Spis treści
Z artykułu dowiesz się:
- jakie są rodzaje prac w systemach zmianowych,
- z czym wiąże się czterodniowy tydzień pracy dla pracodawcy,
- jak taki system przekłada się na efektywność,
- czy warto wprowadzić to rozwiązanie w firmach.
Zobacz także artykuł: „Rodzaje umów o pracę i wymiar czasu”.
Rodzaje prac w systemach zmianowych
Obecnie w Polsce obecne są różnorodne modele pracy zmianowej. Najczęściej spotykany jest tak zwany system nieciągły – praca dwuzmianowa z przerwą w nocy i pod koniec tygodnia. Wiele pracodawców wprowadza pracę na trzy zmiany i z przerwą na koniec tygodnia (jednak bez przerw nocnych) bądź też pracę w ruchu ciągłym trwającą 24 godziny przez 7 dni w tygodniu. W związku z powyższymi modelami warto zapoznać się z pojęciem systemu czasu pracy, czyli zorganizowaniem czasu pracy poszczególnych pracowników.
Czy pracujemy coraz mniej? Przełożenie na ubiegłe lata
W ubiegłych latach Polacy należeli do jednego z najwięcej pracujących narodów w Unii Europejskiej. Miało to związek z różnicami ekonomicznymi – bogatsze społeczeństwa na Zachodzie mogą sobie pozwolić na więcej czasu wolnego od pracy. Według danych z OECD w 2019 roku przeciętny Polak pracował około 1800 godzin rocznie, natomiast Niemiec – średnio 1380 godzin. Jednakże nasza gospodarka nieustannie się rozwija, a pracownicy mogą korzystać z dłuższych urlopów wypoczynkowych. Z tego względu liczba dni pracujących w roku stopniowo się zmniejsza. Biorąc pod uwagę święta ustawowo wolne od pracy oraz urlopy, Polacy spędzają w pracy średnio 4,4 dnia w tygodniu, czyli około 35,4 godzin (według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego na III kwartał 2021 roku). Nie jesteśmy więc najciężej i najwięcej pracującym krajem w Europie – mieścimy się mniej więcej na środku stawki.
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Nowiny
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Występa
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Czterodniowy tydzień pracy – co to oznacza dla pracodawcy?
Idea czterodniowego tygodnia pracy niejednokrotnie spotyka się ze sceptycyzmem pracodawców. Rozwiązanie to wiąże się z zatrudnieniem dodatkowych pracowników, wystąpieniem nadgodzin, a nawet spadkiem konkurencyjności firmy czy wprowadzeniem nowych rozwiązań logistycznych. Skrócony wymiar czasu pracy może być stosunkowo trudny do wprowadzenia zwłaszcza w sektorze handlu, gdyż funkcjonowanie marketów i innych placówek handlowych jedynie cztery dni w tygodniu nie jest na ten moment możliwe. Istnieją jednak branże, w których takie rozwiązanie mogłoby być efektywne nie tylko dla pracowników, ale również pracodawców.
Gdzie może się przyjąć czterodniowy system pracy? Praca przez cztery dni w tygodniu ma duży potencjał w branżach, gdzie dominuje wysiłek umysłowy i system zadaniowy, a jednocześnie kontakty z klientami i współpracownikami są ograniczone. Mowa więc o firmach zajmujących się IT, księgowością i finansami, szkoleniami, e-commerce czy logistyką.
Czy pracując krócej, musimy pracować efektywniej?
Czy czterodniowy tydzień pracy niesie za sobą konieczność bardziej intensywnego wysiłku i lepszych efektów w krótszym czasie? Głównym założeniem skróconego czasu pracy jest zadbanie o dobrostan psychiczny pracowników - niejednokrotnie przemęczonych, pozbawionych motywacji i wypalonych systemem 5 dni pracowania i 2 dniami na odpoczynek. Krótszy tydzień umożliwia zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a osobistym, co z kolei znacznie wpływa na produktywność – wypoczęty i zmotywowany pracownik działa skuteczniej, podejmuje trafniejsze decyzje i nie ma problemu z priorytetyzacją zadań. Większa efektywność nie jest więc wymogiem czterodniowego tygodnia pracy, a raczej jej efektem.
W jakich krajach czterodniowy tydzień pracy cieszy się popularnością? Rozwiązanie to jest coraz chętniej wdrażane między innymi w Belgii, Japonii, Islandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii oraz Nowej Zelandii. Według danych z tych państw, skrócenie czasu pracy przyczyniło się do większej wydajności pracowników, a także obniżenia kosztów związanych z funkcjonowaniem firmy. Pojawia się więc pytanie, czy czterodniowy system pracy w Polsce ma szansę się przyjąć? Takie rozwiązanie z pewnością wymagałoby zmiany przepisów oraz regulacji dotyczących czasu pracy. Jednakże niektóre firmy testują skrócenie tygodnia, np. poprzez pracę 4 dni po 10 godzin przy jednakowych zarobkach, lub też 4 dni pracy po 8 godzin przy 80% wynagrodzenia.
Czy warto wdrożyć taki system pracy?
Wdrożenie czterodniowego tygodnia pracy niesie za sobą szereg korzyści. Przede wszystkim skrócony czas w pracy mobilizuje do większej wydajności, aby wykonać wszystkie powierzone zadania. Ponadto taki system pozwala na osiągnięcie pełnej równowagi pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym, co umożliwia efektywny odpoczynek i zregenerowanie sił. Przekłada się to na mniejsze ryzyko wypalenia, wzrost motywacji do pracy, a także ogólną poprawę dobrostanu psychicznego pracowników.
Czterodniowy tydzień pracy jest szczególnie warty wprowadzenia m.in. w branży administracyjnej, szkoleniowej czy IT, a także w korporacjach nastawionych na kreatywność i zadaniowość. Jednakże wdrożenie tego systemu w placówkach, gdzie konieczna jest praca ciągła, może nieść ze sobą pewne trudności. Mowa tu np. o obiektach medycznych, handlowych oraz związanych z bezpieczeństwem. Przy zachowaniu ciągłości pracy konieczne byłoby wprowadzenie zaawansowanych zmian w grafikach czy też zatrudnienie dodatkowych pracowników, aby umożliwić zatrudnionym czterodniowy tydzień pracy.
