Spis treści
Praca dla dziecka
Co do zasady zatrudnianie osób młodocianych do 15-go roku życia jest niedozwolone. Z drugiej strony, trzeba wskazać, że ustawodawca przewidział od tej reguły odstępstwa. Powołać należy się na art. 3045 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym: Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Inaczej mówiąc, dziecko może odpłatnie tańczyć czy też występować np. w reklamach telewizyjnych. Zainteresowani rodzice i opiekunowie muszą jednak pamiętać o dopełnieniu szeregu formalności.
Zgoda na pracę małoletniego — decydują rodzice
W pierwszej kolejności na pracę dziecka zgodę muszą wyrazić opiekunowie lub rodzice dziecka. W drugiej kolejności niezbędne jest zdobycie zgody właściwego inspektora pracy. Warto przy tym zauważyć, że o taką zgodę nie występują rodzice dziecka, leży to w gestii podmiotu prowadzącego wyżej wymienioną działalność. Do przygotowanego wniosku pracownicy takiego podmiotu muszą dołączyć określone dokumenty. Zgodnie z art. 3045 § 4 mowa tu o:
-
pisemnej zgodzie przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka na wykonywanie przez dziecko pracy, lub innych zajęć zarobkowych,
-
opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącej braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
-
orzeczenia lekarza stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
-
jeżeli dziecko podlega obowiązkowi szkolnemu — opinii dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącej możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.
Dopiero tak przygotowany wniosek wraz z załącznikami rozpatruje właściwy inspektor pracy. To również on wydaje decyzje. Trzeba przy tym pamiętać, że ta nie zawsze musi być pozytywna.
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł netto / mc
- Bliżyn
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Praca małoletniego — odmowa inspektora
Kodeks pracy przewiduje sytuacje, w których inspektor pracy jest zobowiązany odmówić wydania zezwolenia na pracę dziecka. Mowa tu o tym o takich sytuacjach, które:
-
powodują zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka,
-
zagrażają wypełnianiu obowiązku szkolnego przez dziecko.
W drugim przypadku ma to miejsce wówczas, gdy dziecko poświęcałoby na wykonywanie pracy tak dużo czasu, że nie miałoby możliwości realizowania obowiązku szkolnego.
Co powinno zawierać zezwolenie na pracę nieletniego?
Jeżeli nie zachodzą przesłanki do tego, aby odmówić wydanie pozytywnej decyzji, właściwy inspektor pracy wydaje ją. Decyzja taka musi jednak zawierać określone elementy.
- dane osobowe dziecka i jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna,
- oznaczenie podmiotu prowadzącego działalność artystyczną, sportową, reklamową lub kulturalną,
- określenie rodzaju pracy lub innych zajęć zarobkowych, które może wykonywać dziecko,
- określenie dopuszczalnego okresu wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
- określenie dopuszczalnego dobowego wymiaru czasu pracy lub innych zajęć zarobkowych,
- inne niezbędne ustalenia, wymagane ze względu na dobro dziecka lub rodzaj, charakter albo warunki wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko.
Czy można cofnąć zezwolenie na pracę dziecka?
Z punktu widzenia opiekunów czy też rodziców dziecka istotną informacją jest ta, która odnosi się do możliwości cofnięcia zezwolenia. Ustawodawca przewidział taką możliwość w Kodeksie pracy. I tak, zgodnie z art. 3045 § 7, właściwy inspektor może cofnąć zezwolenie na prośbę opiekuna dziecka lub też wówczas, gdy stwierdzi on, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu.
Od którego roku życia można pracować?
Kwestie tego, od którego roku życia można pracować, określone są przez Kodeks pracy. Zgodnie z nim dzieci, które nie osiągnęły 16. roku życia, mogą pracować, ale nie w każdej firmie. Dopuszczalne jest zatrudnianie ich w podmiotach, które prowadzą działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Oznacza to, że dziecko do 16. roku życia może pracować m.in. w kinie, teatrze, domu kultury, klubie sportowym, agencji aktorskiej lub reklamowej, a także na planach filmów producenckich z branży filmowej. Nie ma minimalnego wieku dziecka określonego ustawowo. Oczywiście, jak już wspomniano, aby dziecko mogło podjąć pracę, niezbędna jest pisemna zgoda jego przedstawiciela ustawowego oraz zgoda właściwego inspektora Państwowej Inspekcji Pracy.
Praca dzieci w Polsce jest dopuszczalna, lecz w przepisach nie określono formy prawnej, która byłaby wymagana przy zatrudnianiu takich osób. Stąd też dziecko można zatrudnić zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy cywilnoprawnej, np. umowy o dzieło. Praca nieletnich podlega dużym ograniczeniom. Przede wszystkim obowiązuje inny wymiar pracy niż w przypadku pracowników młodocianych czy dorosłych – dziecko nie może pracować dłużej niż 6 godzin na dobę. Ponadto zarówno okres wykonywania pracy, jak i dobowy wymiar wykonywanej pracy, należy zawrzeć w zezwoleniu. W dokumencie tym muszą się znaleźć także wszelkie inne warunki związane z wykonywaniem zajęć zarobkowych przez dziecko.
Rola Państwowej Inspekcji Pracy w regulacji pracy młodocianych
Pierwszym i kluczowym aspektem, który musi być zrozumiany w kontekście praw i obowiązków związanych z zatrudnianiem młodocianych, jest rola Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). PIP ma za zadanie kontrolować i monitorować przestrzeganie przepisów Kodeksu Pracy, w tym tych dotyczących zatrudniania osób poniżej 16. roku życia. Istotne jest, aby rodzice i opiekunowie zdawali sobie sprawę z obowiązku zgłoszenia do PIP wszelkiego rodzaju pracy, którą ma wykonywać ich podopieczny. Zgoda inspektora pracy jest nieodzowna do legalnego zatrudnienia dziecka.
Kompetencje i obowiązki inspektora PIP
Inspektor PIP pełni istotną rolę w procesie zatrudniania młodocianych. To na jego barkach spoczywa odpowiedzialność za ocenę, czy rodzaj wykonywanej pracy jest odpowiedni dla dziecka, czy warunki wykonywania pracy są bezpieczne i nie zagrażają jego zdrowiu oraz rozwojowi. Inspektor ma prawo do wglądu w dokumentację dotyczącą zatrudnienia, co obejmuje umowy, zgody opiekunów oraz stosunku pracy, i może interweniować, jeśli stwierdzi, że prawa pracownika są naruszane.
Kontrola wykonywania pracy przez młodocianych
Należy pamiętać, że PIP prowadzi regularne kontrole w miejscach, gdzie zatrudniane są dzieci. Kontrole te mają na celu sprawdzenie, czy przestrzegane są przepisy dotyczące pracy młodocianych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, PIP ma prawo zastosować szereg sankcji, które mogą prowadzić do natychmiastowego wstrzymania pracy dziecka. W przypadku pracy zdalnej kontrola ta może odbywać się w sposób zdalny, przez weryfikację dokumentów oraz rozmowy z opiekunami i dzieckiem.
Podsumowanie
Jak widać, praca osób młodocianych, w tym także małych dzieci może być możliwa i legalna, jeśli tylko spełnione zostaną określone warunki. Należy pamiętać, że małoletni pracownicy mają swoje potrzeby i należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie przepisów dotyczących wykonywania przez nich pracy.
To może Cię również zainteresować
