Zawód negocjatora staje się z każdym rokiem coraz bardziej popularny. Dobry negocjator zawsze dąży do zwycięstwa, a negocjacje traktuje jako grę oraz sprawdzian posiadanych umiejętności. Przekonajmy się w takim razie, kim tak naprawdę jest negocjator oraz co zrobić, aby zostać dobrym negocjatorem.
Negocjator - kim jest i czym się zajmuje?
Kim jest negocjator? Na samym początku warto wyjaśnić, czym tak właściwe są negocjacje. Otóż negocjacje to dwustronny proces komunikowania się. Jego celem jest przede wszystkim, osiągniecie porozumienia, rozwiązanie konfliktu, czy też znalezienie takiego rozwiązania, które byłoby zadowalające dla każdej ze stron. Negocjacje prowadzone są przez osobę, która reprezentuje stronę i broni jej interesów. W związku z tym można powiedzieć, że negocjator to osoba, która zawodowo zajmuje się przekonywaniem odbiorców do swoich racji. To specjalista z technik perswazji, metod i technik komunikowania interpersonalnego, czy asertywności. Od negocjatora wymaga się przede wszystkim skutecznego przeprowadzenia negocjacji, łagodzenia konfliktów, czy też dążenia do porozumienia w interesie osób i instytucji, które reprezentuje.
Jakie cechy powinien posiadać dobry negocjator?
Przeprowadzenie skutecznych negocjacji nie jest łatwym zadaniem, co sprawia, że negocjator musi posiadać odpowiednie cechy, które mu w tym pomogą. Dobry negocjator powinien:
- być opanowany, ponieważ emocje bardzo często mogą utrudniać prowadzenie negocjacji. Dobry negocjator ma wysoką samoocenę oraz odpowiedni dystans, nie bierze mówionych słów do siebie. Nieporozumienia rozwiązuje bez prowokowania innych osób, stara się jak najszybciej neutralizować powstałe konflikty;
- posiadać odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie. Osoba pracująca w tym zawodzie powinna umiejętnie przekonać przeciwnika do proponowanego przez siebie rozwiązania. Poza tym dobry negocjator powinien posiadać odpowiednią wiedzę z zakresu prowadzenia negocjacji, technik negocjacyjnych, zachowań niewerbalnych, sposobów czynienia ustępstw oraz taktyk perswazyjnych;
- posiadać umiejętność słuchania drugiej strony, ponieważ tylko dobry słuchacz potrafi zrozumieć prawdziwe potrzeby innej osoby;
- być godny zaufania. Budowanie relacji zawsze opiera się na zaufaniu, a osiągnięcie jakiegokolwiek porozumienia zależy właśnie od niego. Dlatego jeśli negocjator nie sprawi wrażenia osoby, której można zaufać, partner może nie chcieć dzielić się informacjami, co uniemożliwi osiągnięcie porozumienia;
- być osobą empatyczną i rozumiejącą innych ludzi. Negocjator musi rozumieć zachowania ludzkie i potrafić odgadnąć co nimi kieruje. Powinien umieć przewidywać jak ktoś może zareagować w danej sytuacji, odpowiednio interpretować ton oraz mowę ciała, czy mieć wiedzę na temat tego, jak radzić sobie z różnymi typami osobowości.
Typy negocjatorów
Wyróżnia się różne typy negocjatorów, ale najbardziej popularny jest negocjator policyjny. Negocjacje z jego udziałem polegają na komunikacji w celu znalezienia pokojowego rozwiązania. Negocjator w tym przypadku ma dwa podstawowe zadania, a mianowicie zdobycie czasu oraz odpowiednich informacji. Negocjator policyjny przydaje się w sytuacjach związanych z zapowiedzią popełnienia samobójstwa, groźbą użycia broni, wzięciem oraz przetrzymywaniem zakładników, czy też groźbą popełnienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym, itp.
Z kolei negocjator biznesowy, poprzez skuteczne przeprowadzenie negocjacji doprowadza do uzyskania jak najlepszych warunków współpracy instytucji, która reprezentuje. Taka osoba może prowadzić własną działalność lub być oddelegowana do poszczególnych działów firny w zależności od potrzeb przeprowadzenia negocjacji. Podczas swojej pracy zazwyczaj ma za zadanie zdobyć jak najwięcej informacji o przedmiocie negocjacji oraz otoczeniu biznesowym. Negocjator najczęściej współpracuje z działem sprzedaży, zakupów, czy też prawnym.
Kolejnym typem negocjatora jest negocjator sądowy, inaczej nazywany mediatorem sądowym. Jest to osoba bezstronna, która ma za zadanie wspierać strony w spokojnym przedstawieniu swoich racji, wysłuchaniu obu stron konfliktu oraz wspólnym wypracowaniu możliwych rozwiązań. Mediator pomaga stronom skupić się na problemach, wyjaśnić, na czym one polegają, a następnie uzgodnić porozumienie, które będzie korzystne dla każdej z nich. Skorzystanie z jego usług jest możliwe przed rozpoczęciem procesu sądowego. Jego pomoc może zastąpić postępowanie sądowe.
Innym typem negocjatora jest negocjator terenowy, inaczej nazywany windykatorem terenowym. Jego zadaniem są negocjacje z dłużnikiem w sprawie spłaty długu. Taka osoba często musi działać na granicy prawa, w celu wyegzekwowania długu może prowadzić rozmowy telefoniczne, czy też spotkania bezpośrednie w domu dłużnika, po uzyskaniu wcześniej jego zgody.
Jak zostać negocjatorem?
Praca w charakterze negocjatora wymaga spełnienia podstawowych kryteriów. I tak w przypadku negocjatora policyjnego do wykonywania tego zawodu przygotowują specjalistyczne kursy oraz szkolenia. Jednak kandydat na to stanowisko musi spełnić podstawowy warunek, którym jest odbycie przynajmniej 3-letniej służby w policji. Taka osoba przechodzi także obowiązkowe badania psychologiczne, a szkolenie polega zazwyczaj na przeprowadzeniu symulacji kryzysowych, gdzie kandydat wciela się w postać negocjatora. Jest ono zakończone egzaminem, podczas którego kandydat musi rozwiązać daną sytuację kryzysową.
Negocjator biznesowy nie musi spełniać oficjalnych wymogów. Jednak na to stanowisko preferowane są osoby z wyższym wykształceniem na kierunkach społecznych np. psychologia, ale także ekonomia, zarządzane czy finanse. Przy podjęciu pracy w tym charakterze bardzo pomocne są ukończone kursy oraz szkolenia z obszaru technik negocjacji. Ważne tutaj są przede wszystkim predyspozycje kandydata do pracy w tym zawodzie oraz posiadanie cech dobrego negocjatora.
W celu zostania negocjatorem sądowym należy spełnić warunki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 2003 r., czyli mieć ukończone 18 lat, jeżeli chce się zajmować sprawami cywilnymi lub 26 lat w przypadku, gdy chce się zajmować sprawami gospodarczymi, karnymi, pracowniczymi bądź rodzinnymi. Kandydat musi posiadać obywatelstwo polskie oraz pełnie praw cywilnych. Osoba starająca się o to stanowisko nie może być karana za przestępstwo umyślne oraz musi posiadać wiedzę i umiejętności dedykowane do wykonywania tego zawodu. Musi również ukończyć 40-godzinne szkolenie z zakresu mediacji.
Do pracy w charakterze negocjatora terenowego nie trzeba posiadać konkretnego wykształcenia. Zakres obowiązków oraz uprawnienia windykatora są niewielkie. Ważne tutaj są cechy osobowości oraz charakteru. Kandydat powinien być przede wszystkim komunikatywny i kontaktowy, co umożliwi mu nawiązanie właściwych relacji. Przed przystąpieniem do pracy zazwyczaj uczestniczy w kursach i szkoleniach, które mają za zadanie przygotować go do tego zawodu.
Praca w charakterze negocjatora, niezależnie od konkretnego typu wymaga wysokiego poziomu empatii oraz szybkiego myślenia, które umożliwi błyskawiczne analizowanie swojej pozycji negocjacyjnej i dobranie odpowiedniej strategii do dalszej rozmowy. Dobry negocjator musi również być pewny siebie, co zdecydowanie ułatwi przekonanie do własnych racji.