Spis treści
W momencie podpisania umowy o pracę dochodzi do nawiązania stosunku pracy. Taka umowa zatrudnienia wymaga zachowania formy pisemnej. W sytuacji, gdy taka forma nie została zachowana, to pracodawca, i to najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez osobę zatrudnioną, ma obowiązek na piśmie potwierdzić pracownikowi dokonane ustalenia. Co dodatkowo istotne — dopełnienie formalności na tym etapie wiążę się m.in. z przekazaniem pracodawcy szeregu dokumentów (głównie świadectwa pracy, ale mogą być to także zaświadczenia o ukończonych kursach, szkoleniach czy niekaralności, jeśli jest wymagane).
Rozmowa kwalifikacyjna
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy kandydat zgłaszający się na rozmowę kwalifikacyjną ma swoje prawa. Te dotyczą między innymi zagadnień związanych z ochroną danych, ale także z tym, że pracodawca nie może zadawać dowolnych pytań podczas rekrutacji, ale jest ograniczony do pewnej ich puli. Ponadto nie może on prosić o okazanie wszelkich dokumentów, ale wyłącznie tych, które poświadczają wykształcenie, doświadczenie zawodowe czy też uzyskanie określonych kwalifikacji. Mowa tu np. o zaświadczeniu o niekaralności, które może być wymagane przez pracodawcę tylko wobec kandydatów na określone przepisami stanowiska. Warto o tym pamiętać, gdyż prawa potencjalnych pracowników często bywają łamane.
Z własnej inicjatywy pracownik może przedstawić potencjalnemu pracodawcy dodatkowe dokumenty, np. certyfikaty, referencje uzyskane z poprzednich miejsc pracy. Według oceny osób starających się o zatrudnienie takie dokumenty pomagają w uzyskaniu posady.
Co w umowie?
Dowolność w kształtowaniu umowy o pracę wyraża się w fakcie, że pracodawca i pracownik mogą dowolnie modyfikować dokument, który sporządzają. Warto jednak wiedzieć, że w umowie o pracę, aby była ona ważna i zgodna z prawem, muszą znaleźć się określone zapisy. Zgodnie z przepisami, które znaleźć można w Kodeksie pracy, mowa tu m.in. o stronach umowy, rodzaju umowy czy warunkach pracy i płacy. W przypadku tych ostatnich niezbędne jest wskazanie rodzaju pracy, miejsca, w których pracownik będzie wykonywał zadania służbowe czy też wynagrodzenia, terminu rozpoczęcia pracy czy wymiaru czasu pracy.
W przypadku wynagrodzenia, istotne są odrębne przepisy mówiące o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Aktualnie wynosi ono 4300 zł brutto w przypadku świadczenia pracy w pełnym wymiarze godzin. Pracodawca powinien mieć to na uwadze, zaś pracownik dokładnie sprawdzić, czy pensja określona w umowie o pracę spełnia to niezbędne minimum.
Inne obowiązki pracodawcy
Poza elementami niezbędnymi w umowie warto pamiętać, że pracodawca jest też zobowiązany do przestawienia pracownikowi innych dokumentów. Jako pracownik, na piśmie i nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, powinieneś zostać poinformowany o:
- obowiązującej Cię dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
- częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,
- wymiarze przysługującego Ci urlopu wypoczynkowego,
- obowiązującej Cię długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- układzie zbiorowym pracy, którym jesteś objęty.
W sytuacji, gdy pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, powinien pamiętać również o poinformowaniu dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy, oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Sprawdzenie wszystkich powyższych informacji powinno uchronić osobę podpisującą umowę o pracę przed ewentualnymi problemami czy nieporozumieniami w przyszłości.
Jak sprawdzić umowę o pracę
Pierwszym i podstawowym krokiem, jaki powinien podjąć pracownik przed podpisaniem umowy o pracę, jest jej dokładne przeczytanie i zrozumienie. Może wydawać się to oczywiste, ale często w pośpiechu czy ze względu na presję czasu, wiele osób pomija ten krok. Niezależnie od tego, czy jest to Twoja pierwsza umowa o pracę, czy masz już doświadczenie w podpisywaniu takich dokumentów, zawsze warto poświęcić chwilę na dokładne sprawdzenie treści.
Nawet jeśli nie masz specjalistycznej wiedzy prawniczej, jest kilka podstawowych elementów, które powinieneś sprawdzić.
- rodzaj umowy,
- okres jej obowiązywania,
- miejsce wykonywania pracy,
- wysokość wynagrodzenia,
- wymiar czasu pracy
- oraz sposób i termin rozliczenia.
Jeżeli nie jesteś pewien, czy umowa o pracę jest zgodna z prawem, znajdują się w niej zapisy, które są dla Ciebie niezrozumiałe, to możesz skorzystać z możliwości sprawdzenia umowy o pracę online. W sieci znajdziesz wiele serwisów prawnych, które oferują tego typu usługi. Warto jednak pamiętać, że takie sprawdzenie jest zazwyczaj płatne i nie zastąpi konsultacji z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy.
Jak sprawdzić potencjalnego pracodawcę
Jeśli zamierzasz podpisać umowę o pracę, to pewnie chcesz mieć pewność, że Twoja przyszła firma jest stabilna i wiarygodna. Dlatego warto sprawdzić przyszłego pracodawcę jeszcze zanim podejmiesz decyzję o związaniu się z nim stosunkiem pracy. Możesz to zrobić na kilka sposobów. Przede wszystkim, warto poszukać informacji o firmie w Internecie — sprawdzić jej stronę internetową, opinie byłych oraz obecnych pracowników czy też informacje o ewentualnych problemach prawnych i płynności finansowej.
Co być może nieoczywiste — warto sprawdzić, czy firma w ogóle istnieje. Można to zrobić, sprawdzając jej wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dodatkowo warto sprawdzić, czy firma jest zarejestrowana jako płatnik składek ZUS — to oznacza, że jest zobowiązana do płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne swoich pracowników.
Pamiętaj też, że wartość firmy to nie tylko jej zyski, ale również sposób traktowania pracowników. Warto więc poszukać opinii obecnych i byłych pracowników, aby dowiedzieć się więcej o kulturze pracy, warunkach pracy, możliwościach rozwoju czy relacjach między pracownikami a zarządem.
To może Cię również zainteresować