Spis treści
Wstępne szkolenia BHP dzielimy na instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Czym one się różnią? Pierwszy z nich ma na celu zaznajomienie nowego pracownika z podstawowymi zasadami oraz przepisami BHP. Zatrudniona osoba poznaje w ten sposób przepisy zawarte w Kodeksie Pracy, a także uczy się podstaw udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej i postępowania w razie wypadku w pracy. Jest to także okazja do poznania regulaminów i zasad BHP obowiązujących w konkretnym zakładzie pracy.
Instruktaż stanowiskowy jest drugim etapem szkolenia nowego pracownika, ale także zostaje przeprowadzony w sytuacjach, w których zmieniają się warunki świadczenia pracy, czyli na przykład pracownik zostaje przeniesiony na nowe stanowisko lub zostaje przydzielony do obsługi całkiem nowej maszyny. W ramach instruktażu stanowiskowego przedstawia się pracownikowi czynniki środowiskowe oraz czynniki ryzyka występujące na konkretnym stanowisku.
Wstępne szkolenia BHP w pracy to bardzo rozległy temat. Dlatego zebraliśmy wszystkie najważniejsze informacje w jednym miejscu. W dalszej części artykułu znajdziesz wyjaśnienie kluczowych zagadnień dotyczących szkoleń BHP.
Szkolenia wstępne BHP
Pracodawcy są zobowiązani do organizowania wstępnych szkoleń BHP. W ten sposób przygotowują nowych pracowników do bezpiecznego świadczenia pracy na danym stanowisku. Kto jest objęty obowiązkiem przejścia takiego szkolenia?
- wszyscy pracownicy zatrudnieni w zakładzie, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy;
- pracownicy zatrudnieni w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy;
- praktykanci uczący się zawodu.
Z odbycia szkolenia wstępnego BHP może zostać zwolniona osoba, która podejmuje pracę na tym samym stanowisku, na którym pracowała u poprzedniego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem nowego stosunku pracy.
Szkolenia wstępne dzielą się na instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Z założenia taka forma edukacji powinna trwać nie krócej niż dwie godziny lekcyjne, czyli 90 minut.
Instruktaż ogólny ma za zadanie zaznajomienie nowego pracownika z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie Pracy. W czasie tego instruktażu przyszły pracownik zapoznaje się z regulaminami obwiązującymi na terenie konkretnego zakładu pracy i poznaje techniki udzielania pierwszej pomocy medycznej i zasady postępowania w razie nieszczęśliwego wypadku.
- pracownik służby BHP;
- pracownik wykonujący w przedsiębiorstwie zadania służby BHP;
- pracodawca wykonujący zadania służby BHP,
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę, posiadający odpowiednią wiedzę popartą zaświadczeniem o ukończeniu wymaganego szkolenia z zakresu BHP.
Instruktaż stanowiskowy ma na celu zapoznanie pracownika z czynnikami środowiskowymi i zagrożeniami na konkretnym stanowisku pracy. Pracownik musi poznać w ramach tego szkolenia wszystkie czynniki ryzyka oraz sposoby ochrony przed zagrożeniami. Należy pamiętać, że instruktażowi stanowiskowemu podlegają nie tylko nowi pracownicy, ale także osoby zmieniające stanowisko i rozpoczynające pracę na nieznanym sobie stanowisku oraz w sytuacji, gdy zmieniają się warunki świadczenia pracy.
Ślusarz
Spółdzielnia SIP ZPCh
- Krosno
Prace magazynowe
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Tychy
Kasjer/Sprzedawca - JAWORZNO UL. Piekarska
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Jaworzno
Specjalista/Specjalistka w biurze Fundacji
American Heart of Poland Spółka Akcyjna
- Katowice
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Żory
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę;
- przełożony pracownika;
- pracodawca.
Wszystkie te osoby powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe i przeszkolenie w zakresie prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Pracownik świadczący pracę na kilku stanowiskach powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z nich!
Jak wygląda szkolenie BHP?
Zasadniczo szkolenia BHP mogą przyjąć różne formy w zależności od ich przeznaczenia. W przypadku wstępnych szkoleń mówimy przede wszystkim o instruktażach. Te w swojej formie powinny trwać nie krócej niż 2 godziny lekcyjne, ale instruktaż ogólny BHP powinien trwać nie krócej niż 3 godziny lekcyjne, czyli 2 godziny i 15 minut.
Instruktaż ogólny ma na celu przedstawienie pracownikowi wszystkich zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz czynności związanych bezpośrednio z wypadkami i zagrożeniem zdrowia oraz życia. Osoba prowadząca takie szkolenie może korzystać z różnych środków dydaktycznych. Najczęściej można spotkać się z omówieniem głównych zasad przez osobę prowadzącą instruktaż oraz otrzymanie materiałów dydaktycznych do przeczytania i zaznajomienia się z nimi.
Zdarza się jednak, że pracownik służby BHP przygotowuje bardziej szczegółowe szkolenie wraz z wykorzystaniem m.in. środków do kursów pierwszej pomocy oraz innych narzędzi. Często z bardziej rozbudowanej formy korzystają także zewnętrzne firmy organizujące szkolenia BHP. Warto więc zainteresować się ofertą takich jednostek szkoleniowych. Bardziej rozbudowany kurs wpłynie na poprawę bezpieczeństwa w zakładzie pracy.
Instruktaż stanowiskowy ma różny czas trwania w zależności od stanowiska pracy jakiego dotyczy. Ważne jednak, że dla wszystkich stanowisk musi on trwać przynajmniej 8 godzin lekcyjnych, czyli 6 godzin. Wyjątkiem są stanowiska biurowo-administracyjne wymagające instruktażu trwającego minimum 2 godziny lekcyjne.
Szkolenie na konkretnym stanowisku powinna przeprowadzać osoba kierująca pracownikami lub sam pracodawca. Oczywiście osoby te powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje oraz umiejętności do prowadzenia instruktażu. Więcej o tym co powinien wiedzieć pracodawca w zakresie szkoleń BHP można znaleźć tutaj: https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracodawcow/1468/szkolenia-bhp-co-musisz-o-nich-wiedziec-jako-pracodawca. Celem tego etapu wstępnego szkolenia BHP jest zaznajomienie pracownika z konkretnymi czynnikami środowiskowymi oraz ryzykiem zawodowym na danym stanowisku. Instruktaż stanowiskowy ma formę głównie praktyczną, w której pracownik poznaje faktyczny charakter pracy i przygotowuje się do samodzielnego działania.
- Rozmowa wstępna instruktora z szkolonym pracownikiem.
- Objaśnienie procesu pracy przez instruktora.
- Próbne wykonanie pracy przez pracownika z pomocą instruktora.
- Samodzielna praca pod nadzorem instruktora.
- Sprawdzenie oraz ocena sposobu wykonywania pracy.
Należy nadmienić, że pracownicy biurowo-administracyjni podlegają jedynie pierwszemu punktowi instruktażu stanowiskowego.
Prowadzenie instruktaży BHP w pracy należy odpowiednio udokumentować, czemu służy karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Wzór karty został określony w stosownym rozporządzeniu (Dz.U. 2019 poz. 1099). Sam instruktaż stanowiskowy zostaje zakończony sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami BHP.
Zakończone szkolenie należy udokumentować przez wypełnienie karty szkolenia BHP. Jej wzór został ustalony w rozporządzeniu w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
- nazwa pracodawcy;
- dane osobowe pracownika odbywającego szkolenie BHP;
- informacje o instruktażu ogólnym (m.in. datę i dane osobowe instruktora);
- informacje o instruktażu stanowiskowym (m.in. nazwę stanowiska, datę i dane osoby przeprowadzającej szkolenie)
Pracownik musi poprawnie podpisać kartę szkolenia BHP, a następnie należy ją przechowywać w dokumentacji pracowniczej.
Szkolenie BHP wzór
Program szkolenia BHP bez względu na to, czy mówimy o wstępnym czy okresowym, powinien zostać przygotowany przez pracodawcę, osobę odpowiedzialną za działania BHP w zakładzie lub jednostkę szkoleniową. Szczegóły powinny zostać dostosowane do charakteru pracy, przedsiębiorstwa oraz konkretnych stanowisk.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2004 nr 180 poz. 1860) określa ramowe programy instruktażu ogólnego oraz stanowiskowego. Poniżej możecie zobaczyć bazowe programy, które należy dostosować do konkretnych szkoleń.
Warto poświęcić szczególną uwagę przygotowaniu odpowiednich programów, ponieważ te będą aktualne przez lata, a jedynie okresowo mogą wymagać wprowadzenia drobnych aktualizacji.
Ramowy program instruktażu ogólnego:
Ramowy program instruktażu stanowiskowego:
Cena szkolenia BHP
Coraz mniej przedsiębiorstw posiada swoich własnych specjalistów ds. BHP. Zamiast tego znacznie chętniej firmy korzystają z usług zewnętrznych jednostek szkoleniowych. Takie rozwiązanie ma wiele zalet. Oczywiście wiąże się to z opłaceniem kosztu kursu, co jednak jest często znacznie tańszym rozwiązaniem niż utrzymywanie oddzielnego działu BHP i inwestowanie w sprzęt szkoleniowy.
Ciężko jednak określić jednolity cennik takich usług, ponieważ na koszt szkolenia ma wpływ wiele czynników. Przede wszystkim należy określić, czy interesuje nas szkolenie wstępne czy okresowe oraz dla jakich pracowników będzie ono przeprowadzane. To nie jedyne czynniki, ponieważ w grę wchodzi także program samego szkolenia, a także branża jakiej dotyczy.
W zależności od charakteru przedsiębiorstwa oraz konkretnych stanowisk konieczne jest przeprowadzenie szkolenia uwzględniającego różne czynniki ryzyka. Wszystko to wpływa na cenę szkolenia BHP. Spróbujmy jednak uogólnić ceny uwzględniając cenniki różnych jednostek szkoleniowych.
Uśrednione ceny szkoleń BHP:
Szkolenia wstępne BHP - 50 zł/os.
Większość ofert podaje tę kwotę za instruktaż ogólny, choć niektóre firmy obniżają cenę przy większych grupach osób biorących udział w szkoleniu.
Szkolenia okresowe BHP z uwzględnieniem stanowisk:
Dla stanowisk robotniczych - 50-95 zł/os.
Dla stanowisk administracyjno-biurowych - 50-80 zł/os.
Dla stanowisk inżynieryjno-technicznych - 120-170 zł/os.
Dla stanowisk nauczycieli - 50-70 zł/os.
Dla przedstawicieli handlowych - 50 zł/os.
Szkolenia PPOŻ oraz szkolenia z pierwszej pomocy przedmedycznej - 60-150 zł zł/os.
Dla pracodawców i osób kierujących pracownikami - 150-170 zł/os.
Jak widać rozrzut cenowy jest spory, a same kwoty są dość uogólnione. Na rynku można znaleźć oferty zarówno tańsze, jak i droższe. Wiele zależy od prywatnej polityki danej jednostki szkoleniowej. Warto także nadmienić, że w obecnej sytuacji wiele firm szkolących w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy działa online. Tylko czy szkolenie BHP przez internet jest w ogóle możliwe?
Szkolenie BHP online – czy to możliwe?
W dobie pandemii wiele działań przenosi się do sieci, co zwróciło uwagę także na możliwość prowadzenia szkoleń online. Co prawda pomysł prowadzenia instruktażu przez internet nie jest niczym nowym i został dawno dopuszczony przez przepisy prawa, ale obecnie ta forma zyskuje na popularności.
Szkolenia BHP można swobodnie prowadzić drogą online. Odpowiednio przygotowane materiały dydaktyczne, pokazy oraz prezentacje są w stanie przekazać całą potrzebną wiedzę na konkretne tematy. Należy jednak pamiętać, że szkolenie BHP online może dotyczyć instruktażu ogólnego oraz szkoleń okresowych. Taką metodą nie jesteśmy w stanie zastąpić instruktażu stanowiskowego, które musi się odbyć na konkretnym stanowisku.
Prowadzenie szkoleń online ma wiele zalet, w tym niższą cenę niż standardowe spotkanie z instruktorem. Pracodawcy powinni jednak mieć na uwadze, że szkolenia BHP w pracy mają być przeprowadzone w godzinach pracy. Organizacja ich poza grafikiem będzie wymagała zapłacenia pracownikowi godzin nadliczbowych.
Co ile lat trzeba robić szkolenie BHP?
Wiemy już wszystko o szkoleniach wstępnych BHP, ale musimy sobie odpowiedzieć na jeszcze jedno ważne pytanie. Ile są ważne szkolenia BHP? Czy pracownik musi je powtarzać? Okazuje się, że konieczne jest regularne utrwalanie wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Służą temu szkolenia okresowe BHP.
Większość pracowników musi regularnie odbywać szkolenia okresowe BHP. W zależności od stanowisk okres pomiędzy ich odbywaniem jest różny. Pracownicy powinni jednak odbyć pierwsze szkolenie okresowe w terminie do 12 miesięcy od zatrudnienia. Wyjątkiem są osoby kierujące pracownikami oraz pracodawcy, którzy powinni zostać objęci szkoleniem okresowym w terminie 6 miesięcy od przejścia szkolenia wstępnego BHP.
- pracodawcy oraz inne osoby kierujące pracownikami (brygadziści, kierownicy, majstrowie) - nie rzadziej niż raz na 5 lat;
- pracownicy na stanowiskach robotniczych - nie rzadziej niż raz na 3 lata. W przypadku szczególnie dużego zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa nie rzadziej niż raz w roku;
- pracownicy inżynieryjno-techniczni - nie rzadziej niż raz na 5 lat;
- pracownicy służby BHP - nie rzadziej niż raz na 5 lat;
- pracownicy administracyjno-biurowi i inni, których charakter pracy jest związany z narażeniem na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych bądź z odpowiedzialnością w zakresie BHP - nie rzadziej niż raz na 6 lat.
Pracownicy administracyjno-biurowi zatrudnieni u pracodawców zakwalifikowanych w grupie działalności o kategorii ryzyka nie wyższej niż 3 nie podlegają szkoleniom okresowym BHP.
Ze szkolenia okresowego mogą zostać zwolnione również osoby, które przedłożą aktualne zaświadczenie o odbyciu w wymaganym czasie szkolenia okresowego u innego pracodawcy. Zwolnienie dotyczy także osób, które odbyły szkolenie wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, o ile jego program uwzględniał zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obwiązującego na nowym stanowisku pracy.
Szkolenie powinno przybrać formę kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego. Jego organizacją może się zająć pracodawca lub specjalistyczna jednostka szkoleniowa. Program szkolenia okresowego zostaje opracowany przez organizatora w oparciu o ramowy program określony rozporządzeniem w sprawie szkolenia w dziedzinie BHP. Szczegółową rozpiskę z uwzględnieniem wszystkich stanowisk można znaleźć w tym miejscu:
Szkolenie okresowe BHP zostaje zakończone egzaminem ocenianym przez specjalnie uformowaną komisję. Ukończenie szkolenia okresowego należy potwierdzić wydaniem imiennego zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w dziedzinie BHP. Jego wzór został określony przez załącznik nr 3 do rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie BHP.
Tak się prezentują zagadnienia związane ze szkoleniami BHP w pracy. Teraz już wiesz kogo obowiązuje szkolenie BHP oraz jakie formy ono przybiera. Bezpieczeństwo i higiena pracy są niezwykle ważnymi kwestiami, a ich zaniedbanie może mieć fatalne skutki.
- Instruktaż stanowiskowy ma na celu zapoznanie pracownika z czynnikami środowiskowymi i zagrożeniami na konkretnym stanowisku pracy.
- Szkolenia wstępne BHP dzielą się na instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy, z założenia trwające nie krócej niż dwie godziny lekcyjne.
- Osoby zmieniające stanowiska oraz rozpoczynające pracę na nowym stanowisku powinny przejść instruktaż stanowiskowy, który powinien trwać minimum 8 godzin lekcyjnych, z wyjątkiem stanowisk biurowo-administracyjnych wymagających szkolenia trwającego minimum 2 godziny lekcyjne.
- Celem szkolenia BHP jest zapoznanie pracownika z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przygotowanie go do bezpiecznego świadczenia pracy na danym stanowisku.
