Pracownik - prawa i obowiązki

Twoje prawo do prywatności a monitoring w miejscu pracy

3 listopada 2023

3 z 5

Ocena: 3 z 5 | 4 głosy

4 głosy

14 komentarzy
Twoje prawo do prywatności a monitoring w miejscu pracy
W wielu zakładach pracy są kamery. Czy ich obecność nie zagraża pracowniczemu prawu do prywatności? Zagadnienie to nie jest proste, gdyż w polskim prawie pracy brakuje przepisów regulujących tę kwestię.

Prawo do prywatności uważa się za jedno z dóbr osobistych. Jednocześnie żaden z przepisów prawa cywilnego nie zawiera wyczeprującej definicji dóbr osobistych. Odwołać można się co najwyżej do stwierdzenia zawartego w art. 23 Kodeksu cywilnego:

Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
art. 23 Kodeksu cywilnego

Z kolei prawo do przetwarzania danych osobowych, w tym prawo do wizerunku, reguluje zarówno kodeks cywilny, jak i kodeks pracy (w artykule 222 i 223). Jednak definicja monitoringu nie została sformalizowana. Można uznać, że jest to kontrola, obserwacja lub nadzór pracowników z pomocą narzędzi technologicznych.

Monitoring i jego znaczenie dla pracodawcy

Monitoring może oznaczać zarówno montaż kamer w miejscu pracy, jak i kontrolę służbowego komputera pracownika. Niezależnie od tego, pracodawcy są zobowiązani zebrać niezbędne zgody RODO, do czego obliguje ich prawo.

Często głównym zadaniem monitoringu jest zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i jednoczesne odstraszanie potencjalnych złodziei (np. kamery montowane w sklepach).

Problem z monitoringiem pojawia się wówczas, gdy ten wykorzystywany jest przez pracodawcę do kontrolowania czasu pracy podwładnych czy gromadzenia wiedzy o zachowaniu osób zatrudnionych. W literaturze podejmującej zagadnienie monitoringu pojawia się wyraźny podział działań z uwagi na cel, jaki towarzyszy pracodawcy przy montowaniu kamer.

Rodzaje monitoringu pracowników

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez ekspertów z zakresu prawa pracy, monitoring można podzielić na:

  • proaktywny – ma na celu ocenę wydajności pracownika,
  • reaktywny – pozwala pracodawcy na uzyskiwanie informacji o niewłaściwym zachowaniu podwładnych,
  • ciągły – monitoring obejmuje wszystkich pracowników,
  • incydentalny – monitoringiem zostaje objęta tylko pewna grupa zatrudnionych (stosowany jest najczęściej wówczas, gdy pracodawca podejrzewa, że jeden z jego podwładnych jest nieuczciwy).

Powyższy podział nie odnosi się wyłącznie do montażu kamer w zakładzie pracy. Monitoring w firmie może być znacznie szerszy i obejmować np. kontrolę skrzynki mailowej osoby zatrudnionej czy przesłuchiwanie rozmów, jakie odbyła ona, korzystając z telefonu służbowego.

Szukasz pracy?

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł netto / mc
  • Bliżyn
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500-4 950 zł brutto / mc
  • Występa
Dodana

Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Nowiny
Dodana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 4 500 zł brutto / mc
  • Kajetanów
Dodana

Magazynier - operator wózka widłowego

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • 5 100-6 000 zł brutto / mc
  • Kielce
Dodana

Monitoring w miejscu pracy – co mówi prawo?

Monitoring jest dozwolony, ale zainteresowani nim pracodawcy muszą pamiętać, by nie naruszać prawa do prywatności osób zatrudnionych. Jak wprowadzać monitoring do zakładu pracy?

Po pierwsze np. montaż kamer powinien być przeprowadzony w usprawiedliwionym celu (choćby ochrony systemu informatycznego wykorzystywanego w firmie). Po drugie zaś podmiot zatrudniający musi pamiętać o zasadzie proporcjonalności. Podjęte środki muszą być adekwatne do celu, jaki zamierza on osiągnąć, stosując monitoring.

Administrator danych nie może przetwarzać informacji dłużej, niż jest to niezbędne do osiągnięcia określonego celu i powinien usunąć zebrane dane, gdy cel ten zostanie zrealizowany. Warto więc wprowadzić procedury okresowej kontroli, które pozwolą pracodawcy na regularne usuwanie nagranych materiałów lub wyników monitoringu, co pozwoli na zachowanie zgodności z przepisami RODO.

Gdy pracodawca decyduje się monitorować swoich pracowników, musi przestrzegać wszystkich przepisów RODO, wynikających z roli administratora danych. Jednym z nich jest informowanie pracowników o stosowanych formach nadzoru. Taka wiedza powinna być przekazywana w sposób przejrzysty i dostępny dla pracowników. Po zapoznaniu się z dokumentem pracownik może podpisać potwierdzenie, że otrzymał informację RODO. Posiadanie takiego oświadczenia może okazać się przydatne w przypadku ewentualnej kontroli przez organ nadzorczy.

Ponadto pracodawca musi przestrzegać wszystkich zasad określonych w RODO. Obejmuje to konieczność ograniczenia zakresu zbieranych danych oraz określenie czasu, przez który dane będą przetwarzane.

Nagrywanie rozmów i sprawdzanie poczty

Pracodawca nie może podsłuchiwać czy nagrywać prywatnych rozmów telefonicznych wykonywanych przez pracownika w godzinach pracy. Podjęcie takich kroków będzie uzasadnione jedynie wówczas, gdy chodzi o rozmowy służbowe. Dlaczego? Te rozmowy odnoszą się bezpośrednio do prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Jednocześnie jednak przyjmuje się, że pracodawca powinien uprzedzić swoich podwładnych o zamiarze przeprowadzenia takiej kontroli.

Wiele pytań pojawia się przy zagadnieniu sprawdzania przez pracodawcę poczty elektronicznej. Tu należy kierować się podobną zasadą jak w przypadku rozmów telefonicznych. Pracodawca ma zatem możliwość zapoznania się z treścią wiadomości, jeżeli te zostały sporządzone przez pracownika w związku z wykonywaną przez niego pracą. Jednocześnie korespondencja prywatna podwładnego nie może być otwierana przez pracodawcę. Za nierespektowanie prawa do prywatności ustawodawca przewiduje kary finansowe.

Kontrola pracownika a geolokalizacja

Aktywowanie usługi geolokalizacji wymaga wyłącznie zgody abonenta, czyli pracodawcy. Zasadniczo zatem pracownik nie musi wyrażać na nią zgody. Przyjmuje się jednak, że bez wiedzy podwładnego pracodawca nie powinien korzystać z geolokalizacji, chyba że jest to uzasadnione jego ważnym interesem.

Pracodawca powinien informować pracowników o zamiarze kontroli ich lokalizacji przez GPS.

Gdy mowa o geolokalizacji nie można również zapomnieć, że włączenie takiej usługi może być korzystne z punktu widzenia osoby zatrudnionej. W ten sposób pracodawcy znacznie łatwiej kontrolować i rozliczać czas pracy podwładnego. Jest to szczególnie istotne dla osób będących np. przedstawicielami handlowymi. 

Video

Monitoring a prawo do prywatności w pracy

Zamontowanie kamery w zakładzie pracy zazwyczaj ma jakiś określony cel, który usprawiedliwia taką decyzję. Trzeba jednak pamiętać, że choć w wielu obszarach działalności jest on wręcz wskazany, to nie może znajdować się w każdym miejscu.

Obowiązkiem pracodawcy jest przede wszystkim efektywne chronienie zapisów monitoringu i zapobieganie temu, aby nie wpadły w niepowołane ręce. W trosce o ochronę danych, dużą uwagę należy poświęcić bezpiecznemu przechowywaniu nagrań.

Twoje prawo do prywatności a granice monitoringu

Prawo do prywatności to jedno z kluczowych praw, które powinno być przestrzegane. Nawet gdy pracodawcy mają prawnie uzasadnione powody do monitoringu swoich pracowników, istnieją pewne ograniczenia. Muszą przestrzegać zasady proporcjonalności i minimalizacji danych. To oznacza, że mogą gromadzić tylko te dane, które są bezpośrednio potrzebne do osiągnięcia konkretnych celów, takich jak ochrona mienia firmy lub zapewnienie bezpieczeństwa na stanowisku pracy. Ponadto muszą zawsze respektować Twoje prawo do prywatności.

Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47

Przepisy regulujące monitoring – prawa pracownika i obowiązki pracodawcy

Zgodnie z prawem, pracodawca powinien poinformować Cię o wszelkim monitoringu w miejscu pracy. Taka informacja powinna zawierać:

  • cel,
  • zakres,
  • sposób prowadzenia monitoringu,
  • posób przetwarzania i ochrony zebranych danych.

Na podstawie RODO, masz prawo do informacji, dostępu, sprostowania i usunięcia danych zebranych podczas monitoringu. W przypadku naruszenia tych praw możesz ubiegać się o odszkodowanie za naruszenie prywatności. Powinieneś zgłosić takie przypadki do swojego pracodawcy lub odpowiedniego organu nadzorczego.

Podsumowanie – co powinieneś wiedzieć o monitoringu?

Ważne jest, abyś znał zasady dotyczące monitoringu pracowników. Monitoring nie powinien być stosowany do inwazyjnej kontroli pracowników, ale do ochrony interesów firmy i zapewnienia bezpieczeństwa na stanowisku pracy.

Pracodawcy, którzy korzystają z monitoringu, muszą przestrzegać przepisów RODO, które regulują przetwarzanie danych osobowych, w tym danych zebranych w wyniku takiej kontroli. Jeśli czujesz, że Twoje prawo do prywatności zostało naruszone przez monitorowanie, powinieneś skontaktować się z odpowiednim organem nadzorczym lub zastanowić się nad skierowaniem sprawy do sądu.

To może Cię również zainteresować

Prawa pracownika - nawet nie wiesz, ile Ci się należy

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracodawca może legalnie monitorować pracowników?

Tak, jednak pracodawca musi przestrzegać przepisów prawa, takich jak RODO, i powinien poinformować pracowników o wszelkim monitoringu.

Jakie są moje prawa w kontekście monitoringu w miejscu pracy?

Masz prawo do informacji, dostępu, sprostowania i usunięcia danych zebranych podczas monitoringu. Jeśli te prawa są naruszone, możesz ubiegać się o odszkodowanie.

Jakie przepisy regulują monitoring w miejscu pracy?

Monitoringu w miejscu pracy regulują przepisy RODO, Kodeksu Pracy oraz przepisy krajowe dotyczące ochrony danych osobowych i prywatności.

Czy mogę odmówić monitoringu w miejscu pracy?

Odmowa monitoringu może być trudna, jeśli pracodawca uzasadnił jego potrzebę. Powinieneś jednak zostać poinformowany o wszelkim monitoringu i masz prawo zwrócić się o pomoc do organu ochrony danych.

Czy monitoring może naruszać moje prawo do prywatności?

Tak, monitoring może naruszać twoje prawo do prywatności, jeśli jest stosowany nieodpowiednio lub bez odpowiedniego powiadomienia. W takich sytuacjach, możesz ubiegać się o odszkodowanie.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

14 komentarzy

Kasia

Kasia

Czy szef może zrobić zdjęcie monitoringu swoim prywatnym telefonem?
Google

Google

Ten artykulik, to jakieś bzdury. Jest Konkretny artykuł KP 22 (2) zabraniający kontroli pracy pracowników. Tak samo są jasne i obszerne wytyczne UODO.
DarekKrk

DarekKrk

Czy brygadzista może mieć dostęp do kamer ??
Tadek

Tadek

Czy przełożony ma prawo przez cały dzień pracy obserwować pracowników poprzez podgląd monitoringu? Czy dopuszczalne jest np. aby przełożony dzwonił do pracownika z pytaniem po co wstał, gdzie dzwoni, dlaczego podszedł do innego stanowiska, gdy zaobserwuje coś takiego poprzez podgląd kamer? Kamery znajdują się na sali obsługi klienta, ale przełożony traktuje je jako kontrolę nad tym co robią pracownicy. Czy jest to zgodne z przepisami?
Wojtas

Wojtas

Szef ma dostęp do kamer w domu i potrafi dzwonić w nocy dlaczego ludzie rozmawiają na produkcji
xzy123

xzy123

Czy monitoring może obejmować i rejestrować pracownika podczas jego pracy przed monitorem? Kamera nakierowana ma być bezpośrednio na osoby które pracują przy biurku przed monitorami.Czy to dopuszczalne?
Perfex

Perfex

Tak zgoda na monitoring ale w miejscach newralgicznych. Dzisiaj pracodawcy używają monitoringu do np. zabierania premii bo pracownik zapomniał coś wykonać (zwykła ludzka rzecz) ludzie nie są robotami (a i one się psują nie to co my ludzie my nie możemy popełniać błędów)
1234

1234

Czy to normalne i zgodne z prawem aby szef przez caly czas obserwował pracownikow w kamerach ? Nie chodzi tu napewno o bezpieczeństwo pracownika. Szef zamontował kamery wszędzie nawet do wejscia na stołówkę .
Maxwell

Maxwell

A czy jeśli monitoring przełożony ma u siebie w domu. To czy jest to legalne???
Adonis

Adonis

Niestety to jest straszna rzecz, ale regulamin jak to określa i się go podpisało to co można zrobić.
Uumcc

Uumcc

monitoring w miejscu pracy powinien być tylko dla odczytu służb gdy coś się wydarzy. Nie wyobrażam sobie pracować w miejscu stale kontrolowanym.
Weber

Weber

Monitoring chyba może być tylko w ściśle określonych miejscach a nie wszędzie. Ja miałem straszną sytuację ale z 15 lat temu gdy całą dniówkę nas monitorowali we wszystkim.
Zeenk

Zeenk

Monitoringi są w zakładach pracy. Zazwyczaj nie obejmują pracę pracownika- ale zazwyczaj.
Karolka

Karolka

Najgorsza opcja to monitoring w miejscu pracy, ludzie owszem nie mają często wyjścia ale według mnie jest to bardzo negatywna rzecz to jakby w wc było jeszcze kamerowanie.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.