Spis treści
Zgodnie z art. 152 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że jest to jedno z podstawowych praw każdego zatrudnionego. To prawo jest też zagwarantowane w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Celem urlopu jest zawsze regeneracja sił pracownika, który dzięki temu powraca do pracy w ich pełni i może sprawnie wykonywać swoje obowiązki pracownicze. Warto też podkreślić, że prawo do urlopu jest niezbywalne i osoba zatrudniona nie może się go zrzec.
Żaden pracodawca nie może decydować o tym, na co pracownik przeznaczy swój urlop. Niemniej, to od pracodawcy zależy, kiedy ten urlop zostanie udzielony, tak więc może się okazać, że wakacje w środku lata będą niemożliwe. Co więcej, choć z założenia urlop wypoczynkowy służy właśnie odpoczynkowi, to często zdarza się, że pracownicy przeznaczają go na remonty, uprawianie sportów czy... pracę! Owszem, w trakcie urlopu zatrudnieni decydują się na przykład na wyjazd za granicę do pracy czy też podjęcie dobrze płatnej fuchy, gdy nadarzy się ku temu okazja.
Naliczanie urlopu wypoczynkowego – okresy nauki
Do okresu stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się również czas nauki. Zgodnie z przepisami pracodawca jest zobowiązany uwzględnić następujące okresy z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Oznacza to, że osiem lat to maksymalny okres, jaki może zostać pracownikowi doliczony z tytułu kształcenia się przez niego. Jednocześnie warto wskazać, że w sytuacji, gdy osoba zatrudniona jednocześnie się uczy i pracuje, to zastosowane powinny być te przepisy, które są dla niego bardziej korzystne.
Kasjer/Sprzedawca - JAWORZNO UL. Piekarska
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Jaworzno
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Częstochowa
Kasjer/Sprzedawca Opole ul. Hubala
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Opole
Prace magazynowe
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Tychy
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Gliwice
Urlop wychowawczy a urlop wypoczynkowy
Urlop wychowawczy stanowi przerwę w pracy, której celem jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Może zostać wzięty po tym, jak rodzice wykorzystają urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski. Tak więc, urlop wychowawczy dotyczy sprawowania opieki nie nad niemowlęciem, lecz nad dzieckiem starszym. Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przez okres co najmniej sześciu miesięcy. Prawo to nie dotyczy osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło i pokrewnych, ani tych prowadzących własną działalność gospodarczą.
Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy i musi być wykorzystany maksymalnie do ukończenia 6 roku życia dziecka. Szczegółowe informacje związane z prawem do urlopu wypoczynkowego zostały uregulowane w Kodeksie pracy oraz w rozporządzeniach. To, jak będzie wyglądał tryb udzielania urlopu wypoczynkowego po urlopie wychowawczym, zależy od tego, czy okres nieobecności w pracy spowodowany urlopem wychowawczym przypadł przed nabyciem prawa do urlopu przez pracownika, czy też po jego nabyciu.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
To, ile dni w ciągu roku kalendarzowego będzie wypoczywał pracownik, zależy przede wszystkim od jego stażu pracy, czyli długości dotychczasowego zatrudnienia. Do niego wlicza się m.in. okresy nauki czy poprzedniego zatrudnienia, a także m.in. okres pracy dla pracodawcy za granicą, pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy czynnej i zawodowej służby wojskowej.
Gdy osoba zatrudniona świadczy pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, to przysługujący jej wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Jednocześnie każdy niepełny dzień urlopu należy zaokrąglić w górę do pełnego dnia.
- 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Inne zasady dotyczą tych osób, które podejmują pracę po raz pierwszy. W tym przypadku pracownik w roku kalendarzowym, w którym podjął zatrudnienie, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/2 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Trzeba jednak pamiętać, że rozpoczynając pracę w ciągu roku, pracownikowi ustala się urlop proporcjonalny. Jest to urlop wypoczynkowy naliczany dla osób, które nie przepracowały u danego pracodawcy pełnego roku – czyli na przykład zatrudniły się w marcu. Zasada proporcjonalności urlopu odnosi się także do osób powracających do pracy w trakcie roku kalendarzowego po urlopie bezpłatnym, urlopie wychowawczym, okresie odbywania służby wojskowej, tymczasowym aresztowaniu, odbywaniu kary pozbawienia wolności czy nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, po której pracodawca zgodził się w dalszym ciągu zatrudniać tego pracownika.
W powyżej wspomnianych przypadkach urlop wypoczynkowy należy proporcjonalnie pomniejszyć. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy urlop zostanie wykorzystany w wyższym wymiarze przed tym okresem. Tym samym, trzeba pamiętać, że możliwe jest otrzymanie urlopu wyłącznie w wymiarze, który odpowiada okresowi zatrudnienia u danego pracodawcy.
Co nie wlicza się do urlopu wypoczynkowego?
Elastyczne formy zatrudnienia i fakt, że wiele osób tuż po ukończeniu szkoły zamiast pracy podejmuje staż z Urzędu Pracy, wymusza udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy i takie zatrudnienie wlicza się do stażu pracy. Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy okres, w którym osoba odbywała staż i otrzymywała z tego tytułu stypendium wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia uprawnień pracowniczych i jednocześnie nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależy nabycie uprawnień w zakresie wymiaru urlopu.
Podobna sytuacja ma miejsce wówczas, gdy mowa o umowach zlecenie lub o dzieło. Dzieje się tak dlatego, że nie jest to staż pracowniczy w rozumieniu przepisów Kodeksu Pracy (w przypadku umowy zlecenie ważny jest tylko fakt, że okres jej trwania zaliczany jest do tak zwanego okresu ubezpieczeniowego).
Wniosek o urlop wypoczynkowy
Wniosek o udzielenie urlopu składany jest przez pracowników albo bezpośrednio u pracodawcy, albo u przełożonego działu/oddziału. Uzależnione jest to od struktur w danej firmie i panującej tam kultury organizacyjnej. Trzeba jednak pamiętać, że złożenie wniosku nie gwarantuje możliwości skorzystania z urlopu w planowanym terminie. Ostateczna decyzja należy do pracodawcy.
Jeśli w danym czasie istnieje ryzyko, że firma będzie miała wzmożony nakład pracy albo innym pracownikom został już udzielony w tym terminie urlop, pracodawca może odmówić udzielenia urlopu. Tym samym, wniosek o urlop wypoczynkowy zostaje odrzucony, a pracownik może ubiegać się o inny termin. Nie ma jednak powodu do obaw, że nie dostanie się w ogóle urlopu. Prawo w Polsce gwarantuje bowiem każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, należny mu czas na regenerację sił i odpoczynek od zawodowych obowiązków.
Podsumowując, wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od stażu pracy, jaki się posiada. Trzeba pamiętać, że do naliczania urlopu uwzględnia się też okresy nauki. Aby otrzymać urlop najczęściej koniecznym jest złożenie wniosku o urlop wypoczynkowy, jednak nie można zapominać, że ostateczna decyzja o jego udzieleniu w danym terminie jest uzależniona od pracodawcy.
To może Cię również zainteresować
