Spis treści
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem: Praca dla Ukraińców - rynek pracy dla uchodźców z Ukrainy.
Czym tak właściwie jest nepotyzm?
Nepotyzm jest bardzo częstym zjawiskiem, najłatwiej dostrzegany jest w małych i średnich firmach. Nie oznacza to, że nie jest on spotykany w korporacjach lub instytucjach państwowych. Cechą charakterystyczną nepotyzmu jest obsadzanie stanowisk przez osoby, które nie posiadają wymaganych kwalifikacji, ale pozostają spokrewnione z osobami decyzyjnymi. Nepotyzm nie ogranicza się wyłącznie do stanowisk dyrektorskich. Może być on obecny w trakcie rekrutacji na niższe stanowiska. W konsekwencji powstaje trudność w rozróżnieniu nepotyzmu od firmy rodzinnej. Pomocne są w tym cechy szczególne przypisywane do nepotyzmu, są to:
- zatrudnienie osób, które nie mają wymaganych kompetencji do wykonywania pracy na określonym stanowisku;
- posiadanie nieprzejrzystego schematu awansów i podwyżek, dostrzegalne jest ich niesprawiedliwe przyznawanie przede wszystkim dla osób niespokrewnionych;
- zapewnienie lepszych warunków lub bardziej elastycznego czasu pracy dla członków rodziny.
W firmach rodzinnych, w których obecny jest własny kapitał nie można mówić o problemie nepotyzmu. Zaczyna się on pojawiać dopiero, gdy zatrudniane są osoby postronne, a sposób ich traktowania jest o wiele gorszy w odniesieniu do członków rodziny pomimo wykonywania tej samej pracy.
Czy spokrewnieni pracownicy mogą szkodzić firmie?
Nepotyzm w przedsiębiorstwie bardzo często stanowi odrębne źródło problemów w danej firmie, choć są one równie często lekceważone. Najczęściej w prywatnych jednostkach jest traktowany jako zwyczajna pomoc dla członków rodziny, dlatego zdobywa wśród społeczeństwa pozytywny wydźwięk. W rzeczywistości można nepotyzm potraktować jako pomoc, jednak spokrewnieni pracownicy mogą realnie szkodzić firmie.
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Limanowa
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Nowy Sącz
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Nowy Targ
Elektryk Utrzymania Ruchu
Extral Sp. z o.o.
- Rybnik
Doradca Klienta w Dziale IT
PeoplePro
- Toruń
W pierwszej kolejności należy wskazać, że jeżeli czynnikiem decydującym o zatrudnieniu był wyłącznie stopień pokrewieństwa to posiadane kompetencje schodzą na drugi plan. Często te osoby nie potrafią sprawnie realizować tych obowiązków, co nie tylko zaburza funkcjonowanie jednostki, ale także sprawia, że pracownik traci wiarę w siebie i swoje możliwości. Sam proces poszukiwania pracy pozwala zdobyć doświadczenie i obycie na rynku pracy.
Równolegle nepotyzm w pracy wiąże się z negatywnymi konsekwencjami dla samej firmy. Zatrudnienie niekompetentnych pracowników oznacza obciążenie dla innych osób, a także skutkuje obniżeniem jakości usług. Faworyzowanie członków rodziny przyczynia się do rozwoju konfliktów w przedsiębiorstwie, a one same są często wyszydzane przez innych. Stosowanie kumoterstwa sprawia, że spada motywacja do pracy, jeżeli oferowane warunki pracy nie są zależne od tego, jak realnie wygląda realizacja obowiązków. Jednocześnie wzrasta poczucie niesprawiedliwości, ponieważ podział stanowisk pracy o wyższym prestiżu pomiędzy bliskimi osobami sprzyja zrezygnowaniu. Co więcej jest to traktowane jako nieuczciwa praktyka pracodawcy. Wśród pracowników pojawiające się konflikty mogą ewoluować aż do mobbingu i dyskryminacji, który nie tylko obniżają komfort pracy, ale mogą powodować również znaczny uszczerbek na zdrowiu psychicznym u pracowników.
Nepotyzm – czy każdy jest zawsze równym w przedsiębiorstwie?
Zatrudnienie bliskich osób w przedsiębiorstwie wymaga od osoby zarządzającej jednostką ogromnego obiektywizmu. W rzeczywistości nie jest to bardzo często spotykane. Członkowie rodziny mogą korzystać z lepszego traktowania ze względu na charakter relacji. O ile pracownicy potrafią to zrozumieć, to o wiele ciężej jest im znaleźć uzasadnienie dla lepszego wynagradzania czy szybszego awansowania. Budzi to poczucie niesprawiedliwości, a zatem przez pracowników dostrzegalne jest nierówne traktowanie.
Nepotyzm jest analizowany pod kątem nadużyć i jest swoistą patologią występującą w życiu publicznym. W otaczającej nas demokracji traktowane to jest jako odstępstwo od normy, że więzy krwi decydują o posiadanej przewadze wobec innych osób mających nierzadko lepsze kompetencje do wykonywania danej pracy. Analizując nepotyzm, należy także pamiętać o tym, jak spokrewniona osoba jest odbierana przez resztę współpracowników. Występuje tam charakterystyczna nierówność traktowania, często jest spostrzegana jako osoba, która informuje przełożonych o tym, co powinno pozostać w gronie współpracowników. Nierzadko jest obiektem żartów lub kpin, a popełnione błędy nie są rozumiane przez inne osoby.
Czy pracownicy chętnie wybierają rodzinne firmy?
Osoby postronne bardzo często rezygnują z zatrudnienia w rodzinnych firmach. W tej sieci powiązań dostrzegalne jest nierówne traktowanie, które ciężko jest przeskoczyć. Dodatkowo, byli pracownicy często odpowiadają za rozpowszechnienie niepochlebnych opinii. Kulejący employer branding jest późniejszym utrudnieniem w pozyskiwaniu fachowców, co przekłada się bezpośrednio na spadek przychodów. Niechęć wynika z nieustannego niedoceniania zaangażowanych pracowników, którzy nie są spokrewnieni. Potęgowany jest poziom stresu wśród pracowników z zewnątrz. Równolegle zdają sobie świadomość, że w przypadku redukcji etatów, to ich miejsca pracy będą w pierwszej kolejności zlikwidowane. W razie ewentualnych konfliktów są zawsze na straconej pozycji i nie mogą być pewni obiektywnego stanowiska osoby przełożonej. W ostatecznym rozrachunku wybór rodzinnej firmy sporo traci w odniesieniu do jednostki, która nie praktykuje zatrudnienia osób w zależności od spokrewnienia.
Pracownicy posiadają świadomość, że podział stanowisk pracy może być determinowany wyłącznie przez stopień pokrewieństwa, a nie rzeczywiste umiejętności. W konsekwencji rodzinne firmy dla wielu osób stanowią wyłącznie miejsce chwilowego zatrudnienia, w przypadku, gdy nie istnieją perspektywy innego miejsca pracy. Wytrwałe osoby często decydują się na pracę w takim miejscu, jednak szybko informują o chęci uzyskania podwyżki.
