków i terminowe składanie wymaganych dokumentów do ZUS. Przedsiębiorcy powinni również śledzić bieżące zmiany w przepisach, ponieważ warunki korzystania z ulg mogą ulec zmianie.
ZUS a działalność gospodarcza
Każda osoba fizyczna rozpoczynająca prowadzenie działalności, powinna zgłosić ten fakt do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). W tym celu składa wniosek, który później przesyłany jest do ZUS. Na podstawie dostarczonych danych, ZUS nakłada na przedsiębiorcę obowiązek opłacania odpowiednich składek.
Działalność gospodarcza rodzi także pewne zobowiązania – przedsiębiorca musi samodzielnie zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego oraz do ubezpieczeń społecznych. Tej formalności powinien dokonać w terminie do 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności. Zgłoszenia dokonuje się poprzez złożenie odpowiednich dokumentów, które można przekazać wraz z wnioskiem o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (CEIDG). W tym procesie wykorzystuje się formularz ZUS ZUA.
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł netto / mc
- Bliżyn
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Wpłacanie składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązkiem przedsiębiorców. W przypadku uchylania się od niego, można narazić się na sankcje, takie jak:
- dodatkowe opłaty,
- naliczanie odsetek,
- karę grzywny,
- sprawę sądową,
- wpis do Rejestru Dłużników.
Jakie składki powinien opłacać przedsiębiorca?
Zagadnienie „działalność gospodarcza ZUS” reguluje to, jakie składki należy opłacać. Umieściliśmy je poniżej.
Ubezpieczenia społeczne:
- Ubezpieczenie emerytalne: 19,52% od podstawy wymiaru.
- Ubezpieczenie rentowe: 8,00% od podstawy wymiaru.
- Ubezpieczenie chorobowe (dobrowolne): 2,45% od podstawy wymiaru.
- Ubezpieczenie wypadkowe: stopa procentowa zależy od branży i liczby ubezpieczonych, dla firm do 9 osób wynosi 1,67%.
Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy: łącznie 2,45% od podstawy wymiaru (nie obowiązują, jeśli opłacasz składki od preferencyjnej podstawy).
Ubezpieczenie zdrowotne: wysokość składki zależy od formy opodatkowania i wynosi 9% podstawy wymiaru dla podatku według skali podatkowej, 4,9% dla podatku liniowego, lub stawka stała w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
- Ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe): podobne stawki procentowe jak w przypadku składek własnych przedsiębiorcy.
- Ubezpieczenie zdrowotne: 9% od podstawy wymiaru składki.
- Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych: dodatkowe składki zależne od sytuacji.
Być może zastanawia Cię, czym jest wspomniany wymiar składki? Dla przedsiębiorcy jest on zależny od deklarowanej kwoty dochodu. Dla pracownika podstawą wymiaru jest jego wynagrodzenie brutto wraz z dodatkami.
Termin płatności ZUS – działalność gospodarcza
Terminy płatności składek ZUS w Polsce różnią się w zależności od rodzaju płatnika. Aktualnie kwestia przedstawia się następująco:
- Dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych: składki powinny być opłacone do 5. dnia każdego następnego miesiąca.
- Dla płatników składek posiadających osobowość prawną: termin płatności to 15. dzień każdego następnego miesiąca.
- Dla pozostałych płatników składek (w tym indywidualnych przedsiębiorców): składki należy opłacić do 20. dnia następnego miesiąca.
Ważne jest, aby dokładnie sprawdzić, do której grupy płatników się należy, ponieważ to determinuje termin, w którym należy uiścić należne składki. Opóźnienia w płatnościach mogą skutkować nałożeniem odsetek lub innych kar.
Składka chorobowa – co z niej wynika?
Każda z osób prowadzących działalność gospodarczą ma prawo do otrzymania zasiłku chorobowego od ZUS-u, jeżeli przebywa na zwolnieniu lekarskim. Jest jednak jeden ważny warunek – należy opłacać dobrowolną składkę chorobową, która wynosi 2,45% z podstawy wymiaru składki.
Jeśli opłacasz składkę i jesteś niezdolny do pracy, przysługuje Ci zasiłek chorobowy. Taka niezdolność musi zostać potwierdzona zaświadczeniem wystawionym przez lekarza na odpowiednim druku ZUS. Ponadto, może zdarzyć się sytuacja, gdy za czas choroby nie powstanie obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne – nastąpi to przy 12 dniach choroby w miesiącu. Należy podkreślić, że składka za ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacona w pełnej wysokości niezależnie od choroby.
Działalność gospodarcza bez ZUS
W obecnych przepisach istnieją dwie możliwości, podczas których przedsiębiorca nie musi opłacać ZUS-u. Pierwszą z nich jest działalność nierejestrowana.
- przychód nie przekracza każdego miesiąca 50% minimalnego wynagrodzenia,
- w czasie ostatnich 60 miesięcy nie podejmowała działalności gospodarczej na szerszą skalę.
Podczas prowadzenia nierejestrowanej działalności gospodarczej, nie ma obowiązku odprowadzania składek ZUS (społecznych, jak i zdrowotnych). Taka działalność nie musi być bowiem rejestrowana w CEIDG. Dlatego też jednocześnie taki przedsiębiorca nie jest rejestrowany również w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
Kolejną z możliwości jest wspomniana na początku ulga na start. Korzystanie z niej jest dobrowolne. W związku z tym przedsiębiorca nie musi opłacać składek przez ten czas (wówczas musi złożyć odpowiedni wniosek), ale jeżeli wykazuje taką chęć – może. Należy bowiem pamiętać, że w czasie 6-miesięcznej ulgi na start, nie będzie on podlegał wszelkiego rodzaju ubezpieczeniom (poza wynikającym z opłacania składki zdrowotnej).
Działalność gospodarcza na emeryturze i zwolnienie ze składek
Działalność gospodarczą może prowadzić osoba, która jest na emeryturze. Jeżeli spełni odpowiednie warunki, może być zwolniona z obowiązku płacenia składki zdrowotnej – na przykład jeśli korzysta ze świadczeń zdrowotnych na innej podstawie i nie przekracza określonego limitu przychodu.
Osoby na emeryturze są zwolnione z obowiązku płacenia składek rentowych i emerytalnych tylko wtedy, jeśli już pobierają emeryturę. W takim przypadku, przedsiębiorca-emeryt może nie płacić składek rentowych i emerytalnych, ale nadal podlega obowiązkowi uiszczenia innych składek ZUS, chyba że korzysta ze zwolnienia.
- świadczenie emerytalne nie jest wyższe niż minimalne, miesięczne wynagrodzenie,
- przychody z działalności nie są wyższe niż 50% najniższej emerytury lub działalność jest rozliczana na podstawie karty podatkowej.
Warto także pamiętać, że emeryt, który jest przedsiębiorcą także może uzyskać prawo do ubezpieczenia chorobowego (jeśli opłaca składkę chorobową).
Działalność gospodarcza a świadczenia emerytalne
Własna działalność gospodarcza to coraz częstsze rozwiązanie. Tacy przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać o indywidualnym odprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne, zarówno za siebie, jak i za ewentualnych pracowników. To w jakiej wysokości składki płacimy, będzie miało później wpływ na wysokość naszej emerytury. Należy jednak pamiętać, że minimalna emerytura, będzie przyznana po przepracowaniu odpowiedniego stażu pracy oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Osoby prowadzące działalność, które chcą zwiększyć kwotę świadczenia emerytalnego otrzymywanego w przyszłości, nie powinny opłacać wyłącznie minimalnych składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Najlepszym wyborem będzie odprowadzanie kwot adekwatnych do rzeczywistych dochodów. Kolejną możliwością jest także wykorzystanie indywidualnych sposobów oszczędzania, np. Indywidualnego Konta Emerytalnego.
Podsumowanie
Początkujący przedsiębiorca jest zobowiązany do zapoznania się z zasadami związanymi ze składkami ZUS. Warto pamiętać, że ubezpieczenia zdrowotne, społeczne i wypadkowe są obowiązkowe. W przypadku działalności nierejestrowanej lub 6-miesięcznej ulgi na start nie trzeba płacić składek. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że nie posiadając ubezpieczenia społecznego ani chorobowego, tracimy zabezpieczenie na przyszłość, a ewentualne problemy zdrowotne mogą wiązać się z wysokimi kosztami leczenia.
To może Cię również zainteresować
