W ostatnich latach odnotowano znaczny wzrost tzw. franczyz. Biznesy na tej zasadzie obecnie wyrastają jak grzyby po deszczu. Mimo tego na rynku cały czas pozostaje wiele miejsce dla kolejnych biznesów tego typu. Czym dokładnie jest franczyza i jakie obowiązki spoczywają na barkach franczyzobiorcy?
Co to jest franczyza?
Franczyza to metoda dystrybucji produktów lub usług z udziałem franczyzodawcy. Technicznie rzecz biorąc, umowa wiążąca dwie strony to właśnie franczyza. Jednakże termin ten częściej odnosi się do rzeczywistego biznesu, który prowadzi franczyzobiorca. Praktyka tworzenia i rozpowszechniania marki i systemu franczyzowego jest najczęściej określana mianem franczyzy.
Franczyza - na czym polega?
Franczyzodawca ustanawia znak towarowy lub nazwę handlową marki i system biznesowy. Franczyzobiorca płaci opłatę licencyjną i często opłatę wstępną za prawo do prowadzenia działalności pod nazwą i w systemie franczyzodawcy. Istnieją dwa różne rodzaje relacji franczyzowych.
Najbardziej rozpoznawalnym typem jest franczyza w formacie biznesowym. W przypadku franczyzy w formacie biznesowym franczyzodawca dostarcza franczyzobiorcy nie tylko swoją nazwę handlową, produkty i usługi, ale cały system do prowadzenia działalności. Franczyzobiorca zazwyczaj otrzymuje od franczyzodawcy pomoc w wyborze i rozwoju lokalizacji, podręczniki obsługi, szkolenia, standardy marki, kontrolę jakości, strategię marketingową oraz wsparcie w zakresie doradztwa biznesowego.
Obecnie mniej utożsamiana z tym modelem jest franczyza tradycyjna i ta dotycząca jedynie sprzedaży produktów. Franczyzę tradycyjną lub polegającą na dystrybucji produktów można znaleźć w przemyśle rozlewniczym, benzynowym, samochodowym i innych branżach produkcyjnych.
Dla kogo jest franczyza?
Franczyza to dobra opcja dla ludzi, którzy nie chcą pracować na etacie. Jeśli więc marzy Ci się własny biznes, to jest to rzecz dla Ciebie. Franczyza jest o tyle dobra, że nie musisz mieć własnego pomysłu na biznes, a korzystasz z czyjeś sprawdzonej już metody. Odchodzą Ci więc wszystkie koszty związane z marketingiem. Wystarczy, że skupisz się na prowadzeniu biznesu i unikniesz zaniedbań. To wszystko.
Jak zostać franczyzobiorcą?
1. Wybierz właściwą franczyzę
Pierwszym krokiem do zostania franczyzobiorcą jest wybór franczyzy, którą chciałbyś prowadzić. Franczyza powinna pasować do harmonogramu pracy franczyzobiorcy. Jeśli franczyzobiorca nie jest zainteresowany pracą w nocy i w weekendy, franczyza, która jest otwarta w nietradycyjnych godzinach, prawdopodobnie nie jest dobrym wyborem. Niektóre franczyzy są wyraźnie droższe niż inne, np. otwarcie hotelu czy sklepu z usługami. Franczyza to inwestycja czasu i pieniędzy.
2. Wywrzyj dobre wrażenie na franczyzodawcy
Większość franczyzodawców otrzymuje liczne telefony od potencjalnych franczyzobiorców, ale może zaoferować tylko kilka nowych miejsc. W rezultacie - zostanie franczyzobiorcą w bardzo pożądanej franczyzie jest procesem konkurencyjnym. Franczyzodawcy szukają ludzi, którzy podzielają ich marzenia i będą wspierać firmę, ale są również zmotywowani i odnoszą sukcesy. Najlepszą rzeczą, jaką franczyzobiorca może zrobić, aby zwiększyć swoje szanse na wybór, jest dokładne zbadanie firmy oraz punktualne i przygotowane przybycie na wszystkie spotkania. To sprawia wrażenie, że franczyzobiorca jest godny zaufania i szczerze zainteresowany franczyzą.
3. Negocjuj z franczyzodawcą
Kolejną przeszkodą w zostaniu franczyzobiorcą jest sporządzenie umowy i współdziałanie z franczyzodawcą. Przed podjęciem zobowiązania, mądrze jest dla franczyzobiorcy skonsultować się z prawnikiem w sprawie umowy. Podczas gdy franczyzobiorca może nie mieć wiele swobody w zakresie zmiany umowy, bardzo ważne jest, aby franczyzobiorca wiedział, czego może się spodziewać po tej relacji. Franczyzobiorca może również chcieć, aby prawnik przejrzał Dokument Ujawniający Franczyzodawcę, który służy jako dokument ujawniający franczyzę, podobny do okólnika ujawniającego od firmy dla potencjalnego inwestora. Dokument Ujawnienia Franczyzodawcy zawiera wiele niezbędnych informacji dla franczyzobiorcy, w tym historię franczyzy, specyfikę finansowania, przepisy dotyczące używania znaków towarowych oraz postanowienia dotyczące przyszłych konfliktów zarówno prawnych, jak i finansowych. Ponieważ franczyzodawca nadal kontroluje wiele decyzji biznesowych franczyzobiorcy, franczyzobiorca powinien wejść w relację z franczyzodawcą z jak największą ilością informacji, aby uniknąć późniejszych problemów.
4. Finansuj franczyzę
Tak jak w przypadku każdego innego biznesu, franczyzobiorca musi sfinansować koszty rozpoczęcia działalności. Franczyzobiorca zazwyczaj nie jest w stanie pozyskać finansowania od inwestorów, ale w dzisiejszym świecie istnieje wiele innych źródeł finansowania. Przyjaciele i rodzina mogą być dobrym miejscem, aby zacząć. Jeśli franczyzobiorca ma dobry kredyt, może to być dobry wybór, jednak naraża to osobisty majątek franczyzobiorcy na ryzyko w przypadku niepowodzenia franczyzy. Franczyzobiorca może również uzyskać małe pożyczki biznesowe lub dotacje. Oczywiście w sytuacji, gdy franczyzobiorca ma odpowiedni budżet na rozpoczęcie działalności, nie musi wtedy szukać żadnych innych źródeł pomocy.
Ile zarabia franczyzobiorca?
Zarobki franczyzobiorców są niezwykle zróżnicowane. Pod uwagę należy wziąć bowiem samą branżę, w której została wzięta franczyza. W części branż same koszty uzyskania dochodów plus opłaty franczyzowe potrafią być nawet kilka razy wyższe. Kolejną kwestią jest rozpoznawalność danej marki. Marki takie jak McDonald's, Subway, Pizza Hut, Domino's Pizza, Żabka czy też Stokrotka mają rzeszę zdobytych klientów. Otworzenie takiego punktu w miejscu, gdzie do tej pory go nie było, jest w stanie przynieść większe zyski niż otworzenie punktu mniej znanej marki. Dużo zależy też od wielkości miasta i możliwości finansowych jej mieszkańców. Jak zapewne dobrze wiesz, Polska jest pod tym względem zróżnicowana. Dobór odpowiedniej lokalizacji jest więc ważnym elementem. Miej również na uwadze fakt, iż pierwsze miesiące działalności mogą być trudne. Nowo otwarty biznes może na początku nie przynosić zysków a w skrajnych przypadkach nawet generować straty. Niemniej jednak należy nastawić się na to, że tak może być. Powodem do zmartwienia powinno być 4-5 miesięcy bez zysków.