Gdzie i kiedy mogę uzyskać zaświadczenie o niekaralności?

Możesz złożyć wniosek o zaświadczenie o niekaralności osobiście w punkcie informacyjnym, drogą listowną lub elektronicznie. Czas oczekiwania zależy od wybranej metody.

Czy pracodawca zawsze może żądać zaświadczenia o niekaralności?

Nie, pracodawca może żądać zaświadczenia o niekaralności tylko wtedy, gdy jest to związane z rodzajem wykonywanej pracy i jest to uzasadnione przepisami prawa.

Jakie zawody wymagają zaświadczenia o niekaralności?

Zaświadczenie o niekaralności często jest wymagane w zawodach, które wiążą się z dużą odpowiedzialnością, takie jak taksówkarze, pracownicy ochrony, detektywi czy pracownicy samorządowi.

Czy wymóg niekaralności może prowadzić do dyskryminacji?

Nie, wymóg niekaralności nie może prowadzić do dyskryminacji pracownika. Pracodawca może żądać zaświadczenia o niekaralności tylko w przypadkach, gdy jest to związane z rodzajem wykonywanej pracy i jest to uzasadnione przepisami prawa.

Zaświadczenie o niekaralności - kiedy pracodawca może go żądać?

Poszukujesz pracy i zastanawiasz się, czy potrzebujesz zaświadczenia o niekaralności? Dowiedz się, kiedy pracodawca może go wymagać oraz gdzie szybko je uzyskać.

Spis treści

Szukasz pracy? Znajdź ofertę na

Rozmowy kwalifikacyjne są organizowane zazwyczaj w celu poznania kandydata, jego umiejętności czy też zdobytego dotychczas doświadczenia. Mogą być również idealną okazją do uzupełnienia informacji, które nie znalazły się w dokumentach aplikacyjnych. I choć katalog informacji, których pracodawca może żądać od pracownika jest zamknięty, to często zdarza się, że rekrutujący proszą właśnie o zaświadczenia o niekaralności. Na etapie rozmowy kwalifikacyjnej kandydat nie ma obowiązku go dostarczyć, niemniej w przypadku o ubieganie się o niektóre stanowiska, dokument taki będzie prędzej czy później niezbędny.

To wolno pracodawcy

Ustawodawca w każdym przypadku chroni pracownika, jak i kandydata, który ubiega się o posadę. Wniosek taki można wysnuć, gdy przyjrzymy się bliżej art. 22§1 Kodeksu pracy. Tam bowiem został wymieniony kanon danych, których może żądać pracodawca od osoby, która pojawiła się na rozmowie kwalifikacyjnej. Wspomniane dane obejmują:

imię (imiona) i nazwisko,
imiona rodziców,
datę urodzenia,
miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
wykształcenie,
przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Z powyższych podpunktów jasno wynika, że wśród danych, których podania żądać może pracodawca nie ma zaświadczenia o niekaralności. W przypadku, gdy zatrudniający od przedłożenia tego dokumentu warunkuje ewentualne zatrudnienie danego pracownika, naraża się na zarzut dyskryminacji i jednocześnie narusza dobra osobiste kandydata, który aplikuje. To zaś może prowadzić do określonych konsekwencji, w tym również finansowych. Z drugiej jednak strony, warto wiedzieć, że o dokument ten zatrudniający może wnioskować na podstawie innych aktów prawa lub może żądać od kandydata informacji tylko w sytuacji, gdy ze względu na rodzaj posady zezwalają na to właściwe przepisy. W innych przypadkach jest to niedopuszczalne. Powyższa informacja jest istotna również z uwagi na ewentualną odpowiedzialność karną. Przetwarzanie danych osobowych, do których nie jest się uprawnionym na podstawie stosownej umowy, jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.

Kiedy pracodawca może sprawdzić pracownika?

W przypadku niektórych posad pracownik musi wykazać się nieposzlakowaną opinią oraz faktem, iż nie był karany. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt. 10 Ustawy z dnia 24 maja 2000 roku o Krajowym Rejestrze Karnym, zatrudniającym przysługuje prawo do uzyskania informacji w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalania uprawienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania ustalonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Obowiązek przedstawienia informacji z Krajowego Rejestru Karnego dotyczy szerokiego grona osób.

Wyliczyć można choćby:

taksówkarzy,
ochroniarzy osób i mienia,
agentów celnych,
detektywów,
pracowników samorządowych,
komorników,
policjantów,
sędziów.

Gdy pracownik stara się o jedną z powyżej wymienionych posad, pracodawca może zwrócić się do Rejestru z właściwym wnioskiem lub też wnieść, aby określony dokument dostarczył sam zainteresowany.

Cykliczy obowiązek?

Przy wykonywaniu niektórych zawodów, przepisy nakładają na pracowników, jak i właścicieli firm cykliczne uzyskiwanie zaświadczeń z Krajowego Rejestru Karnego. Tak jest choćby w przypadku osób, które prowadzą kantory wymiany walut. Zgodnie z art. 14§2: "Przedsiębiorca jest obowiązany uzyskiwać, z upływem każdego roku działalności, zaświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa w art. 12." I tak, działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe, albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, jak również osoba prawa oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden członek władz lub też wspólnik nie został skazany za takie właśnie przestępstwo. Z powyższego wynika zatem, że kantory wymian walut prowadzić mogą jedynie osoby niekarane w przeszłości. Dalej, obowiązek przedstawienia stosownych zaświadczeń dotyczy również wszystkich pracowników kantorów.