Spis treści
Praca po wyroku
Przepisy prawa pracy dokładnie wskazują pulę informacji, jakich może żądać od pracownika pracodawca lub osoba odpowiedzialna za rekrutację w danej firmie czy nawet agencja rekrutacyjna. Zaświadczenie o niekaralności nie znajduje się na tej liście, choć — co warto podkreślić — są wyjątki, kiedy pracodawca rzeczywiście może takiego wymagać. Trzeba jednak zauważyć, że wiele podmiotów, aby chronić swoje interesy i wizerunek, chce wiedzieć, z kim podejmuje lub zamierza podjąć współpracę. Do rzadkości nie należą zatem sytuacje, gdy kandydat podczas rozmowy kwalifikacyjnej dowiaduje się, że pracę otrzyma, ale tylko wówczas, gdy dostarczy pracodawcy zaświadczenie o niekaralności.
Pracodawcy chcą zmian
W ostatnim czasie całkiem spora grupa pracodawców postuluje zmiany w dostępie do informacji o pracownikach. Mowa o tym, że chcą oni móc mieć wgląd w dane, które związane są z odpowiedzią na pytanie, czy dana osoba (która stara się o pracę) została skazana prawomocnym wyrokiem. Warto przy tym zauważyć, że pragną oni mieć dostęp tylko do takich danych, które odnoszą się bezpośrednio do przestępstw przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu czy ochronie informacji. Aktualnie obowiązujące przepisy nie pozwalają pracodawcom takich danych otrzymać. Tymczasem, jak podkreślają podmioty zainteresowane wprowadzeniem zmian, dostęp do tych informacji spowodowałby, że pracodawca wiedziałby, kogo zatrudnia i czy nie naraża firmy na oszustwo.
Zaświadczenie o niekaralności — jakie zawody wymagają tego dokumentu?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, istnieją ograniczenia dotyczące dostępu do niektórych stanowisk pracy ze względu na wymóg niekaralności. Mówi o tym Ustawa o pracownikach samorządkowych, czy Ustawa o Krajowym Rejestrze Karnym. Należy przy tym pamiętać o zjawisku tzw. zatarcia skazania, które następuje z upływem 10 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary. Może się więc zdarzyć sytuacja, w której osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu otrzyma zaświadczenie o niekaralności i będzie mogła zgodnie z prawem wziąć udział w rekrutacji np. na stanowisko nauczyciela, czy kontrolera skarbowego. Zatarciu nie podlegają wyroki za przestępstwa popełnione przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, gdzie ofiara miała mniej niż 15 lat.
Gdzie nie może pracować osoba karana?
Magazynier - operator wózka widłowego
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Operator maszyn produkcyjnych/pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 5 100-6 000 zł brutto / mc
- Kielce
Stolarz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500-4 950 zł brutto / mc
- Bodzentyn
Pracownik produkcji
Randstad Polska Sp. z o.o.
- 4 500 zł brutto / mc
- Kajetanów
Pracodawcy w obawie o interesy swojej firmy często wymagają od kandydatów zatrudnianych na wysokich stanowiskach zaświadczenia o niekaralności. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na przepisy dyskryminacyjne, mają do tego ograniczone prawo. Przedsiębiorcy wskazują, że na dostępie do tych informacji zależy głównie firmom i podmiotom, które powierzają pracownikom znaczną ilość gotówki czy dokumenty, których treść stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa.
Pracodawca może wymagać od potencjalnego pracownika zaświadczenia o niekaralności jedynie w przypadku, gdy z przepisów prawa jasno wynika wymóg niekaralności, czy wymóg korzystania z pełni praw publicznych. Pracodawcy wymagający takiego dokumentu na innych stanowiskach działają na granicy prawa i pracownik może zaistniałą sytuację zgłosić do sądu.
- policjantów
- komorników
- nauczycieli
- prokuratorów
- sędziów
- kontrolerów skarbowych
- doradców skarbowych
- strażników granicznych
- detektywów
- agentów ubezpieczeniowych
- licencjonowanych pracowników ochrony
Zatrudnienie pracownika po wyroku – jak sytuacja wygląda aktualnie?
Pracownicy skazani w przeszłości za przestępstwa mają ogromne trudności ze znalezieniem pracy. Osoby funkcjonujące przed wyrokiem w wyuczonym zawodzie nie mają w więzieniu dostępu do nowinek i zmian, jakie zachodzą w tym czasie w obrębie ich specjalizacji. To powoduje ogromne straty i kłopot w powtórnym odnalezieniu się na rynku pracy. W Polsce funkcjonuje przynajmniej kilkanaście organizacji, które z sukcesem działają na rzecz takich osób. Pomagają one im znaleźć posadę i proponują szkolenia wdrażające i uzupełniające braki, jakie spowodował długoletni pobyt w więzieniu.
Jednym z udanych przedsięwzięć w tym zakresie był projekt „Skazani na… sukces na rynku pracy. Aktywizacja zawodowa osób opuszczających zakłady karne” współorganizowany przez Fundację na rzecz Integracji Zawodowej, Społecznej oraz Rozwoju Przedsiębiorczości VIA oraz Fundację Sławek. W ramach tego programu osoby opuszczające zakłady penitencjarne zostały objęte indywidualną opieką i systemem wsparcia.
Kolejnym projektem, o którym warto wspomnieć, jest „Praca dla więźniów” zapoczątkowany w 2016 przez wiceministra sprawiedliwości Patryka Jakiego. W ramach „Pracy dla więźniów” w latach 2016-2019 powstało 25 hal produkcyjnych przy zakładach karnych i ciągle powstają kolejne.
Sukcesem projektu jest niewątpliwie wzrost liczby zatrudnionych osób skazanych, który aktualnie w grupie osadzonych zdolnych do pracy wynosi ponad 83%, co daje nam ponad 37 tys. osób pracujących (stan na rok 2019). Współpraca ze Służbą Więzienną w zakresie zatrudniania niesie ze sobą korzyści zarówno dla więźniów, jak i dla pracodawców, co przedstawia poniższa tabela:
| Dla więźniów: | Dla przedsiębiorców: |
|---|---|
| Szansa na bezpłatne przyuczenie do zawodu, który można wykonywać po wyjściu na wolność | Pracodawca zwolniony jest ze stosowania przepisów prawa pracy, oprócz przepisów dotyczących czasu pracy i BHP |
| Możliwość pozyskania środków finansowych na własne potrzeby lub na pokrycie alimentów czy grzywien | Pracodawca nie ma obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej za skazanego |
| Możliwość zagospodarowania czasu wolnego, co zapobiega m.in. przemocy w stosunku do innych osadzonych | Osoby skazane nie są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym |
| Kształtowanie poczucia przydatności i możliwość bycia docenionym przez innych | Możliwość uzyskania dofinansowania na stworzenie nowych miejsc pracy dla osób skazanych |
| Zachowanie sprawności fizycznej, zawodowej i umysłowej | Skazanemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze godzin przysługuje co najmniej minimalne wynagrodzenie |
Wyrok w zawieszeniu a praca
Osoby mające wyrok w zawieszeniu i będące na etapie poszukiwania nowego zatrudnienia, bardzo często stresują się tym, że ich niechlubna historia może spowodować, że staną się długotrwale bezrobotne. Nie ma jednak powodów do zmartwień, ponieważ po zakończeniu okresu warunkowego zawieszenia wykonania kary uzyskanie zaświadczenia o niekaralności jest jak najbardziej możliwe. Jednak wydanie takiego zaświadczenia jest możliwe dopiero po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
Trzeba też wiedzieć, że zatarcie wyroku może nie nastąpić, nawet gdy upłynie wspomniane pół roku, jeśli sąd zastosował wobec skazanego dodatkowo grzywnę i nie została ona jeszcze uregulowana. Jednym słowem, po uregulowaniu spraw związanych z wyrokiem w zawieszeniu i odczekaniu wymaganego okresu, można uzyskać zaświadczenie o niekaralności i starać się o pracę na stanowiskach, które go wymagają.
To może Cię również zainteresować
